មរណភាពលោកចន ម៉ាកខេន វីរជនសង្រ្គាម និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកដែលរិះគន់លោកត្រាំមិនសំចៃមាត់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:១០
លោក ចន ម៉ាកខេន វីរជនសង្រ្គាម និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកបានទទួលមរណភាពនាថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៥ សីហាក្នុងជន្មាយុ ៨១ឆ្នាំដោយជម្ងឺមហារីកខួរក្បាល។ ចេញពីជីវិតទាហានចូលក្នុងជីវិតនយោបាយក្នុងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ លោកចន ម៉ាកខេនធ្លាប់ធ្វើជាតំណាងរាស្រ្ត ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងធ្លាប់ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី។ តែអ្វីដែលពលរដ្ឋអាមេរិក អ្នកនយោបាយអាមេរិកគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន និងពិភភពលោកនាំគ្នាចាប់អារម្មណ៍លើរូបលោកចន ម៉ាកខេនខ្លាំងជាងគេ គឺការហ៊ានប្រើសម្តីវាយប្រហាររិះតៀនមិនសំចៃមាត់របស់លោក ពិសេសរិះគន់លើលោកប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្នដូណាល់ ត្រាំដែលចេញពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋដូចគ្នា។
មុននឹងក្លាយជាអ្នកនយោបាយពីសមាជិកសភា និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភារហូតដល់ដង្ហើមជីវិតចុងក្រោយ លោកចន ម៉ាកខេនជាវីរជនសង្រ្គាមម្នាក់នៅក្នុងសង្រ្គាមវៀតណាម។ ក្រុមគ្រួសាររបស់លោកចន ម៉ាកខេនជាក្រុមគ្រួសារទាហានដែលជីតា និងឱពុករបស់លោកជាឧត្តមនាវីពាក់ផ្កាយ ៤ដូចគ្នា។ កុំតែរូបលោកម៉ាកខេនត្រូវបានធ្លាក់ក្នុងដៃរបស់ពួកវៀតកុងនាសម័យសង្រ្គាមវៀតណាម ម្ល៉េះលោកចន ម៉ាកខេនក៏ប្រហែលក្លាយជាឧត្តមនាវីដូចជីតា និងឳពុករបស់លោកដែរ។ នៅក្នុងសង្រ្គាមវៀតណាម លោកចន ម៉ាកខេនជាអ្នកបើកយន្តចម្បាំង និងដែលក្នុងថ្ងៃទី២៦ តុលា ឆ្នាំ ១៩៦៧ យន្តហោះរបស់គាត់បានរងការបាញ់ទម្លាក់ពីកងទ័ពវៀតកុងលើផ្ទៃអាកាសទីក្រុងហាណូយ។
ខណៈនោះ លោកចន ម៉ាកខេនបានលោតចេញពីយន្តហោះជាមួយនឹងឆត្រយោង រួចក៏បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបឹងមួយស្ថិតចំកណ្តាលទីក្រុងហាណូយ។ ជាមួយការបាក់ដៃទាំងពីរ រួមទាំងរបួសជង្គន់ស្តាំ លោកត្រូវបានពួកវៀតកុងចាប់ជាឈ្លើយសឹកអស់រយៈពេលជាង ៥ឆ្នាំ។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ពោលក្នុងពេលដែលលោកកំពុងជាប់ឃុំក្នុងទឹកដីវៀតណាម ឳពុករបស់លោកដែលជាមេបញ្ជាការប្រចាំតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងសម័យសង្រ្គាមវៀតណាមក៏បានបញ្ជាឲ្យទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីក្រុងហាណូយ។ គេត្រូវរង់ចាំដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសទើបលោកចន ម៉ាកខេនត្រូវបានរដ្ឋអំណាចវៀតណាមដោះលែងក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៧៣។
នៅពេលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញក្រោយពីទទួលបានសេរីភាព វីរជនសង្រ្គាមរូបនេះបានទទួលស្វាគមន៍ដោយប្រធានាធិបតីជំនាន់នោះ គឺលោក Richard Nixon។ តែជាមួយនឹងស្នាមរបួសដោយទារុណកម្មក្នុងគុកនៅវៀតណាម រួមទាំងរបួសជង្គន់ស្តាំ និងដៃទាំងសងខាងផង អាជីពជាទាហាន ពិសេសអ្នកបើកយន្តហោះចម្បាំងរបស់លោកចន ម៉ាកខេនក៏បានចប់ត្រឹមនេះ និងដែលលោកត្រូវគិតគូររកការងារថ្មីដោយជ្រើសយកអាជីពនយោបាយ។
គ្មានសំណាងធ្វើជាមេដឹកនាំ តែលោកម៉ាកខេនមិនបោះបង់ឧត្តមគតិ
លោកចន ម៉ាកខេនបានចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយក្នុងឆ្នាំ ១៩៨២ ដោយជាប់ឆ្នោតក្លាយជាតំណាងរាស្ត្រក្នុងរដ្ឋអារីហ្សូណាចំនួន ២អាណត្តិ រួចបានក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៦ ហើយបានជាប់ឆ្នោតជាបន្តរហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ។ តែគេមិនភ្លេចនិយាយទេថា មហិច្ឆតានយោបាយរបស់លោកចន ម៉ាកខេន គឺសំដៅទៅសេតវិមាន។ លោកចន ម៉ាកខេនបានចូលខ្លួនប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីចំនួន ២ដង។ តែលើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ ២០០០ គឺជាការប្រជែងទល់នឹងលោក George W Bush នៅផ្ទៃក្នុងបក្សដើម្បីក្លាយជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីតំណាងឲ្យគណបក្សសាធារណរដ្ឋ តែចាញ់លោក W Bush។
គឺទើបតែនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ ២០០៨ ដែលលោកចន ម៉ាកខេនត្រូវបានគណបក្សសាធារណរដ្ឋជ្រើសជាបេក្ខជនចូលប្រកួតទល់នឹងលោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ តែទីបំផុត ចាញ់លោកអូបាម៉ាយ៉ាងអាម៉ាស់ ព្រោះលោកម៉ាកខេនទទួលបានសម្លេងគាំទ្រតិចតួចណាស់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកម៉ាខេនមិនដែលបោះបង់ការតស៊ូនយោបាយរបស់លោកទេ។ គ្មានសំណាងក្លាយជាមេដឹកនាំប្រទេសមែន តែលោកម៉ាកខេនជាមនុស្សដែលប្រកាន់ឧត្តមគតិ ចូលចិត្តនិយាយអ្វីដែលលោកចង់និយាយ មិនញញើតនឹងផ្តល់មតិយោបល់ និងពិសេសទៅទៀត មិនខ្លាចធ្វើការរិះគន់ ទិតៀនមិនសំចៃមាត់ទៅលើគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សសាធារណរដ្ឋរបស់ខ្លួនឯងឡើយ។
នេះអាចជាហេតុផលមួយដែលមានការហៅលោកម៉ាកខេនថាជាឧទ្ទាម និងមានឥស្សរជន និងសកម្មជនខ្លះនៅក្នុងបក្សសាធារណរដ្ឋមិនបានគាំទ្រជំហរលោកចន ម៉ាកខេនទេ។ តែលោកម៉ាកខេនតែងនិយាយថា លោកមិនខ្វល់ឡើយ លោកនៅតែជាលោក ហើយថា ឧទ្ទាមដូចលោកជាឧទ្ទាមដែលមានបុព្វហេតុត្រឹមត្រូវ។ បុព្វហេតុត្រឹមត្រូវនោះ គឺការ ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលជាតម្លៃសារវន្តរបស់អាមេរិក។
លោកចន ម៉ាកខេន និងលោកដូណាល់ ត្រាំជាប្រេង និងទឹក
គេអាចនិយាយបានថារវាងលោកចន ម៉ាកខេន និងលោកដូណាល់ ត្រាំ គឺជាសត្រូវស្លាប់ រស់នឹងគ្នា។ តាំងពីលោកត្រាំឡើងឈរឈ្មោះរហូតក្លាយជាប្រធានាធិបតីផ្លូវការមក លោកម៉ាកខេនបានចេញមុខ រិះគន់ទិតៀន និងដៀមដាមដាក់លោកត្រាំសឹងគ្មានរលួសថ្ងៃ។ រីឯលោកត្រាំវិញក៏មិនណយដែរ។ ពិតណាស់ថា មរណភាពរបស់លោក ចន ម៉ាកខេនត្រូវបានអ្នកនយោបាយអាមេរិកគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ និងគ្រប់និន្នាការចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ និងចាត់ទុកជាការបាត់បង់មួយធំធេងណាស់សម្រាប់អាមេរិក។ សូម្បីលោកអូបាម៉ាដែលឈ្នះលោកម៉ាកខេននាការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០០៨ ក៏បានលើកពីឧត្តមគតិនៃការតស៊ូ និងលះបង់ដើម្បីជាតិរបស់លោកម៉ាកខេនដែរ។
ចំណែកលោកដូណាល់ ត្រាំវិញបានសរសេរសារត្រឹមចូលរួមរំលែកទុក្ខជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់លោកម៉ាកឆេន ដោយមិនបាននិយាយដល់បុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់លោកម៉ាកខេនឡើយ។ មានព័ត៌មានថា នៅពេលមុនស្លាប់ លោកម៉ាកខេនបានផ្តាំគ្រួសារកុំឲ្យអញ្ជើញលោកត្រាំទៅចូលរួមបុណ្យសពរបស់លោក។ ឃើញថា ទោះបីនៅសល់ដង្ហើមចុងក្រោយក៏ដោយ ក៏លោកម៉ាកខេនមិនភ្លេចសំពងលើត្រាំនៅទឹកចុងក្រោយដែរ។ មែនទែនទៅ លោកម៉ាកខេនមិនយល់ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់លោកត្រាំនៅសឹងគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់ រួមមាន ច្បាប់រំលូតកូន ច្បាប់អន្តោប្រវេន៍ ឬការបញ្ចុះពន្ធជាដើម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ