បោះឆ្នោតបង់ក្លាដែស៖លោកស្រីឆេកហាស៊ីណាពីវីរនារីប្រជាធិបតេយ្យទៅជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការ
បង់ក្លាដែសរៀបចំការបោះឆ្នោតសភា នៅថ្ងៃអាទិត្យទី ៧មករា នេះ ជាមួយអត្រាអ្នកទៅបោះឆ្នោត តិចជាងលើកមុនៗ ប្រមាណ៤០%។ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត ដែលគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងរបស់ប្រទេស ប្រកាសធ្វើពហិការ មិនចូលរួម គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឆេក ហាស៊ីណាឈ្នះឆ្នោតសាជាថ្មី និងដឹកនាំបង់ក្លាដែស៥ឆ្នាំតទៅទៀត។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:៥៣
បង់ក្លាដែសដែលជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើនលេខរៀងទី ៨នៅក្នុងពិភពលោកបានរៀបចំការបោះឆ្នោតសភានៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ប៉ុន្តែ មិនសូវមានអ្នកចូលរួមច្រើន ចំណែកគណបក្សប្រឆាំង គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែសប្រកាសធ្វើពហិការ មិនចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតលើកនេះ។
សម្រាប់គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស BNJ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ នៅបង់ក្លាដែស ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌មិនអាចកើតឡើងបានទេ ដរាបណា នៅមានលោកស្រីឆេក ហាស៊ីណា កាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តី។
គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស ដែលធ្លាប់កាន់អំណាច នៅបង់ក្លាដែសកាលពី២០០១ មុននឹងចាញ់គណបក្សសម្ព័ន្ធ Awami របស់លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណា នៅឆ្នាំ ២០០៨ បានធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាសឹងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីទាមទារឲ្យលោកស្រីឆេក ហាស៊ីណាចុះចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដោយទុកឲ្យរដ្ឋាភិបាលអព្យាក្រឹត្យ បណ្តោះអាសន្នជាអ្នករៀបចំការបោះឆ្នោត។ ឆ្លើយតបទៅនឹងការទាមទាររបស់បក្សប្រឆាំង លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាធ្លាប់អះអាងថា ការបោះឆ្នោតត្រូវស្ថិតក្រោមការរៀបចំរបស់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី ទៅតាមការចែងរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ក្រៅតែពីពហិការខ្លួនឯង គណបក្សប្រឆាំងនៅបានអំពាវនាវកុំឲ្យប្រជាជនបង់ក្លាដែសទៅចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យ ព្រោះថា សម្រាប់បក្សប្រឆាំងវាជាការបោះឆ្នោតដ៏អាម៉ាស់ ដែលរៀបចំឡើង ជាមួយការបំភិតបំភ័យ ការបង្ក្រាប ការបំបាត់សំឡេងអ្នកប្រឆាំង និងការចាប់ខ្លួនអ្នកនយោបាយដាក់ពន្ធនាគារ។
បើតាមគណបក្សប្រឆាំង គិតចាប់តាំងបាតុកម្មនៅខែកក្កដា ឆ្នាំមុនដើម្បីទាមទារឲ្យលោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាចុះចេញពីតំណែង មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ និងសមាជិករបស់បក្សប្រឆាំង ប្រមាណ ២ម៉ឺន៥ពាន់នាក់ ត្រូវចាប់ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ នៅក្នុងរលកបង្រ្កាបដ៏ហិង្សារបស់រដ្ឋាភិបាលលោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណា។ សូម្បីនៅមួយថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ សមាជិករបស់គណបក្សប្រឆាំង ៧រូបត្រូវប៉ូលិសបង់ក្លាដែសចាប់ខ្លួន នៅក្នុងបទចោទប្រកាន់ រៀបចំផែនការដុតបំផ្លាញទូររថភ្លើង កាលពីថ្ងៃសុក្រ នៅរដ្ឋធានីដាកា ដែលបានសម្លាប់មនុស្ស៤នាក់។ គណបក្សប្រឆាំងបានបដិសេធការចោទប្រកាន់ និងថា នេះជាល្បិចនយោបាយ ស្វាយកបាយលាបមាត់ពពែ របស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីទម្លាក់កំហុសលើបក្សប្រឆាំងថា ជាអ្នកអុកឡុក រំខានការបោះឆ្នោត។
ប៉ុន្តែ នៅថ្ងៃអាទិត្យ គ្រាន់តែទម្លាក់សន្លឹកឆ្នោតក្នុងហិបឆ្នោត ភ្លាម លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្រ្តីផុតអាណត្តិរបស់បង់ក្លាដែស បាននិយាយសាជាថ្មី ចោទប្រកាន់ បក្សប្រឆាំង គណបក្សជាតិនិយមបង់ក្លាដែស ថា ជាអង្គការភេរវនិយម។
លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាធ្វើយ៉ាងម៉េចខ្លះ ដើម្បីអាចកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីបង់ក្លាដែស ក្នុងរយៈពេលដ៏យូរ?
ដោយសារតែគ្មានការចូលរួមពីបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេរបស់បង់ក្លាដែស លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណានឹងទទួលជ័យជំនះ បន្តកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីមួយអាណត្តិបន្តទៀត។ នៅក្នុងប្រវត្តិផ្ទាល់ខ្លួន លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណា កាន់ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបង់ក្លាដែស ៥អាណត្តិ ដែលនៅក្នុងនោះ ៤អាណត្តិជាប់គ្នាតែម្តង គិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩មក។ គេអាចនិយាយបានថា នៅក្នុងវ័យ ៧៦ឆ្នាំ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាជាស្រ្តីដំបូងគេ ដែលអាចកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីដឹកនាំប្រទេស យូរជាងគេ នៅក្នុងលោក។
ជាកូនស្រីរបស់លោក ឆេក មុជិបួ រ៉ាម៉ាន់ បិតាស្ថាបនិកប្រទេសបង់ក្លាដែស ដែលផ្តាច់ខ្លួនទាមទារឯករាជ្យចេញពីប៉ាគីស្ថាននៅឆ្នាំ ១៩៧១ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាធ្លាប់ តស៊ូប្រឆាំងនឹងអំណាចផ្តាច់ការយោធាដែលបានធ្វើឃាតឪពុករបស់លោកស្រី ដើម្បីដណ្តើមអំណាចនៅឆ្នាំ ១៩៧៥។ ធ្លាប់ត្រូវនិរទេសខ្លួនទៅឥណ្ឌា និងត្រូវពួកយោធាចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ នៅអំឡុងឆ្នាំ ២០០៧ដោយសាររដ្ឋប្រហារ លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាបានវិលត្រលប់មកដឹកនាំប្រទេសតាមរយៈការឈ្នះឆ្នោតរបស់គណបក្សឪពុករបស់លោកស្រី គណបក្សសម្ព័ន្ធAwami ដែលប្រជាជនបង់ក្លាដែសនិយមគាំទ្រ។
ធ្លាប់ជានិមិត្តរូបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការជំរុញធ្វើទំនើបកម្ម លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណាបានក្លាយពីវីរនារីដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ទៅជាមេដឹកនាំស្រីដែលនិយមប្រើអំណាចផ្តាច់ការ។ នៅក្នុងរយៈពេលដឹកនាំ១៥ឆ្នាំមកនេះ លោកស្រីបានប្រើប៉ូលិស កងទ័ព និងប្រព័ន្ធតុលាការដែលលោកស្រី ប្រមូលមកកាន់ក្នុងដៃ ដើម្បីយាយីចាប់ខ្លួន អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង។ ប្រធានបក្សប្រឆាំង ដែលជាគូប្រជែងរបស់លោកស្រី ហាស៊ីណា គឺលោកស្រីខាលីដា ហ្ស៊ីយ៉ាដែលធ្លាប់កាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី បង់ក្លាដែស កាលពីឆ្នាំ ២០០១ ត្រូវលោកស្រីហាស៊ីណា ញាត់ចូលគុក ក្នុងបទចោទប្រកាន់ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ ចំណែកសេរីភាពបញ្ចេញមតិដើម្បីរិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី កាន់តែរួញតូចទៅៗ។
ធ្លាប់ជានិមិត្តរូបនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោកស្រីហាស៊ីណាបានប្រែក្លាយខ្លួនជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការ ចាប់ដាក់គុកគ្មានប្រណីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជនបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សកាន់អំណាច
លោកស្រីឆេក ហាស៊ីណាអាចកាន់តំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីជាច្រើនអាណត្តិជាប់គ្នា ម្យ៉ាងដោយសារការបោះឆ្នោតដែលគ្មានការចូលរួមរបស់បក្សប្រឆាំង។ បើតាមគណបក្សប្រឆាំង លោកស្រីអាចឈ្នះឆ្នោត ដោយសារតែមានការបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ផង និងដោយសារការបង្រ្កាបចាប់ដាក់ពន្ធនាគារអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងឥស្សរជនលេចធ្លោ ដូចជាជ័យលាភីណូបែល លោកយូនូសដែលទើបត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៦ខែ នៅតែប៉ុន្មានថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត។ ទោះបង្រ្កាបអ្នកប្រឆាំង និងដឹកនាំប្រទេសដោយកណ្តាប់ដៃដែក ប៉ុន្តែ ស្នាដៃមួយរបស់លោកស្រី ឆេក ហាស៊ីណាដែលពលរដ្ឋបង់ក្លាដែសទទួលស្គាល់ជាទូទៅ នៅត្រង់ថា នៅក្រោមការដឹកនាំ១៥ឆ្នាំមកនេះរបស់លោកស្រី ហាស៊ីណា បង់ក្លាដែសស្គាល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័សគួរឲ្យកត់សំគាល់ តាមរយៈការជំរុញ ការនាំចេញវិស័យឧស្សាហកម្មវាយនភណ្ឌ។ មានប្រជាជន ជាង១៧០លាននាក់ បង់ក្លាដែស ដែលធ្លាប់មានអត្រាប្រជាជនក្រីក្រ ៤១%នៅឆ្នាំ ២០០៦ បានធ្លាក់មកនៅត្រឹម ជាង១៨%ប៉ុណ្ណោះនៅឆ្នាំ២០២២។ ក្នុងរយៈពេល ១៦ឆ្នាំ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់បង់ក្លាដែសបានកើនឡើងពី៦៥ពាន់លានអឺរ៉ូ ទៅ ដល់ ៤៦០ពាន់លាន នៅឆ្នាំ២០២២ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យ បង់ក្លាដែស ត្រូវចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ទី២បន្ទាប់ពីឥណ្ឌា។
ប៉ុន្តែ វឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់បង់ក្លាដែស កំពុងរង្គោះរង្គើដោយសារបញ្ហាកូវីដ និងសេដ្ឋកិច្ចសកល ជាពិសេសសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែនដែលធ្វើឲ្យតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃ ប៉ះពាល់ដល់ឧស្សាហកម្មវាយនភណ្ឌ ដែលជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់របស់បង់ក្លាដែស។ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចឈានទៅរង្គោះរង្គើ បង្កើឲ្យមានបញ្ហាអស្ថិរភាពក្នុងសង្គម ជាអ្វីដែលលោកស្រីហាស៊ីណាត្រូវផ្តោតសំខាន់ ព្រោះវាជាកត្តាកំណត់ជោគវាសនា អនាគតនយោបាយរបស់លោកស្រីនៅបង់ក្លាដែស។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ