អូតង់បង្កើតប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីល និងបញ្ចប់បេសកកម្មយោធានៅអាហ្វហ្កានីស្តង់ក្នុងឆ្នំា ២០១៤
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:៤៣
ជំនួបកំពូលលើកទី២៤របស់អង្គការអូតង់រយៈពេល ២ថ្ងៃត្រូវបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២០ វិច្ឆិកានេះនៅក្នុងទីក្រុងលីស្បូនប្រទេសព័រទុយហ្កាល់។ មានសំណុំរឿងសំខាន់ៗចំនួន ៣ដែលសមាជិកទំាង ២៨ប្រទេសរបស់អូតង់បានលើកទៅជជែក ទីមួយ៖ អនុម័តនូវយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីសម្រាប់ផែនការ ១០ឆ្នំាខាងមុខ ទីពីរ៖ កំណត់កាលវិភាគនៃការដកកម្លំាងអូតង់ចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តង់ និងទីបី៖ ស្ថាបនាប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅទ្វីបអឺរ៉ុប។
អង្គការអូតង់ ឬជាភាសាអង់គ្លេសហៅកាត់ថា NATO ត្រូវបានចាប់បដិសន្ធិឡើងនៅថ្ងៃទី ៤ មេសា ឆ្នំា ១៩៤៩ ពោលគឺនៅក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២។ គោលដៅនៃការបង្កើតអង្គការអូតង់នេះឡើង គឺដើម្បីការពារសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពបច្ចិមលោក ប្រឈមនឹងការឈ្លានពានរបស់ចក្រពត្តិអាល្លឺម៉ង់ និងមហិច្ឆតារបស់សហភាពសូវៀត។
ប៉ុន្តែ តំាងពីក្រោយការរលំរលាយសហភាពសូវៀតក្នុងឆ្នំា ១៩៩១មក អង្គការអូតង់បានប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាថ្មីៗមួយចំនួនដែលត្រូវដោះស្រាយ ក្នុងនោះរួមមាន៖ ការទាមទារផ្តាច់ទឹកដីរបស់រដ្ឋមួយចំនួននៅក្នុងប្លុកកុម្មុយនិស្ត និងសន្ទុះនៃភេរវនិយមអន្តរជាតិ។
នៅថ្ងៃនេះទៀត ពិសេស ២០ឆ្នំាក្រោយការបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមត្រជាក់មក អង្គការអូតង់បាននិងកំពុងប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងថ្មីៗទៀតនៅ ក្នុងពិភពលោកនៃសតវត្សទី២១នេះ។ ពិភពលោកសតវត្សទី២១ដែលដក់ជាប់ដោយមហាភេរវកម្មថ្ងៃទី១១ កញ្ញា ឆ្នំា ២០០១ និងកំពុងទទួលការគំរាមកំហែងភេរវនិយមតាមរយៈប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា ការវាយប្រហារពីចោរសមុទ្ទ និងការរីកសាយភាយនុយក្លេអ៊ែរ។
គឺជាមួយនឹងការគំរាមកំហែងថ្មីៗទំាងអស់ខាងលើនេះហើយ ដែលអង្គការអូតង់ត្រូវស្វែងរកយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីដើម្បីទប់ទល់ ព្រោះថា យុទ្ធសាស្រ្តដ៏ចាស់គំរិលរបស់ខ្លួនដែលបានអនុម័តក្នុងឆ្នំា ១៩៩៩ កន្លងមក ហាក់ដូចជាលែងមានប្រសិទ្ធិភាពទៀតហើយនាពេលនេះ។
អូតង់បង្កើតប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅអឺរ៉ុប
ក្នុងសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ សហរដ្ឋអាមេរិកជាអ្នកចេញមុខជួយការពារសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបរបស់ ខ្លួន។ កាលណោះគេនំាគ្នានិយាយថា សម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបស្ថិតក្រោមឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរអាមេរិកំាង។
ក៏ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃនេះ សហរដ្ឋអាមេរិករបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានស្នើឲ្យមានប្រព័ន្ធការពារប្រឆំាងមីស្ស៊ីលថ្មីមួយនៅក្នុង ទ្វីបអឺរ៉ុប។ សំណើលើកនេះ មិនមែនជារបស់អាមេរិកផ្តាច់មុខទេ តែក៏មានចំណែករបស់សម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកដែលជាសមាជិកអូតង់ដែរ ពិសេសប្រទេសក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប។
គោលដៅនៃការបង្កើតឲ្យមានប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅ ក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបនាពេលនេះ គឺដើម្បីជួយការពារប្រទេស និងពលរដ្ឋអឺរ៉ុបប្រឆំាងទប់នឹងការវាយប្រហារដោយគ្រាប់មីស្ស៊ីល នុយក្លេអ៊ែរជាយថាហេតុពីប្រទេសមួយចំនួន ដូចយ៉ាងប្រទេសអៀរ៉ង់។ ប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលថ្មីនេះនឹងត្រូវរៀបចំជា ៤ដំណាក់កាល ដំបូងដាក់នៅលើនាវាចម្បំាង បន្ទាប់មកដាក់នៅផ្ទាល់ដីក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នំាខាងមុខ។
សូមជម្រាបជូនថា នៅមុនបើកកិច្ចប្រជុំ សំណុំរឿងបង្កើតឲ្យមានប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនេះ បានក្លាយជាសង្រ្គាមពាក្យសំដីរវាងប្រទេសសមាជិកអូតង់មួយចំនួនដែល មានប្រព័ន្ធការពារនុយក្លេអ៊ែរដាច់ដោយឡែករបស់ខ្លួន។ សង្រ្គាមពាក្យសំដីលេចធ្លោជាងគេ គឺរវាងប្រទេសបារំាង និងអាល្លឺម៉ង់។ ទីក្រុងប៉ារីសដែលបានអភិវឌ្ឍកម្លំាងវាយប្រហារនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន តំាងពីទសវត្សឆ្នំា៦០បានបញ្ជាក់ថា ប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលគឺជាប្រព័ន្ធការពារថ្មី បន្ថែមលើប្រព័ន្ធការពារដែលខ្លួនមាន។ តែសម្រាប់ទីក្រុងប៊ែរឡំាង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់វិញយល់ថា បើបង្កើតឲ្យមានប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលរួមទៅហើយ គេមិនចំាបាច់រក្សាទុកប្រព័ន្ធការពារនុយក្លេអ៊ែរផ្ទាល់ខ្លួនទេ។
នៅទីបំផុត ការខ្វែងគំនិតគ្នាត្រូវបានដោះស្រាយ។ ទំាងបារំាង និងអាល្លឺម៉ង់បានយល់ឃើញថា ប្រព័ន្ធការពារនុយក្លេអ៊ែរនៅបន្តជាបេះដូងនៃយុទ្ធសាស្រ្តរបស់អូតង់ ចំណែកឯប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនឹងចូលខ្លួនជាជំនួយ បន្ថែម។ ប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលដែលត្រូវចំណាយប្រាក់សរុប ប្រមាណ ២០០លានអឺរ៉ូ និងដែលត្រូវចែកគ្នាចេញ រវាងប្រទេសទំាង ២៨ ជាសមាជិកអូតង់។
អូតង់ត្រូវពិភាក្សាជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ី ?
ការដាក់តំាងប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅក្នុងទ្វីប ត្រូវបានលើកម្តងហើយនៅក្នុងសម័យលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក George W Bush។ តែអ្វីដែលស្នើឡើងដោយលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក អូបាម៉ាពេលនេះ មិនដូចគ្នានឹងសំណើរបស់លោក Bush ទេ។
ប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលដែលស្នើឡើងដោយលោក អូបាម៉ា មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់អាមេរិកទេ តែមានការចូលរួមពីប្រទេសសមាជិកទំាង ២៨របស់អូតង់។
គម្រោងរបស់លោក Bush ត្រូវបានលោក អូបាម៉ាបោះបង់ចោល ដោយសារតែមានការជំទាស់ខ្លំាងពេកពីប្រទេសរុស្ស៊ី។ ទីក្រុងម៉ូស្គូយល់ឃើញថា ការដែលអាមេរិកដាក់តំាងប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅជិត បង្កើយប្រទេសខ្លួននាពេលនេះ គឺក្នុងគោលដៅវាយប្រហាររុស្ស៊ីតែម្តង គឺមិនមែនទុកសម្រាប់ទប់ការវាយប្រហារដោយគ្រាប់មីស្ស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរ ជាយថាហេតុពីសំណាក់ប្រទេសអៀរ៉ង់ ដូចការអះអាងរបស់លោក Bushទេ។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ សំណើរបស់លោក អូបាម៉ាពេលនេះក៏ត្រូវលើកយកទៅជជែកជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ីដែរ។ ជាគោលការណ៍ អូតង់មិនចំាបាច់មានការយល់ព្រមពីប្រទេសរុស្ស៊ីទេ ហើយប្រទេសរុស្ស៊ីក៏គ្មានហេតុផលអ្វីនឹងជំទាស់ដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ អូតង់ត្រូវការប្រទេសរុស្ស៊ីឲ្យជួយអន្តរាគមន៍នៅក្នុងរឿងផ្សេងទៀត ដូចជាបញ្ហាសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរអៀរ៉ង់ និងសង្រ្គាមនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តង់ជាដើម ពិសេស អូតង់ចង់ឲ្យរុស្ស៊ីអនុញ្ញាតឲ្យអូតង់អាចដឹកជញ្ជូនទ័ព និងពស្តុភារឆ្លងកាត់ដែនដីខ្លួនឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេស អាហ្វហ្កានីស្តង់។
អ្វីដែលអូតង់ព្យាយាមពន្យល់រុស្ស៊ីនោះ គឺផលប្រយោជន៍រួមសម្រាប់ទ្វីបអឺរ៉ុបនៅក្នុងការដាក់តំាងប្រព័ន្ធ ខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាងមីស្ស៊ីលនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប ពិសេសប្រាប់រុស្ស៊ីថា មិនមែនក្នុងគោលដៅប្រឆំាងប្រទេសមួយណាទេ។ តែអ្វីដែលរុស្ស៊ីចង់បានការធានាពីអូតង់នោះ គឺជុំវិញកន្លែងនៃការដាក់តំាងប្រព័ន្ធខែលមីស្ស៊ីលប្រឆំាង មីស្ស៊ីលទំាងនោះ ដោយធ្វើយ៉ាង កុំឲ្យស្ថិតជាប់នឹងប្រទេសរុស្ស៊ីខ្លំាងពេក។
ដកទ័ពពីប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តង់នៅឆ្នំា ២០១៤ ?
តំាងពីឆ្នំា ២០០៣មកម្ល៉េះដែលកម្លំាងអូតង់បានបំពេញបេសកកម្មនៅក្នុងប្រទេស អាហ្វហ្កានីស្តង់។ គឺជាបេសកកម្មដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់អូតង់។ បច្ចុប្បន្ន អូតង់មានកម្លំាងទាហាន ១៥ ម៉ឺននាក់ ក្នុងនោះភាគច្រើនជាទាហានអាមេរិកំាង ដែលកំពុងបំពេញបេសកកម្មនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តង់។ សង្រ្គាមប្រឆំាងពួកឧទ្ទាមតាលីបង់អស់រយៈពេល ៩ឆ្នំាកន្លងទៅនេះ បានបណ្តាលឲ្យស្លាប់ទាហានអូតង់ចំនួន ២ ២០០នាក់។ អ្វីជាការកត់សម្គាល់រួមគឺថា ពីមួយឆ្នំា ទៅមួយឆ្នំា ស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តង់កាន់តែធ្លាក់ចុះដុនដាប ទៅៗ។
អ៊ីចឹងហើយបានជាមានសំណួរមួយបានចោទឡើងនៅក្នុងជំនួបកំពូលអូតង់ ពេលនេះ ថាតើគេត្រូវបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅអាហ្វហ្កានីស្តង់ដោយវិធីណា ?
ពាក្យមួយឃ្លាដែលទំាងអស់គ្នាបានលើកឡើង និងព្រមព្រៀងគ្នា គឺការផ្ទេរការទទួលខុសត្រូវ ទៅឲ្យកងទ័ពអាហ្វហ្កានិស្តង់ ជាអ្នករ៉ាប់រងសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពដោយខ្លួនឯងវិញ។ ត្រង់ចំណុចនេះ អូតង់បានសម្រេចរួចហើយថា ការផ្ទេរការគ្រប់គ្រងទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្តង់ នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមជាបណ្តើរៗចាប់ពីពេលនេះ ទៅដល់ដំណាច់ឆ្នំា ២០១៤ មានន័យថា ចាប់ពីដើមឆ្នំា ២០១៥ទៅ អូតង់លែងមានបេសកកម្មយោធា ជាអ្នករក្សាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពឲ្យពលរដ្ឋអាហ្វហ្កានីស្តង់ទៀតហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ អូតង់អាចបន្តរក្សាបេសកកម្មជាលក្ខណៈស៊ីវិល។
សំណួរដែលចោទ ជាបន្តនោះនៅត្រង់ថា តើកម្លំាងអាហ្វហ្កានីស្តង់បានត្រៀមខ្លួនរួចហើយឬនៅ ដើម្បីគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯង ប្រឈមមុខនឹងពួកឧទ្ទាមតាលីបង់ដែលកាន់តែមានឥទ្ធិពលខ្លំាងទៅៗនៅ ពេលនេះ។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ