សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម៖ អាមេរិកនិងចិន ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជំហានទី១
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៤៥
នៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថ្ងៃពុធទី១៥មករា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក និង លោក Liu He ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជំហានទី១ ស្តីពីសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម។ កិច្ចព្រមព្រៀមថ្មីកម្រាសជិត៩០ទំព័រ គឺផ្តោតជាសំខាន់លើពាណិជ្ជកម្មខាងវិស័យកសិកម្ម។ តើការចុះកិច្ចព្រមពៀងពេលនេះ មានន័យថា សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម បានចប់ហើយមែនទេ? តើមហាយក្សទាំងពីរ អាមេរិកចិន មានផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ នៅពីក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងជំហានទី១នេះ?
ជម្លោះសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម ជាការទំនាស់ដែលប៉ះទង្គិចគ្នា ប្រមាណជា ២ឆ្នាំមកហើយ។ តើការចុះកិច្ចព្រមពៀងពេលនេះ គឺមានន័យថា សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម បានចប់ហើយមែនទេ?
គេមិនអាចអះអាងដាច់ណាត់ថា សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាយក្សអាមេរិកនិងចិន ចប់នៅពេលនេះ នោះទេ។ ព្រោះអ្វី? គឺថា ស្ថានការណ៍អាចប្រែប្រួលគ្រប់ពេល។ ហើយម្យ៉ាងទៀត គឺគួរតែបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីស្តីពាណិជ្ជកម្ម ដែលចុះនៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ថ្ងៃពុធ ទី១៥មករា គឺគ្រាន់តែដំណាក់កាលជំហានទី១ តែប៉ុណ្ណោះ។ ទោះយ៉ាងណាក្តី គេក៏អាចនិយាយបានថា ស្ថានការណ៍តានតឹង តឹងសរសៃកដាក់គ្នា ឈ្លោះគ្នាប្រមាណជា២០ខែមកនេះ ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០១៨មក គឺហាក់បានធូរស្រាលមកវិញ ហើយអាចនឹងឈានទៅរកសភាពប្រសើរ បានមួយកម្រិតដែរ។
កិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីជំហានទី១នេះ គឺមិនទាន់ត្រូវបានទម្លាយឱ្យដឹងសេចក្តីន័យខ្លឹមសារច្រើននោះទេ។ តែតាមការប្រកាសត្រួសៗពីលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងមន្ត្រីរបស់គាត់ ព្រមទាំងពីកាសែតរដ្ឋចិន គឺយើងបានដឹងខ្លះៗ។ ពីខាងអាមេរិក រដ្ឋមន្ត្រីរតនាជាតិអាមេរិក ប្រកាសថា ភាគីចិនសន្យានឹងបង្កើនការទិញទំនិញអាមេរិក ក្នុងតម្លៃទឹកប្រាក់ ២០០ពាន់លានដុល្លារ បន្ថែម ដោយធៀបនឹងការទិញឆ្នាំ២០១៧។ ទឹកប្រាក់នេះ ទាំងលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងទាំងមន្ត្រីខាងហិរញ្ញវត្ថុ អបអរទះដៃសរសើរនិងសរសេរ ព្រមៗគ្នាថា «ជាចំនួនទឹកប្រាក់មួយយ៉ាងច្រើនសម្បើម ជាជ័យជម្នះមួយយ៉ាងអស្ចារ្យ ហើយជាជំហានយក្ស សម្រាប់អាមេរិក និងក្រុមហ៊ុនសហគ្រាស ពិសេសសហគ្រាសខាងកសិកម្ម»។
ជាថ្នូរមកវិញ ភាគីរដ្ឋបាលអាមេរិក ត្រូវឈប់ដំឡើងពន្ធគយបន្ថែមទៀតឱ្យសោះ ចំពោះទំនិញចិន ហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបញ្ចុះពន្ធពាក់កណ្តាល ចំពោះវិធានការពន្ធគយ ដែលអាមេរិកបានដាក់កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៩ គឺបញ្ចុះពាក់កណ្តាលចំពោះទំនិញចិនដែលមានក្នុងរង្វង់តម្លៃទឹកប្រាក់ ១២០ពាន់លានដុល្លារ។
តើភាគីទាំងពីរបានចំណេញអ្វីចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីនេះ?
ក្នុងរឿងចរចាពាណិជ្ជកម្មដូច្នេះ បើមិនចំណេញ ទំនងភាគីទាំងពីរមិនព្រមធ្វើនោះទេ។ ចំពោះខាងអាមេរិករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលជាអ្នកជំនួញស្រាប់ រឿងចំណេញលុយកាក់ជារឿងធំដុំ។ តែលើសពីនេះ គឺចំណេញនយោបាយ។
បើតាមអ្នកវិភាគ, ខណៈពេលដែលលោកកំពុងតែត្រូវស្រអាប់មុខមាត់ ដោយសារតែនីតិវិធីទម្លាក់ប្រធានាធិបតីចុះពីតំណែង ដែលនេះ បទចោទប្រកាន់ផ្លូវការ បានដៅដល់ដៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកទៅហើយ នៅថ្ងៃពុធ ទី១៥មករា គឺ លោក ដូណាល់ ត្រាំ ចង់លើកមុខ ស្តារបង្កើនប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួនឡើងវិញ សម្រាប់អាចឈ្នះការបោះឆ្នោតជាថ្មី នៅអាណត្តិទី២ ដែលការបោះឆ្នោតប្រធានធិបតី នឹងចាប់ផ្តើមនៅដើមខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ។
ការចំណេញចំពោះអាមេរិកដដែល គឺតាមការសន្យារបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងការសើរើរឿងពាណិជ្ជកម្ម! បើលោកបានសម្រេចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មី ដែលគេមើលទៅ អាចនាំប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចនិងកសិកម្មអាមេរិកនោះ គឺច្បាស់ជាបំពេញចិត្តអ្នកបោះឆ្នោតអាមេរិក ក្នុងចំនួនណាមួយជាមិនខាន។ ហើយក៏បង្ហាញដែរថា លោកត្រាំ បានគោរពពាក្យសន្យារបស់លោក ក្នុងការលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្ម។
ត្រង់នេះ គេក៏គួរបញ្ជាក់ដែរ ថាក្នុងជម្លោះពាណិជ្ជកម្ម ប្រមាណ២ឆ្នាំមកនេះ អាមេរិក ខាតបង់ថ្លៃមិនស្ទើរដែរ ទៅលើផ្នែកនាំទំនិញកសិកម្មចូលស្រុកចិន។ ឧទាហរណ៍ នៅមុនឆ្នាំ២០១៨ អាមេរិកនាំសណ្តែកចូលស្រុកចិន មានតម្លៃទឹកប្រាក់ស្មើ១២,៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ ក៏ប៉ុន្តែ ចាប់ពីផ្ទុះជម្លោះពាណិជ្ជកម្មមក ការនាំសណ្តែកអាមេរិកទៅលក់នៅចិន គឺធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុក មកបានត្រឹមតែ៣,១ពាន់លានដុល្លារ តែប៉ុណ្ណោះ គឺធ្លាក់ចុះជិត៤ដងឯណោះ។ នេះក៏ព្រោះតែការវាយបកសងសឹកពីប៉េកាំង ដែលចិនដាក់កម្រិតទណ្ឌកម្មចំពោះពន្ធនាំចូលទំនិញអាមេរិក។
ដូច្នេះ នៅថ្ងៃទី១៥មករា ក្រោយពេលសម្រេចថាចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជំហានទី១ លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រកាសឱ្យកសិករទិញត្រាក់ទ័រថ្មីបន្ថែម ដើម្បីបង្កើនផលិតកម្មកសិកម្មរបស់ខ្លួន។
ពីភាគីចិនវិញ រដ្ឋាភិបាលចិន បានទទួលស្គាល់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ច មានភាពយឺតយ៉ាវ ជាងការគិតទុកពីមុនទៅទៀត។ ផលិតផលឧស្សាហកម្ម សកម្មភាពលក់រាយ បានបន្ថយល្បឿន ចំណែកសកម្មភាពវិនិយោគវិញ បានធ្លាក់ចុះទាបក្នុងកម្រិតដ៏ខ្លាំងបំផុតមិនធ្លាប់មានឡើយ ក្នុងអំឡុងពេល២ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ ហើយចិន ធ្លាក់ពីប្រទេសដែលនាំទំនិញកសិកម្មទៅអាមេរិក លំដាប់ទី២ ធ្លាក់មកនៅលេខរៀងទី៥វិញ។ ហេតុនេះ ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មី ស្តីពីពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយអាមេរិក, ចិនរំពឹងថានឹងជួយស្រោចស្រងការខាតបង់មកវិញ ជាក់ជាមិនខាន។
ជាប្រយោជន៍ដល់ចិនដែរ គឺអាមេរិកសម្រេចដកចិនចេញពីបញ្ជីខ្មៅ នៃប្រទេសដែលបង្វិលកែប្រែអត្រាប្តូរប្រាក់ បញ្ជុះដំឡើង តាមទំនើងចិត្តនឹកឃើញរបស់ខ្លួន។ ( Les pays manipulateurs des monnaies, ប្រទេសដែលអនុវត្តមិនយុត្តិធម៌ លើនយោបាយរូបិយប័ណ្ណ ឬឧបាយកលនយោបាយរូបិយបណ្ណ)។
តើអ្វីដែលនៅជាចំណោទ សម្រាប់ការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងជំហានទី២?
ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងបឋម ជំហានទី១នេះ ចិនសន្យាធ្វើកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុ មួយចំនួនមានដូចជា ឈប់ផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភធនឲ្យឧស្សាហកម្មសាធារណៈ បើកទីផ្សារបន្ថែមសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនបរទេស និងឈប់បង្ខំក្រុមហ៊ុនបរទេសឲ្យយល់ព្រមផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យា ទៅរដ្ឋអំណាចចិនជាដើម។ ចំណុចសំខាន់ៗផ្នែករកស៊ីខាងបច្ចេកវិទ្យានិងហិរញ្ញវត្ថុទាំងនេះ គឺជាការទាមទារចង់បានរបស់អាមេរិក និងលោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះ រដ្ឋបាលក្រុងប៉េកាំង សន្យាធ្វើកែសម្រួលមែន ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះក្រុមអ្នកវិភាគ ចោទសួរថា តើចិនអាចនឹងគោរពតាមការសន្យាដែរឬទេ ? ជាចំណោទ និងនៅតែជាសំណួរដដែល។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ករណី Huawei ក្រុមហ៊ុនទូរសព្ទយក្សរបស់ចិន ដែលជាប់បញ្ជីខ្មៅរបស់អាមេរិក! រឿងនេះ គឺតាមការកត់សម្គាល់របស់អ្នកជំនាញនិងអ្នកតាមដានដំណើរការចរចា គឺហាក់ដូចជាគ្មានបានលើកឡើង ឬក៏បង្ហាញណាមួយពីខាងអាមេរិកសោះ។ បើសិនជា Huawei នៅតែជាចំណាប់ខ្មាំង និងចំណាប់ថ្នូរដដែល ក៏នៅតែជាលំបាកផងដែរ ហើយក៏លំបាកចាប់បង្ខំឱ្យចិនគោរពសន្យាដែរ បើអាមេរិកនៅតែលេងធ្ងន់ដៃចំពោះ Huawei របស់ចិន បែបនេះ។
លក្ខខណ្ឌដែលគេនៅរង់ចាំមើលជាបន្ទាប់ សម្រាប់ជំហានទី២ តើអាមេរិកនឹងសម្រេចបន្ថយពន្ធគយចំពោះទំនិញចិន តាមការទាមទាររបស់ចិន ដែរឬទេ? ហើយបើបញ្ចុះ បន្ថយក្នុងកម្រិតណា? ចំពោះភាគចិនវិញ ក៏គេកំពុងផ្តោតដូចគ្នាមើលដែរ! តើចិនគោរពសម្តីឬទេ? តើភាគីម្ខាងៗហ៊ានសម្បទានឱ្យគ្នាកម្រិតណា?
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ