អាហ្វហ្កានីស្ថាន៖តើសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវមានជំហរយ៉ាងម៉េចជាមួយពួកតាលីបង់?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:២១
នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ២ថ្ងៃក្រោយពួកតាលីបង់វាយដណ្តើមកាន់កាប់ក្រុងកាប៊ូល ស្ថានការណ៍ទូទៅកំពុងបន្តច្របូកច្របល់ខ្លាំង ពិសេសនៅអាកាសយានដ្ឋានក្រុងកាប៊ូល។ ប្រទេសជាច្រើនកំពុងបន្តខ្នះខ្នែងរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីជម្លៀសពលរដ្ឋខ្លួនចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានឲ្យបានលឿនបំផុតដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ប្រតិកម្មរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងបន្តមានជាបន្តបន្ទាប់។ ក្រោយកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនាថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ សីហា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃក្រុមប្រទេសសមាជិកអង្គការអូតង់រួមប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃអង្គារ ទី១៧ សីហា។ ដោយឡែកក្នុងថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ សីហា ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកចូ បៃដិនបានថ្លែងសុន្ទកថាស្តីពីស្ថានការណ៍នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកចូ បៃដិនបានសម្តែងការភា្ញក់ផ្អើលខ្លាំងដោយលោកនឹកស្មានមិនដល់ពីការដែលពួកតាលីបង់បានវាយចូលកាន់កាប់ក្រុងកាប៊ូលយ៉ាងងាយស្រួល និងយ៉ាងឆាប់រហ័សដោយមិនបាច់ចំណាយពេលយូរ មិនបាច់ប្រយុទ្ធ និងគ្មានការបង្ហូរឈាមមួយដំណក់។ តែអ្វីដែលលោកបៃដិនបានផ្តោតខ្លាំងនៅក្នុងសុន្ទរកថាប្រមាណជា ២០នាទី គឺការពារលើការសម្រេចចិត្តរបស់លោកក្នុងការដកទ័ពអាមេរិកទាំងអស់ចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានដោយលោកបានបញ្ជាក់ច្រើនដងថា លោកគ្មានការសោកស្តាយបន្តិចសោះឡើយលើអ្វីដែលលោកបានសម្រេច និងថា លោកជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកទី៤ ដែលកំពុងជាប់អន្ទាក់នៅក្នុងរឿងអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
លោកបៃដិនបានបញ្ជាក់ថា លោកមិនចង់ទុករឿងច្រំដែលមួយនេះឲ្យប្រធានាធិបតីអាមេរិកទី៥ និងថា គ្មានពេលល្អដើម្បីដកទ័ពអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានទេ។ សម្រាប់លោកបៃដិន បេសកកម្មរបស់អាមេរិកនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានកាលពី ២០ឆ្នាំមុនមិនមែនដើម្បីកសាងអាហ្វហ្កានីស្ថានមួយប្រជាធិបតេយ្យទេ តែដើម្បីតាមកំចាត់មេភេរជនដែលបានវាយប្រហារអាមេរិកក្នុងថ្ងៃទី១១ កញ្ញា ២០០១ និងរារាំងកុំឲ្យពួកភេរជនប្រើទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថានជាមូលដ្ឋានដើម្បីវាយប្រហារអាមេរិកជាថ្មី។ តាមប្រធានាធិបតីអាមេរិករូបនេះដដែល បេសកកម្មរបស់អាមេរិកនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានទទួលបានជោគជ័យ ហើយអាមេរិកគ្មានអ្វីដែលត្រូវធ្វើនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានទៀតឡើយ។
នៅចុងបញ្ចប់ លោកបៃដិនបានព្រមានពួកតាលីបង់កុំឲ្យរារាំងលើដំណើរការជម្លៀសជនជាតិអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានដោយបញ្ជាក់ថា បើពួកតាលីបង់ហ៊ានរារាំង ពួកគេនឹងស្គាល់ថ្នាំខ្លាំងរបស់អាមេរិកជាពុំខាន។
តើអ្វីដែលបានកើតមាននៅអាហ្វហ្កានីស្ថានពេលនេះជាកំហុសរបស់អ្នកណា?
គេអាចឆ្លើយនឹងសំណួរនេះដោយចោទជាសំណួរវិញថា តើវាជាពេលវេលាដែលត្រូវវែករកមុខអ្នកទទួលខុសត្រូវ ឬមួយក៏ត្រូវទម្លាក់កំហុសដាក់អ្នកនេះ អ្នកនោះឬ?។ បើតាមមើលទៅ មិនមែនជាពេលវេលាដែលត្រូវចង្អុលមុខដាក់គ្នាទេ តែជាពេលវេលាដែលត្រូវទាញយកមេរៀនទៅវិញ។ សម្រាប់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកចូ បៃដិន ការដែលអាហ្វហ្កានីស្ថានបានធ្លាក់ក្នុងដៃពួកតាលីបង់យ៉ាងឆាប់រហ័សពេលនេះមិនមែនជាកំហុសរបស់លោកដែលបានសម្រេចដកទ័ពអាមេរិកទេ។ តែជាកំហុសរបស់រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពិសេសទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថានដែលគ្មានឆន្ទៈប្រយុទ្ធ ត ទល់នឹងពួកតាលីបង់។ លោកបៃដិនមិនភ្លេចរម្លឹកទេថា ក្នុងរយៈពេល ២០ឆ្នាំកន្លងទៅ អាមេរិកបានចំណាយលុយជាច្រើនពាន់លានដុល្លារដើម្បីជួយហ្វឹកហ្វឺន និងបំពាក់អាវុធទំនើបៗឲ្យទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
តាមលោកបៃដិន ទ័ពអាមេរិកមិនអាច មិនត្រូវបន្ត និងមិនត្រូវស្លាប់លើសមរភូមិសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសមួយបានឡើយ និងបានស្តីបន្ទោសលើប្រទេស និងប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានដែលមិនបាន និងមិនចេះឆក់ឱកាសយកសំណាងដើម្បីកំណត់ជោគវាសនាអនាគតដោយខ្លួនឯង។ ពិតណាស់ អាមេរិកជាអ្នកផ្តើមសង្រ្គាមដំបូងនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ដោយទម្លាក់ពួកតាលីបង់ចេញពីអំណាចនៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយមហាភេរវកម្មថ្ងៃ១១ កញ្ញា ២០០១។ តែក្រោយមក សង្រ្គាមនេះបានចូលរួមដោយប្រទេសបស្ចិមលោក ពិសេសកម្លាំងអូតង់ក្នុងគោលដៅបំបែកសំបុកពួកភេរវជនអាល់កៃដា និងពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ តែអ្វីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិហាក់យល់ខុស ឬមើលស្រាលដោយចេតនា ឬអចេតនានោះ គឺកម្លាំងរបស់ពួកតាលីបង់។
ពួកតាលីបង់បានក្លាយជាតួអង្គ និងជាកម្លាំងនយោបាយមិនអាចខ្វះបាន
គួររម្លឹកថា ពួកតាលីបង់ធ្លាប់បានកាន់អំណាចរយៈពេល ៥ឆ្នាំពីឆ្នាំ ១៩៩៦ ដល់ឆ្នាំ ២០០១។ បើកុំតែអាមេរិកទម្លាក់ពីអំណាចកាលពី ២០ឆ្នាំមុន ម្ល៉េះពួកនេះប្រហែលអាចបន្តកាន់អំណាចមកដល់សព្វថ្ងៃផងក៏មិនដឹង។ សម្រាប់ប្រទេសបច្ចិមលោកមួយចំនួន និយាយជារួម និងសម្រាប់អាមេរិក និយាយដោយឡែក ការដែលពួកតាលីបង់បានត្រឡប់ទៅកាន់អំណាចជាថ្មីនៅ ២០ឆ្នាំក្រោយមកជាសក្ខីកម្មមួយដែលបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតពីភាពបរាជ័យយ៉ាងល្វីងជូរចត់នៃនយោបាយរបស់អាមេរិក។ រូបភាពនៅអាកាសយានដ្ឋានក្រុងកាប៊ូលដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ និងចែកចាយពាសពេញពិភពលោកនាំឲ្យគេនឹកឃើញភ្លាមភ្លែតនូវបរាជ័យរបស់អាមេរិកនៅក្នុងសង្រ្គាមវៀតណាមកាលពីឆ្នាំ ១៩៧៥។
តែអ្វីដែលអាចខុសគ្នាបន្តិចនៅត្រង់ថា ប្រទេសផ្សេងទៀតក៏បានចូលរួមចំណែកជាមួយអាមេរិកនៅក្នុងរឿងរ៉ាវអាហ្វហ្កានីស្ថានពេលនេះ។ ដូច្នេះចាប់ពីអំណឹះត ទៅ ប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវជំហរ និងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួនជាមួយពួកតាលីបង់ ព្រោះថាចង់ ឬមិនចង់ ពួកនេះបានក្លាយជាតួអង្គនយោបាយ និងជាកម្លាំងនយោបាយមួយមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងឆាកនយោបាយ និងនៅគ្រប់ដំណោះស្រាយឲ្យវិបត្តិអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ ដរាបណាគេនៅបន្តទាត់ចោល និងចាត់ទុកតាលីបង់ជាពួកឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ ដរាបនោះគ្មានថ្ងៃដែលអាហ្វហ្កានីស្ថានអាចស្គាល់សុខសន្តិភាពបានឡើយ។
គេបានសង្កេតឃើញថាពេលនេះ គ្រប់គ្នាហាក់កំពុងទទួលស្គាល់ចុងមាត់ ចុង ក នូវជោគជ័យរបស់ពួកតាលីបង់។ អាមេរិកតាមរយៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោកនែដ ប្រៃស៍បានបញ្ជាក់ក្នុងថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ សីហាថា ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងអាហ្វហ្កានីស្ថាននឹងអាស្រ័យទាំងស្រុងលើមាយាទ និងអាកប្បកិរិយារបស់ពួកតាលីបង់។ លោកនែដ ប្រៃយ៍ចង់បាន និងចង់ឃើញពួកតាលីបង់គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ពិសេសសិទ្ធិស្រ្តី និងក្មេងស្រី។ គួររម្លឹកថា ពួកតាលីបង់ធ្លាប់បាននិយាយច្រើនដងពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន។ តែការពិតយ៉ាងណានោះ គេត្រូវរង់ចាំមើលនៅពេលខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ