តើសហគមន៍អន្តរជាតិមានជម្រើសអ្វីខ្លះក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិលីប៊ី?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៥៩
នៅថ្ងៃសុក្រ ២៥ កុម្ភៈ ២០១១នេះ សហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងតែខ្នះខ្នែង ស្វែងរកវិធានការ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនៅលីប៊ី។ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអ.ស.ប. កំពុងជួបប្រជុំគ្នានៅទីក្រុងហ្សឺណែវ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខក៏នឹងជួបប្រជុំគ្នាដែរ នៅញូយ៉ក ដើម្បីជជែកអំពីវិបត្តិលីប៊ី។ តើសហគមន៍អន្តរជាតិអាចមានវិធានការអ្វីខ្លះ?
ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនៅលីប៊ី សហគមន៍អន្តរជាតិមានជម្រើសធំៗបី៖ ទណ្ឌកម្ម, តុលាការ និងយោធា។
ទណ្ឌកម្ម
ទណ្ឌកម្ម គឺជាវិធានការ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងតែពិចារណា ដោយយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងជាងគេ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ដែលបើកធ្វើនៅថ្ងៃនេះ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអ.ស.ប. កំពុងពិចារណាអំពីការព្យួរសមាជិកភាពលីប៊ី ក្នុងក្រុមប្រឹក្សា និងអំពីការបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅលីប៊ី។
គួរបញ្ជាក់ថា សហព័ន្ធអារ៉ាប់បានសម្រេចព្យួរសមាជិកភាពរបស់ប្រទេសលីប៊ីរួចហើយ នាពេលថ្មីៗនេះ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ នៅញូយ៉ក នៅម៉ោង ៣រសៀលថ្ងៃសុក្រនេះ (ត្រូវនឹងម៉ោង ៣ព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ នៅប្រទេសកម្ពុជា) ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអ.ស.ប. នឹងជជែកគ្នាទៅលើទណ្ឌកម្មចម្បងៗចំនួន ៣ ដែលនឹងដាក់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលលីប៊ី និងបក្សពួករបស់លោកកាដាហ្វ៊ី៖ ការហាមឃាត់ការលក់អាវុធគ្រប់ប្រភេទទៅលីប៊ី (Embargo) ការផ្អាប់ទ្រព្យសម្បត្តិ និងការហាមឃាត់ការធ្វើដំណើររបស់លោកកាដាហ្វ៊ី និងក្រុមគ្រួសារ។
រដ្ឋាភិបាលស្វ៊ីសបានសម្រេចជាឯកតោភាគីរួចទៅហើយ ក្នុងការផ្អាប់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោកកាដាហ្វ៊ី និងក្រុមគ្រួសារ ដែលមាននៅក្នុងប្រទេសស្វ៊ីស។
តុលារការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ
នៅក្នុងសេចក្តីព្រាងសេចក្តីសម្រេចចិត្ត ដែលត្រូវដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ បារាំង និងអង់គ្លេស បានស្នើឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខប្តឹងទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ដើម្បីបើកការស៊ើបអង្កេតលើករណីឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដែលប្រព្រឹត្តដោយលោកកាដាហ្វ៊ី។
គួរបញ្ជាក់ថា លីប៊ីមិនបានទទួលស្គាល់សមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិទេ។ អំពើ ដែលគួរឲ្យសង្ស័យថាជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ត្រូវប្រព្រឹត្តនៅក្នុងទឹកដីលីប៊ី ហើយជនសង្ស័យក៏ជាពលរដ្ឋរបស់លីប៊ី។ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋអាជ្ញាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិបើកការស៊ើបអង្កេតបាន លុះត្រាតែមានសេចក្តីសម្រេចពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអ.ស.ប.។
អន្តរាគមន៍ផ្នែកយោធា
សំណួរចោទឡើងថា តើទណ្ឌកម្ម និងការប្តឹងទៅតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិនេះ អាចមានប្រសិទ្ធិភាព បញ្ឈប់ការកាប់សម្លាប់ប្រជាជនស៊ីវិលលីប៊ីបានដែរឬទេ? ចាប់តាំងពីពេលចាប់ផ្តើមចលនាបះបោរ រហូតមកទល់ពេលនេះ មានមនុស្សរាប់ពាន់នាក់បានបាត់បង់ជីវិត។ យោងតាមអ.ស.ប. ការប្រើកម្លាំងបង្រ្កាបចលនាបះបោរ មានសន្ទុះកាន់តែខ្លាំងឡើង នៅពេលនេះ។ ដូច្នេះ ការការពារប្រជាជនស៊ីវិល គឺជាបញ្ហាបន្ទាន់ជាងគេ នៅលីប៊ី។
វិធានការ ដែលអាចមានប្រសិទ្ធិភាពជាងគេ ដើម្បីបញ្ឈប់ការកាប់សម្លាប់ជនស៊ីវិល គឺអន្តរាគមន៍យោធា។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះ អន្តរាគមន៍យោធាមិនស្ថិតក្នុងរបៀបវារៈនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនោះទេ។ ចិន និងរុស្ស៊ី គឺជាអ្នកជំទាស់ខ្លាំងជាងគេ ចំពោះការបញ្ជូនទ័ពទៅលីប៊ី ដោយលើកឡើងថា ចលនាបះបោរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល គឺជាបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់លីប៊ី។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជាក់ថា ការប្រើកម្លាំងយោធានៅលីប៊ី នៅតែជាជម្រើសមួយ ដែលក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកកំពុងតែសិក្សាមើល។ សហភាពអឺរ៉ុបវិញ ក៏កំពុងតែសិក្សាទៅលើលទ្ធភាពបញ្ជូនទ័ពទៅលីប៊ីដែរ ក៏ប៉ុន្តែ កងទ័ពដែលសហភាពអឺរ៉ុបចង់បញ្ជូនទៅលីប៊ីនេះ គឺគ្រាន់តែដើម្បីជួយជម្លៀសពលរដ្ឋបរទេសចេញពីលីប៊ីប៉ុណ្ណោះ មិនមែនដើម្បីទម្លាក់លោកកាដាហ្វ៊ីពីអំណាចនោះទេ។
យោងតាមមន្រ្តីការទូតសហភាពអឺរ៉ុប ប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបក៏កំពុងតែរៀបចំផែនការ ដើម្បីល្បាតដែនអាកាសរបស់លីប៊ីដែរ ក៏ប៉ុន្តែ គេនៅរង់ចាំភ្លើងខៀវពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាមុនសិន។ ការបិទដែនអាកាសលីប៊ី គឺជាវិធានការមួយ ដែលបារាំង និងអង់គ្លេស អាចនឹងលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ។ គោលដៅ នៃការបិទដែនអាកាសនេះ គឺដើម្បីបង្ការកុំឲ្យលោកកាដាហ្វ៊ីប្រើយន្តហោះចម្បាំង ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើក្រុមប្រឆាំង ដូចដែលគាត់បានធ្វើកន្លងមក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ