តើព្រឹត្តិការណ៍ធំៗកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២៣ មានអ្វីខ្លះ?
២០២៣ ជាឆ្នាំពោរពេញដោយក្តីកង្វល់ និងទុក្ខសោក។ សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន អូសបន្លាយមិនទាន់ចប់ផង សង្គ្រាមថ្មីមួយទៀត បានឆេះរោលឡើងនៅតំបន់ហ្កាហ្សា។ វិបត្តិនៅហ្កាហ្សាបាននិងកំពុងតែធ្វើឲ្យគេព្រួយបារម្ភ អំពីស្ថិរភាពសន្តិសុខនៃតំបន់ដើមបូព៌ាទាំងមូល។ ២០២៣ ក៏ជាឆ្នាំនៃអស្ថិរភាព នៅតាមបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកជាច្រើន ជាមួយនឹងរដ្ឋប្រហារយោធា ព្រមទាំងសង្គ្រាមស៊ីវិល។ គ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដីនៅតួកគី ស៊ីរី និងម៉ារ៉ុកបានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សជាច្រើនម៉ឺននាក់។ ស្របពេលដែលឥណ្ឌាទះដៃអបអរសាទរ នឹងជោគជ័យដែលបានបញ្ជូនយានទៅចុះចតនៅលើព្រះចន្ទ នៅលើផែនដីយើងឯនេះវិញ សីតុណ្ហភាពក្តៅហួតហែង បង្កឲ្យមានគ្រោះរាំងស្ងួត និងភ្លើងឆេះព្រៃដ៏ធំមហិមា។ តែទោះជាយ៉ាងណា ជោគជ័យនៃCOP28 នៅឌូបៃ បានផ្តល់នូវស្នាមញញឹមមួយគ្រាដែរ ទំរាំឆ្នាំ២០២៤មកដល់។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ១៤:០២
សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា
មិនខុសពីឆ្នាំ២០២២ ដែលគ្រប់គ្នានៅចាំថា ជាឆ្នាំដិតដាមដោយសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ឆ្នាំ២០២៣វិញ ក៏គឺជាឆ្នាំសង្គ្រាមដែរ គឺសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា។ ថ្ងៃទី៧តុលា ក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាសបានសំរុកចូលមកក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ហើយបានសម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវីល ដោយឥតរើសមុខ យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃបំផុត។ ក្រុមហាម៉ាស បានបាញ់សម្លាប់មនុស្សនៅតាមផ្លូវ ចូលទៅបាញ់សម្លាប់ដល់ក្នុងផ្ទះ ដុតទាំងរស់ និងថែមទាំងករណីរំលោភផ្លូវភេទថែមទៀត។ យោងតាមតួលេខ របស់អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែល គឺមានមនុស្សស្លាប់ចំនួនប្រមាណ ១១៤០នាក់ ដោយស្នាដៃពិឃាតរបស់ក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាស។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះទេ ក្រុមជ្រុលនិយមនេះ បានចាប់ចំណាប់ខ្មាំង ចំនួនប្រមាណ២៥០នាក់ យកទៅតំបន់ហ្កាហ្សា។
ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស គឺជាករណីវាយប្រហារមកលើប្រជាជនជ្វីហ្វ ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមិនធ្លាប់មានទេ បើគិតចាប់ពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២មក។ ហេតុការណ៍នេះ បានធ្វើឲ្យរញ្ជួយសង្គមអ៊ីស្រាអែលទាំងមូល ដែលជឿក្នុងចិត្តថា អ៊ីស្រាអែលស្ថិតនៅក្នុងការគំរាមកំហែងសន្តិសុខជាប្រចាំ។ រដ្ឋាភិបាលលោកណេតាន់ យ៉ាហ៊ូ បានប្រកាសសង្គ្រាមភ្លាមៗ ដោយបានប្តេជ្ញាថា នឹងកម្ទេចក្រុមភេរវកម្មហាម៉ាសឲ្យវិនាសទាំងស្រុង។
មួយថ្ងៃក្រោយការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សាបានចាប់ផ្តើម ដោយកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានបាញ់ប្លោងមីស៊ីល និងទំលាក់គ្រាប់បែក យ៉ាងដំណំទៅលើហ្កាហ្សា។ ថ្ងៃទី២៧តុលា កងទ័ពថ្មើរជើងអ៊ីស្រាអែលបានចាប់ផ្តើមសំរុករុលចូលដោយផ្ទាល់ ទៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ខណៈប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនប្រមាណជាង១លាននាក់ បានចាប់ផ្តើមរត់ភៀសខ្លួនទៅទិសខាងត្បូង។
កម្លាំងបាញ់ប្លោងទំលាក់គ្រាប់ របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបង្កឲ្យមានការរិះគន់ លាយលំនឹងការព្រួយបារម្ភ ពីសំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដោយសារតែវាបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់ជនស៊ីវីលប៉ាឡេស្ទីន។ គ្មានទឹក គ្មានភ្លើង គ្មានចំណីអាហារ គ្មានថ្នាំសង្កូវព្យាបាលអ្នករបួស ប្រមាណ៣ខែមកនេះ ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា រស់ក្នុងទុក្ខវេទនា រកអ្វីមកថ្លែងប្រដូចបាន។
ក្រោយអន្តរាគមន៍សម្របសម្រួលពីកាតា និងអេហ្ស៊ីប ភាគីទាំងសងខាងបានផ្អាកការប្រយុទ្ធរយៈពេល៧ថ្ងៃ កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា។ ចំណាប់ខ្មាំង១០៥នាក់ ត្រូវបានក្រុមហាម៉ាសដោះលែង ជាថ្នូរនឹងចំណាប់ខ្មាំងប៉ាឡេស្ទីន២៤០នាក់។ យោងតាមភាគីអ៊ីស្រាអែល យ៉ាងហោចណាស់ នៅសល់ចំណាប់ខ្មាំង១២៩នាក់ទៀត ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងដៃរបស់ពួកហាម៉ាសនៅឡើយ។
សំឡេងផ្ទុះបានចាប់ផ្តើមកក្រើកឡើងវិញ នៅថ្ងៃទី១ធ្នូ ដោយលើកនេះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានចាប់ផ្តើមរំកិលការវាយប្រហារទៅដល់ភាគខាងត្បូងហ្កាហ្សា ជាទីដែលជនភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីននៅកកកុញ។ គិតជាសរុប ផ្អែកតាមអាជ្ញាធរហាម៉ាស ដែលគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សា គឺមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច ២១៣២០នាក់នៅហ្កាហ្សា ដែលភាគច្រើនលើសលុប គឺជាស្ត្រីនិងកុមារ។ អង្គការសហប្រជាជាតិអះអាងថា ៨៥%នៃប្រជាជននៅហ្កាហ្សា ត្រូវបានភៀសខ្លួនចេញពីផ្ទះសម្បែង ដែលខ្ទេចខ្ទីដួលរលំ ដោយគ្រាប់មីស៊ីលរបស់អ៊ីស្រាអែល។
សមរភូមិអ៊ុយក្រែននឹងថ្កល់
ឆ្នាំ២០២៣ ក៏ជាឆ្នាំដែលសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបានអូសបន្លាយ មិនចាញ់មិនឈ្នះ។ នៅខែមករា ដើមឆ្នាំ២០២៣ រុស្ស៊ីបានកេណ្ឌទាហានបន្ថែម ចំនួន៣០ម៉ឺននាក់ និងដោយមានការជួយសហការ ពីក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួលWagnerផង ដើម្បីពង្រឹងសមរភូមិនៅតំបន់ដុនបាស ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។ ខែឧសភា រុស្ស៊ីបានប្រកាសថាបានជ័យជំនះ ដណ្តើមបានទីក្រុងBakhmout ។
ការប្រយុទ្ធវាយបករបស់កងទ័ពអ៊ុយក្រែន ដែលត្រូវគេរងចាំតាមដាន នៅរវាងខែមិថុនា បានហុចលទ្ធផលស្តួចស្តើងបំផុត។ ឧបសគ្គគ្រាប់មីន រណ្តៅ និងប្លុកដុំថ្មបេតុង ដែលកងទ័ពរុស្ស៊ីបានដាក់ការពារ បានធ្វើឲ្យកងទ័ពអ៊ុយក្រែន រុលទៅមុខ យ៉ាងលំបាកបំផុត។
ថ្ងៃទី២៤មិថុនា ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយ បានកើតឡើងនៅរុស្ស៊ី។ មេក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner Evgueni Prigojine បាននាំកម្លាំងទ័ព ធ្វើដំណើរតម្រង់ឡើងទៅរដ្ឋធានីម៉ូស្គូ ធ្វើឲ្យអំណាចនយោបាយរុស្ស៊ី ភ័យស្លន់ស្លោ ដោយខ្លាចក្រែងមានការធ្វើរដ្ឋប្រហារប្លន់អំណាច។ តែទីបំផុត អ្នកជំនួញរកស៊ីធ្វើសង្គ្រាមមាត់ឆៅរូបនេះ បានសម្រេចចិត្តដកថយវិញ មុននឹងជួបគ្រោះថ្នាក់ ធ្លាក់យន្តហោះស្លាប់ ២ខែក្រោយមក។ ការស្លាប់របស់ Evgueni Prigojine បានធ្វើឲ្យគេសង្ស័យបំផុត ថាអាចជាសា្នដៃសងសិករបស់លោកពូទីន។
ពេលវេលាកាន់តែអូសបន្លាយ សមរភូមិអ៊ុយក្រែនហាក់នៅនឹងថ្កល់ ចំណែកការគាំទ្រជួយពីសំណាក់សម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិច ក៏ហាក់ដូចជាចុះថយសន្ទុះ។ អ៊ុយក្រែនប្រឹងប្រែង អំពាវនាវ រន្ធាន់សុំថវិកា និងគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗ ដើម្បីបន្តការប្រយុទ្ធ ព្រោះបើអ៊ុយក្រែនចាញ់ គឺក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចទាំងមូល ដែលនឹងត្រូវចាញ់រុស្ស៊ី។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សភាខុនហ្ក្រេសអាមេរិក បានបន្តរារែកមិនព្រមបោះឆ្នោតយល់ព្រម លើសំណើកញ្ចប់ថវិកាថ្មី ដែលរដ្ឋបាលលោកចូបៃដិន ចង់យកទៅជួយអ៊ុយក្រែនទេ។ ដោយឡែកនៅអឺរ៉ុបវិញ កាលពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូ ក្រុមប្រទេសសហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចយល់ព្រមបើកភ្លើងខៀវ ចាប់ផ្តើមដំណើរការចរចា ដើម្បីបញ្ចូលអ៊ុយក្រែន ជាសមាជិកគ្រួសារសហភាពអឺរ៉ុប។ ជាការសន្យារបស់អឺរ៉ុប ដែលមានន័យស្មើនឹងការធានា ការពារសន្តិសុខអ៊ុយក្រែនទៅថ្ងៃអនាគត ថ្វីពេលនេះ អ្វីដែលអ៊ុយក្រែនត្រូវការបំផុត គឺថវិកាចំណាយ និងគ្រឿងសព្វាវុធ ដើម្បីប្រយុទ្ធតទល់នឹងចោរឈ្លានពានរុស្ស៊ី។
គ្រោះរញ្ជួយដីដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ
២០២៣ ជាឆ្នាំដែលគេចងចាំផងដែរ ស្តីពីគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ រញ្ជួយដី ដ៏ធំចំនួន២លើក។ យប់ថ្ងៃទី៥ ឈានចូលថ្ងៃទី៦កុម្ភៈ គ្រោះរញ្ជួដីកម្រិត៧,៨រិឆទ័រ បានកើតឡើងនៅតួកគី និងនៅភាគខាងជើងស៊ីរី។ ជាកម្រិតរញ្ជួយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមិនធ្លាប់ ក្នុងរយៈពេល១០០ឆ្នាំចុងក្រោយនៅតំបន់នេះ។ មហន្តរាយនេះ បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស យ៉ាងហោច ៥០០០០នាក់នៅតួកគី និងយ៉ាងហោច ៦០០០នាក់នៅស៊ីរី។
គ្រោះរញ្ជួយដីមួយទៀត បានកើតឡើងនៅតំបន់ភ្នំដ៏ក្រីក្រ ជិតក្រុងម៉ារ៉ាកែឆ ប្រទេសម៉ារ៉ុក កាលពីថ្ងៃទី៨កញ្ញា។ មានកម្លាំងរញ្ជួយ ប្រមាណ៧រិឆទ័រ គ្រោះរញ្ជួយដីនេះ បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សជិត៣០០០នាក់ របួសប្រមាណ៥៦០០នាក់ និងបានបំផ្លាញផ្ទះសំបែងប្រជាជនប្រមាណ ៦ម៉ឺនខ្នង។
អស្ថិរភាពនៅអាហ្វ្រិក
ឆ្នាំ២០២៣ ជាឆ្នាំដែលទ្វីបអាហ្វ្រិកបានឈានចូលក្នុងស្ថានការណ៍អស្ថិរភាពជាខ្លាំង។ រដ្ឋប្រហារយោធា បានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈប្រទេសខ្លះស្ថិតនៅក្នុងការគំរាមកំហែង ពីពួកជីហាតភេរវកម្មរួចទៅហើយ។ តួយ៉ាង ប្រទេសនីហ្សេដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សាហ៊ែល បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងរបបសិក នៅថ្ងៃទី២៦កក្កដា។ ក្រុមយោធានីហ្សេ បានប្លន់អំណាចគ្រប់គ្រង នឹងបានចាប់បង្ឃាំងលោកប្រធានាធិបតី ម៉ូហាម៉េដ បាហ្ស៊ូម។ បន្ទាប់ពីនីហ្សេ រដ្ឋប្រហារយោធាក៏បានកើតឡើងដែរ នៅប្រទេសហ្កាបុង នៅថ្ងៃទី៣០សីហា។ រដ្ឋប្រហារដែលបានកើតឡើង ក្រោយការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ដែលគេសង្ស័យថាពោរពេញដោយភាពមិនប្រក្រតី។
ចំណែកប្រទេសស៊ូដង់ ដែលក្រីក្រតោកយ៉ាកបំផុតទៅហើយនោះ បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវីល ចាប់ពីថ្ងៃទី១៥មេសាមក។ សង្គ្រាមប្រយុទ្ធគ្នា រវាងកងទ័ពជាតិស៊ូដង់ ដឹកនាំដោយមេបញ្ជាការ Abdel Fattah al-Burhane ទល់នឹងកម្លាំងរបស់មេបញ្ជាការម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ Mohamed Hamdane Daglo បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សយ៉ាងហោច ១២០០០នាក់។ អង្គការសហប្រជាជាតិ អះអាងថា តួលេខនេះអាចនៅតិចជាងការពិតជាក់ស្តែងផង។
កាលពីឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសម៉ាលី និងសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាលបានធ្លាក់ចូល ក្នុងរបបសិក មុននឹងឆ្លងរាលដាល មកដល់ បួគីណាហ្វាសូនៅខែកុម្ភៈ ហើយនីហ្សេនៅខែតុលា។ បារាំងដែលមានវត្តមានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងក្រុមជីហាតភេរវកម្ម នៅតំបន់សាហ៊ែល បានបង្ខំចិត្តដកកម្លាំងទ័ពចេញទាំងស្រុង បន្ទាប់ពីបានរងសំពាធពីសំណាក់ អំណាចដឹកនាំរបបសិកដែលប្រឆាំងនឹងវត្តមានរបស់កងទ័ពបារាំង។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ គេសង្កេតឃើញថាក្រុមប្រទេសអាហ្វ្រិកទាំងនេះ បានងាកទៅពឹងក្រុមទាហានស៊ីឈ្នួល Wagner របស់រុស្ស៊ី ឲ្យការពារសន្តិសុខ និងផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេ នៅតាមទីតាំងអណ្តូងរ៉ែធម្មជាតិ។
បញ្ញាសិប្បនិម្មិត ធ្វើមនុស្សព្រួយបារម្ភ
បើនិយាយពីវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទំនើបវិញ ឆ្នាំ២០២៣ ជាឆ្នាំដែលគេសង្កេតឃើញថា បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត បានរីកសាយភាយវិវឌ្ឍន៍ យ៉ាងលឿនជាទីបំផុត។ ការរីកចម្រើនខ្លាំង ដែលបានបង្កឲ្យមានការព្រួយបារម្ភ ពីសំណាក់ជាពិសេស អ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកនិពន្ធ និងសិល្បៈករ។ ពួកគេបារម្ភថា ទៅថ្ងៃខាងមុខ បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត នឹងមកដណ្តើមការងារ រំលោភបំពានលើកម្មសិទិ្ធបញ្ញា និងជាពិសេសនោះ គឺបង្កឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំដល់មតិសាធារណៈ លែងដឹងអ្វីជាការពិត អ្វីជាការប្រឌិត។
បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត បានញាំងឲ្យអ្នកធ្វើការក្នុងវិស័យភាពយន្តហូលីវូដ ក្រោកឈរឡើង ធ្វើកូដកម្ម ដ៏ធំមិនធ្លាប់មាន បើគិតពីឆ្នាំ១៩៦០មក ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រហូលីវូដ។ អ្នកសរសេរសាច់រឿង និងតារាសម្តែង ជាច្រើនពាន់នាក់ បានរួមគ្នាទាមទារ ឲ្យមានការកំណត់ក្របខណ្ឌច្បាប់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ ទាក់ទិននឹងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត នៅក្នុងវិស័យផលិតភាពយន្ត។ ក្រៅពីការទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែ ពួកគេបានទាមទារផងដែរ ឲ្យមានការបង់ប្រាក់កម្រៃត្រឹមត្រូវ នៅពេលណាគេប្រើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ធ្វើត្រាប់តាមសំឡេង ឬរូបភាពដូចទៅនឹងតារាសំដែងណាម្នាក់។ កូដកម្មជាច្រើនខែនៅហូលីវូដ បានធ្វើឲ្យវិស័យនេះខាតបង់ប្រាក់ ប្រមាណ៦ពាន់លានដុល្លារ។ ភាពយន្តខ្នាតខ្លី និងភាពយន្តភាគជាច្រើន ត្រូវជួបបញ្ហាអាក់ខានយឺតពេលក្នុងការផលិត មុននឹងកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវបានក្រុមហ៊ុនផលិតភាពយន្ត យល់ព្រមចុះហត្ថលេខា នៅដើមខែធ្នូ ដើម្បីបិទបញ្ចប់កូដកម្មនេះ។
ឱព្រះចន្ទអើយ!
នៅក្នុងវិស័យអវកាសវិញ ឆ្នាំ២០២៣ ជាឆ្នាំដែលគេសង្កេតឃើញថា មហាអំណាចអវកាសបានចាប់ផ្តើម ផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង លើព្រះចន្ទ។ ឥណ្ឌាបានឈានជើង ចូលក្នុងការប្រកួតប្រជែង ឡើងទៅលើព្រះចន្ទ ដោយបានបញ្ជូនយាន Chandrayaan-3 គ្មានមនុស្ស ទៅចុះចតបានជោគជ័យ នៅឯប៉ូលខាងត្បូងរបស់ព្រះចន្ទ។ មុនឥណ្ឌា គឺមានរុស្ស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនទេ ដែលបានបញ្ជូនយានទៅចុះចតបានជោគជ័យ នៅលើព្រះចន្ទ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃ មុនយាន Chandrayaan-3 របស់ឥណ្ឌាចុះចតបានជោគជ័យ រុស្ស៊ីក៏បានបញ្ជូនយាន Luna-25 ទៅព្រះចន្ទដែរ តែការចុះចតបានជួបបរាជ័យ។ ចំណែកក្រុមហ៊ុន SpaceX វិញបានសាកល្បងបញ្ជូនយាន Starship ចំនួន២ដង ទៅព្រះចន្ទ ម្តងនៅខែមេសា ម្តងនៅខែវិច្ឆិកា។ តែទាំង២លើក យាននេះបានផ្ទុះឆេះក្រោយពេលហោះចេញពីដី។ Starship គឺជាក្តីសង្ឃឹមរបស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសNasa ដែលសង្ឃឹមថានឹងអាចបញ្ជូនអ្នកស្រាវជ្រាវអវកាស ទៅស្រាវជ្រាវនៅលើព្រះចន្ទ ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៥ទៅ។ ជប៉ុនវិញ ក៏បានសាកល្បងបង្ហោះយាន Hakuto-R ទៅកាន់ព្រះចន្ទដែរ កាលពីខែមេសា តែបានបរាជ័យ។ សរុបមក ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គ្រប់មហាអំណាចអវកាស សុទ្ធតែព្យាយាមឡើងទៅលើព្រះចន្ទ តែមានតែឥណ្ឌាមួយទេ ដែលបានជោគជ័យ គួរជាទីមោទនៈ។
វិបត្តិអាកាសធាតុកាន់តែអាសន្ន
ស្របពេលអ្នកស្រាវជ្រាវអវកាស ខំប្រឹងងើយសំឡេងមើលទៅព្រះចន្ទ នៅលើភពផែនដីយើងឯណេះវិញ សីតុណ្ហភាពឈានក្តៅឡើងៗ គួរឲ្យព្រួយបារម្ភបំផុត។ យោងតាមអ្នកជំនាញឧតុនិយម ឆ្នាំ២០២៣ គឺជាឆ្នាំនៃការបំបែកឯតទគ្គកម្ម ដែលសីតុណ្ហភាពជុំវិញផែនដីយើង បានឡើងក្តៅបំផុតពេញមួយឆ្នាំ។ សីតុណ្ហភាពក្តៅនេះ បានបូកផ្សំជាមួយនឹងគ្រោះរាំងស្ងួត គ្មានភ្លៀងតំបន់មួយចំនួនធំ ខណៈតំបន់ខ្លះទៀត មានភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងគំហុក ទាន់ហន់ខុសពីធម្មតា បង្កជាទឹកជំនន់ជន់លិច។ គ្រោះរាំងស្ងួត គ្រោះទឹកជំនន់ គឺជាកត្តាធំបំផុត ដែលនឹងធ្វើឲ្យមានគ្រោះទុរ្ភិក្ស ព្រោះផលដំណាំត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញ។
សីតុណ្ហភាពក្តៅហួតហែងនេះ ក៏បានធ្វើឲ្យឆ្នាំ២០២៣ ក្លាយជាឆ្នាំដែលមានភ្លើងឆេះព្រៃច្រើនបំផុតដែរ។ នៅកាណាដា ភ្លើងបានឆាបឆេះបំផ្លាញព្រៃឈើ ទំហំ១៨លានហិកតា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និងបានបង្ខំឲ្យមនុស្សប្រមាណ២សែននាក់ ត្រូវភៀសខ្លួនចេញពីផ្ទះសម្បែង។ នៅលើកោះហាវ៉ៃ ភ្លើងព្រៃបានឆាបឆេះរាលដាល ឆេះខ្ទេចទីក្រុងទេសចរណ៍ Lahaina និងបានផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស៩៧នាក់។ នៅក្រិកវិញ មានមនុស្សស្លាប់២៦នាក់ ដោយសារតែភ្លើងឆេះព្រៃឆ្នាំនេះ ដែលធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងជាងឆ្នាំណាៗទាំងអស់ ព្រោះតែធាតុអាកាសក្តៅស្ងួតហួងហែងខ្លាំង។
ផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានបង្ហាញរូបរាងឲ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ សន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ COP28 បានប្រព្រឹត្តិទៅនៅទីក្រុងឌូបៃ គឺជាឱកាសដែលពិភពលោក ជួបប្រជុំគ្នាស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិអាកាសធាតុ។ ជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ សន្និសីទCOP28 បានសម្រេចបាននូវការសន្យារួមគ្នាមួយ ឈានទៅបោះបង់ចោលបន្តិចម្តងៗ នូវវត្ថុធាតុដើមផលិតថាមពល ដែលបានមកពីប្រភពផូស៊ីល ដែលមានដូចជា ប្រេងកាត ឧស្ម័ន និងធ្យូងថ្ម។ គឺថាមពលផូស៊ីលទាំងនេះហើយ ដែលជាប្រភពធំបំផុត នៃការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ហ៊ំព័ទ្ធក្នុងស្រទាប់បរិយាកាសធ្វើឲ្យសីតុណ្ហភាពផែនដីឡើងក្តៅទៅៗ ។ សង្ឃឹមថា ការធ្វើអន្តរកម្មថាមពលងាកទៅប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមផ្តល់សន្ទុះឲ្យបានខ្លាំង ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤តទៅ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ