ជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ គឺជាអាវុធមុខពីរសម្រាប់អាកាសធាតុ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣២
នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលនៅជុំវិញពិភពលោក ប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ១៩ ដើម្បីការពារប្រជាជនកុំឲ្យឈឺ និងការពារសេដ្ឋកិច្ចកុំឲ្យដុនដាប ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានក្លាយទៅជារឿងសំខាន់បន្ទាប់បន្សំ។ ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមអ្នកជំនាញ ក៏បានមើលឃើញដែរថា ទោះតិចឬច្រើន កូវីដ១៩ អាចជួយទប់ស្កាត់ការឡើងកំដៅផែនដី និងផ្តល់នូវឱកាសមួយសម្រាប់បង្កើតភពផែនដី ដែលមានការបញ្ចេញឧស្ម័នពុលតិចជាងមុន។
ហេតុអ្វីបានជាក្រុមអ្នកជំនាញថាកូវីដ១៩ គឺជាអាវុធមុខពីរសម្រាប់អាសកាសធាតុ?
តាមពិតទៅនៅក្នុងគ្រប់បញ្ហាសុទ្ធតែមានឱកាស។ ដូចនៅក្នុងភាសាចិនចឹង ពាក្យ “វិបត្តិ” ដែលភាសាចិនហៅថាវៃជី (weiji) ផ្សំឡើងដោយតួអក្សរពីរដែលមួយមានន័យថា "គ្រោះថ្នាក់" និងមួយទៀតគឺ "ឱកាស"។
សម្រាប់ជំងឺកូវីដ១៩ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ។ ស្របពេលដែលកូវីដ១៩ បង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ផ្នែកសុខាភិបាល និងសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរដល់ពិភពលោក កូវីដ១៩ ក៏ទំនងជាអាចផ្តល់ឱកាស ដល់មនុស្សលោកក្នុងការជួយស្រោចស្រង់អាកាសធាតុដែរ។
គ្រោះថ្នាក់សម្រាប់អាកាសធាតុកើតចេញមកពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩
ជាការពិត បញ្ហាបង្កើតចេញជាគ្រោះថ្នាក់ និងឱកាស។ ក៏ប៉ុន្តែ នាកាលៈទេសៈដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សម្រាប់ក្រុមអ្នកសេដ្ឋកិច្ច កូវីដ១៩ បង្កជាគ្រោះថ្នាក់ច្រើនជាងឱកាស។
វិបត្តិកូវីដ១៩ ឥឡូវនេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធំបំផុតមួយនៅចំពោះមុខពិភពលោក។ ដូច្នោះហើយ ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគកូវីដ១៩ គឺជាអាទិភាពដំបូងគេបង្អស់តែមួយគត់ របស់មេដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងពិភពលោកយើងនេះ បើទោះបីជាពួកគេ ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមតាមវិធីសាស្ត្ររៀងៗខ្លួនយ៉ាងណាក៏ដោយ។
នេះជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងទល់នឹងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ត្រូវបានគេទុកជាបញ្ហាដែលត្រូវដោះស្រាយបន្ទាប់បន្សំ។ ជាក់ស្តែង សូម្បីតែ សន្និសីទអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (COP26) ដែលគ្រោងធ្វើនៅប្រទេសស្កុតឡែន នាខែវិច្ឆិកា ចុងឆ្នាំ ២០២០នេះ ក៏ត្រូវលើកពេលដែរដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ១៩។
មួយវិញទៀត ថវិកាក៏ជាបញ្ហាស្នូសធំមួយដែរ ដែលមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី ធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់កិច្ចការការពារអាកាសធាតុពិភពលោក។ តាំងតែពីមុនមានការផ្ទុះឡើងនៃមេរោគកូរ៉ូណាម្ល៉េះ ប្រទេសជាច្រើនមានការខ្វែងគំនិតគ្នារឿងចូលរួមវិភាគទានថវិកា ដើម្បីទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
កាន់តែគួរឲ្យព្រួយបារម្ភទៅទៀត នាខណៈនេះ ប្រទេសជាច្រើនជាពិសេសបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍ ដែលជាអ្នកចូលរួមវិភាគទានក្នុងកញ្ចប់ថវិកាបៃតងដ៏សំខាន់ បានចំណាយលុយយ៉ាងច្រើនរហូតដល់រាប់រយពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីសង្គ្រោះប្រជាជនក៏ដូចជាសេដ្ឋកិច្ច ដែលរងគ្រោះពីកូវីដ១៩។
ដោយឡែក សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសអ្នកមានជាច្រើនមានជាអាទិ៍ សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនជាដើម បញ្ហាអាកាសធាតុ មិនមែនជាចំណុចអាទិភាពក្នុងរបៀបវារៈរបស់ពួកគេនោះទេ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលចិនបានចំណាយប្រាក់ជាច្រើនដើម្បីវិនិយោគ នៅក្នុងទីផ្សារ។ ចំណែក នៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ លោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំ បានជំរុញយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចំនួនរាប់រយលានដុល្លារ ដល់ឧស្សហកម្មប្រេង និងឧស្ម័ន។
កត្តាទាំងនេះ បានធ្វើឲ្យគេមានការបារម្ភខ្លាចថា ថវិកា សម្រាប់ប្រើដើម្បីជួយការពារអាកាសធាតុពិភពលោក នឹងត្រូវកាត់បន្ថយ ឬក៏ខ្វះខាតកាន់តែច្រើនថែមទៀតជាក់ជាមិនខាន។
ក្រុមអ្នកជំនាញថា និន្នាការខាងលើនេះមានឥទ្ធិពលមិនល្អសោះឡើយសម្រាប់អាកាសធាតុ។
ជាក់ស្តែង លោកស្រីអេលីហ្សាបែត វីលសុន នាយកវិទ្យាស្ថានថាមពលនិងសង្គមនៅមហាវិទ្យាល័យ Dartmouth បាននិយាយប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP ថា លុយក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនសម្បើម ត្រូវបានបណ្តាប្រទេសនៅជុំវិញពិភពលោក យកទៅទប់ស្កាត់កូវីដ១៩។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសខ្លះទៀតមិនទាំងឲ្យតម្លៃលើការប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបានបង្វែរលុយយ៉ាងច្រើនដើម្បីតែវិនិយាគក្នុងវិស័យឧស្សាកម្មនានា។ ដូច្នោះហើយលោកស្រីអេលីហ្សាបែត យល់ថាកញ្ចប់ថវិកា សម្រាប់ប្រើដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប្រហែលជាគ្មានគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។
ឱកាសសម្រាប់អាកាសធាតុ ដែលកើតចេញពីមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី
ខណៈពេលដែលរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសក្នុងពិភពលោក កំពុងជាប់ដៃរវល់ក្នុងការទប់ស្កាត់កូវី១៩ ដោយមិនខ្លាចចំណាយលុយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ គេក៏បានអំពាវនាវផងដែរឲ្យមានការបន្តគិតគូរចំពោះបញ្ហាអាកាសធាតុ។
ក្រុមអ្នកជំនាញ ទទួលស្គាល់ថាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកូវីដ១៩ ពិតជាសំខាន់មែនហើយ តែមេដឹកនាំនៃប្រទេសនីមួយៗ ក៏គួរយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ផងដែរ ចំពោះបញ្ហាអាកាសធាតុ ពីព្រោះថា វាគឺជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយដែរ និងជាគ្រោះថ្នាក់ដែលមានរយៈពេលវែង។
ដោយឡែក ទោះជាគេនៅមិនទាន់ឃើញមានការឆ្លើយតបឆាប់ៗរបស់មេដឹកនាំពិភពលោកទាក់ទងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុយ៉ាងណាក្តី នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គេសង្កេតឃើញថា គ្មានការឡើងកំដៅផែនដីនោះទេ ក្នុងពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩។
គេបានកត់សម្គាល់ថា វិធានការបិទប្រទេស បង្ខាំងមនុស្សឲ្យនៅតែក្នុងផ្ទះ បានកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពល និងការបំភាយឧស្ម័នកាបូនិក។ នេះ គឺជាកត្តារួមចំណែកមួយរបស់កូវីដ១៩ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការឡើងកំដៅផែនដី ដែលគេចាត់ទុកថា ជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយសម្រាប់មនុស្សលោក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ