ម៉ាឡេស៊ី៖ លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្រោយការតស៊ូនយោបាយជិត៤០ឆ្នាំ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ក្រោយភាពមិនប្រាកដប្រជា អស់ជាច្រើនថ្ងៃ ក្រោយការបោះឆ្នោតសភាមុនអាណត្តិ នៅម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅ នៅទីបំផុត ព្រះចៅស៊ុលតង់ម៉ាឡេ បានសម្រេចតែងតាំងលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ សម្ព័ន្ធគណបក្សរបស់លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានទទួលបានចំនួនអាសនៈច្រើនជាងគេ ក្នុងការបោះឆ្នោត បើទោះបីជាមិនមានសំឡេងភាគច្រើនក្នុងសភា។ នេះគឺជាជោគជ័យធំចុងក្រោយបង្អស់ សម្រាប់ជីវិតនយោបាយយ៉ាងត្រដាបត្រដួសរបស់លោក អស់រយៈពេលជិត៤០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំងដ៏មានប្រជាប្រិយបំផុត ហើយក៏ធ្លាប់ត្រូវតុលាការផ្តន្ទាទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារច្រើនដងទៀតផង។
ការបោះឆ្នោតសភាមុនអាណត្តិ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី១៩វិច្ឆិកា គឺមិនមានបក្សណាឈ្នះដាច់បានសំឡេងភាគច្រើននោះទេ។ សម្ព័ន្ធដើម្បីក្តីសង្ឃឹម Pakatan Harapan ដែលជាសម្ព័ន្ធគណបក្សរបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ទទួលបានអាសនៈចំនួន ៨២ក្នុងចំណោម២២២ ពោលគឺច្រើនជាងគេមែន តែមិនគ្រប់១១២ ដែលជាសំឡេងភាគច្រើននៅសភាទេ។
ក្រុមបក្សនយោបាយរបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានចរចាជាមួយបក្សផ្សេងទៀតយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ ដើម្បីចងសម្ព័ន្ធប្រមូលឲ្យគ្រប់ចំនួនអាសនៈ ហើយឈានទៅបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ សម្ព័ន្ធបក្សមួយទៀតឈ្មោះ Parikatan Nasional ដឹកនាំដោយលោក Muhyiddin Yassin បានទទួលចំនួនអាសនៈលំដាប់ទី២ ចំនួន៧៣អាសនៈ ក៏បានព្យាយាមចរចាបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់ខ្លួនមួយដែរ។
ព្រះចៅស៊ុលតង់ តែងតាំងលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី
ការចរចាគ្នា៤ថ្ងៃ គ្មានលទ្ធផល បានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ អំពីអស្ថិរភាពនយោបាយសាជាថ្មី។ តែទីបំផុត ព្រះមហាក្សត្រម៉ាឡេស៊ី ព្រះចៅស៊ុលតង់ Abdullah Ahmad Shah បានកោះហៅលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម និងលោក Muhyiddin Yassin ឲ្យចូលគាល់ កាលពីថ្ងៃពុធ។ បើតាមការបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកកាសែត ពីលោក Muhyiddin Yassin គឺព្រះចៅស៊ុលតង់ម៉ាឡេ បានសំណូមពរ ឲ្យក្រុមសម្ព័ន្ធនយោបាយទាំង២ ដែលបានសំឡេងឆ្នោតនាំមុខគេទាំង២នេះ ចាប់គ្នាបង្កើត “រដ្ឋាភិបាលបង្រួមបង្រួមជាតិ”។ តែទីបំផុត យោងតាមប្រភពព័ត៌មានផ្សេងទៀតរបស់ម៉ាឡេស៊ី គឺសម្ព័ន្ធបក្ស Parikatan Nasional បានបដិសេធមិនចូលរួមទេ។
ព្រះចៅស៊ុលតង់ម៉ាឡេ បានសម្រេចតែងតាំង លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីឈានទៅចរចាស្វែងរកបក្សផ្សេងៗទៀត បង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញម៉ាឡេស៊ី ការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ព្រះមហាក្សត្រ បើព្រះអង្គគិតថាឥស្សរជននោះ អាចនឹងទទួលបានការគាំទ្រភាគច្រើន នៅក្នុងរដ្ឋសភា។ នៅម៉ោង៥ល្ងាច ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៤វិច្ឆិកា លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានស្បថសច្ចាប្រណិធាន ទទួលយកការតែងតាំងនេះហើយ នៅឯព្រះបរមរាជវាំង។
ជោគជ័យនៃជីវិតនយោបាយ៤០ឆ្នាំ
នេះគឺជាជោគជ័យដ៏ធំចុងក្រោយបំផុតហើយ សម្រាប់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម។ វាជាក្តីស្រម៉ៃរបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាយូរយារមកហើយ។ លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលបច្ចុប្បន្នមានអាយុ៧៥ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅប៉េណាំង ហើយឪពុកម្តាយលោកក៏ជាអ្នកនយោបាយដែរ។ លោកបានចូលប្រលូកក្នុងនយោបាយ តាំងតែពីចុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងនាមជាប្រធានចលនានិស្សិតឥស្លាម ហើយបានដឹកនាំការធ្វើបាតុកម្ម បរិហារអំពីគ្រោះទុរ្ភឹក្ស និងភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនជនបទដាច់ស្រយ៉ាល។
ក្រោយមកឆ្នាំ១៩៨២ លោកបានសម្រេចចិត្តចូលរួមក្នុងគណបក្ស UMNO ដែលជាបក្សកាន់អំណាច។ សមត្ថភាព និងសំនួនវោហាររបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានធ្វើឲ្យលោកមានប្រជាប្រិយភាពមួយរំពេចនៅក្នុងបក្ស ហើយត្រូវលោក ម៉ាហាធារ ម៉ូហាម៉េត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកាលជំនាន់នោះ តែងតាំងឲ្យធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុនៅឆ្នាំ១៩៩១។ តែទីបំផុត ការខ្វែងគំនិតគ្នា រវាងលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម និងលោកម៉ាហាធារ ម៉ូហាម៉េត មានកាន់តែធំឡើងនៅកំឡុងពេលតំបន់អាស៊ីមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ឆ្នាំ៩៧-៩៨ ហើយលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ត្រូវគេដកចេញពីរដ្ឋាភិបាល។
បន្តបន្ទាប់មកទៀត លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានក្លាយជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលកាន់តែមានប្រជាប្រិយភាព ដោយសារលោក មានទំនោរទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់ ឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរស៊ីជំរៅ។ តែជីវិតនយោបាយរបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម វាពោរពេញដោយព្យុះភ្លៀង ឧបសគ្គរារាំងម្តងហើយម្តងទៀត ដោយលោកត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៦ឆ្នាំ ពីបទពុករលួយ ក្រោយមកថែម៩ឆ្នាំទៀត ពីបទមានទំនាក់ទំនងរួមភេទជាមួយមនុស្សប្រុសដូចគ្នា។ ជាការចោទប្រកាន់ ដែលលោកក៏ដូចជាអ្នកគាំទ្រលោក អះអាងថាជាការធ្វើទុកបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយពីសំណាក់ក្រុមបក្សនយោបាយ ដែលស្អប់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម។ រូបភាពលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាប់ពន្ធនាគារហើយត្រូវនគរបាលវាយជាំភ្នែកមួយចំហៀង បានធ្វើឲ្យផ្អើលពិភពលោក ហើយក្នុងទឹកចិត្តអ្នកគាំទ្រនៅម៉េឡេស៊ី លោកគឺជាអ្នកតស៊ូនយោបាយដ៏អង់អាចក្លាហានម្នាក់។
ជាប់ពន្ធនាគារម្តងហើយម្តងទៀត
ឆ្នាំ២០០៤ លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ត្រូវគេដោះលែងពីគុក បន្ទាប់ពីតុលាការកំពូលម៉ាឡេស៊ី បានលុបចោលទោសរបស់លោកទាំងអស់។ លោកបានសម្រាកពីនយោបាយបន្តិច ដោយទៅបង្រៀននៅសកលវិទ្យាល័យ មុននឹងនឹងត្រលប់មកធ្វើនយោបាយវិញនៅឆ្នាំ២០១៣។ កាលណោះ លោកវិះតែនឹងបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម្តងហើយ។ សម្ព័ន្ធបក្សរបស់លោកបានសំឡេងឆ្នោតលើសគេកាលណោះ ចំនួន៥០,៨៧% តែលោកបានបរាជ័យចរចាធ្វើរដ្ឋាភិបាលចម្រុះមិនបានសម្រេច។ ក្រោយមកទៀត នៅឆ្នាំ២០១៥ លោកត្រូវតុលាការផ្តន្ទាទោសម្តងទៀត ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ៥ឆ្នាំ ពីបទរួមភេទជាមួយមនុស្សប្រុស។ ជាប់ពន្ធនាគារអស់៣ឆ្នាំ ព្រះចៅស៊ុលតង់ម៉ាឡេ បានប្រោសព្រះរាជទានការលើកលែងទោស ដោះលែងលោកមកវិញ។
ពេលចេញពីគុកភ្លាម លោកបានត្រលប់ទៅចូលរួមជាមួយសម្ព័ន្ធបក្សរបស់លោក ម៉ាហាធារ ម៉ូហាម៉េតជាថ្មីម្តងទៀត ធ្វើឲ្យសម្ព័ន្ធបក្សនេះឈ្នះការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨។ ជាកំឡុងពេល ដែលម៉ាឡេស៊ីជួបភាពរំជើបរំជួលនយោបាយខ្លាំងណាស់ ដោយសារតែរឿងអាស្រូវដ៏ធំមហិមា ទាក់ទិននឹងអំពើពុករលួយលួចប្រាក់ជាតិរាប់ពាន់លានដុល្លារ របស់លោកណាជីប រ៉ាហ្សាក់ ដែលជាមេដឹកនាំបក្ស UMNO។
ក្រោយឈ្នះឆ្នោតកាលណោះ លោកម៉ាហាធារ ម៉ូហាម៉េត បានសន្យាថាលោកចាស់ហើយ លោកធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែមួយរយៈតូចប៉ុណ្ណោះ ហើយនឹងផ្ទេរតំណែងនេះទៅលោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម។ តែទីបំផុតលោកម៉ាហាធារ ម៉ូហាម៉េត បានក្រឡាស់សំដីខ្លួន ធ្វើឲ្យសម្ព័ន្ធភាពរវាងលោក និងលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ត្រូវរលំរលាយក្នុងរយៈពេលប្រមាណ២២ខែ។ រដ្ឋាភិបាលរង្គោះរង្គើរ បោះឆ្នោតសភាសាជាថ្មី បានធ្វើឲ្យគណបក្ស UMNO ត្រលប់មកកាន់អំណាចវិញ។ តែបញ្ហាអស្ថិរភាពនយោបាយនៅតែមានដដែល រហូតឈានមកដល់ការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិកាល ពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ។
គំរូប្រជាធិបតេយ្យគួរឲ្យកោតសរសើរ
ជោគជ័យ ឈានមកក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី របស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់ជីវិតនយោបាយយ៉ាងត្រដាបត្រដួស ធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារច្រើនដងថែមទៀតនោះ វាបានជះចេញជាខ្យល់នៃក្តីសង្ឃឹម សុទិដ្ឋិនិយមច្រើនក្នុងសង្គមម៉ាឡេស៊ី ជាពិសេសយុវជនក្មេងៗ ដែលស្រេកឃ្លានការធ្វើកំណែទម្រង់។ ជោគជ័យរបស់លោកអាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីមនាពេលនេះ ក៏ជាគំរូប្រជាធិបតេយ្យមួយរបស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រាប់ទៅប្រទេសផ្សេងៗទៀតដែរ។ ជាគំរូដ៏គួរកោតសរសើរ ព្រោះបើទោះបីអ្នកនយោបាយម៉ាឡេស៊ី មានការខ្វែងគំនិតគ្នា ផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលច្រើនដង តែជាការផ្លាស់ប្តូរដោយសន្តិវិធី តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរី ដែលប្រជាជនម្នាក់ៗជាអ្នកបញ្ចេញមតិ សម្រេចជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ