ប្រទេសក្រីក្រខកចិត្តព្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងGlasgowគ្មានចែងពីការសងថ្លៃខូចខាតដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:២៩
សន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ នៅទីក្រុងGlasgow នៅប្រទេសអង់គ្លេសបានបិទបញ្ចប់ហើយ កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ទី ១៣ វិច្ឆិកា បន្ទាប់ពីត្រូវពន្យារពេល មួយថ្ងៃបន្ថែមទៀត ដោយសារ ការនិយាយមិនចុះសម្រុងគ្នា លើចំណុចប្រទាញប្រទង់មួយចំនួន។ តើកិច្ចព្រមព្រៀង នៅក្នុងសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុ Cop 26 នឹងអាចជួយស្រោចស្រង់ផែនដី កុំឲ្យឡើងកំដៅ ច្រើនជាង១,៥អង្សា ដែរឬទេ?
បន្ទាប់ពីបន្ថែមថ្ងៃចរចា រហូតដល់យប់ថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ កិច្ចប្រជុំCop 26 នៅទីបំផុត ប្រសូត្រចេញបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាប្រវត្តិសាស្រ្ត។ ប្រវត្តិសាស្រ្ត ព្រោះថា នេះជាលើកទី១ ដែលពាក្យថា ថាមពល ហ្វូស៊ីល ដូចជាធ្យូងថ្ម ប្រេងឥន្ធនៈ និងឧស្ម័ន ត្រូវបានគេសរសេរយ៉ាងច្បាស់ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។
នៅយប់ថ្ងៃសៅរ៍ នៅវេលា ម៉ោង ៧និង ៤០នាទីយប់ ម៉ោងនៅប្រទេសអង់គ្លេស ប្រធានសន្និសីទអន្តរជាតិ លោក Alok Sharma បានដំ ញញួរ ដែលជាសញ្ញាបញ្ជាក់ជាផ្លូវការថា ប្រទេសចំនួន២០០ នៅទីបំផុតបានឯកភាពគ្នាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយសម្រាប់ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អាទិភាពនៃកិច្ចប្រជុំCOP 26គឺរក្សាគោលដៅ របស់កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០១៥ ដែលបានកម្រិតសីតុណ្ហភាព លើផែនដីមិនឲ្យកើនឡើង លើស ១,៥អង្សា ឬ២អង្សារ ពោលគឺដើម្បីការពារផែនដីពីគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបង្កឡើងដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ប៉ុន្តែ កិច្ចព្រមព្រៀងដែលប្រទេសចំនួន ២០០បានអនុម័តគាំទ្រ កាលពីយប់ម្សិលមិញ ផ្ទុយទៅវិញ គឺមិនបានធានា នូវការគោរពគោលដៅ របស់កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសនោះទេ។ ហ៊ាននិយាយដូច្នេះ ព្រោះថា កិច្ចព្រមព្រៀងនៅទីក្រុងGlasgow ជាកិច្ចព្រមព្រៀងតូច ដែលនៅតែគ្មានមហិច្ឆតា ដើម្បី កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដែលជាប្រភពនៃការឡើងកំដៅផែនដី។
រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ គ្រប់ប្រទេសនៅក្នុងពិភពលោក មិនបានសកម្ម ខ្លាំង ក្នុងការកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ដែលជាឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នោះទេ។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានវាយតម្លៃថា បើសិនគេគ្មានមហិច្ឆតាកាត់បន្ថយ ឧស្ម័នកាបូនិក ទេ នោះ សកម្មភាពបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិករបស់មនុស្សសព្វថ្ងៃនេះ នឹងធ្វើឲ្យផែនដី កើនឡើងកំដៅ ២,៤អង្សា បើប្រៀបនឹងសម័យបុរេឧស្សាហកម្ម។ ប៉ុន្តែ នៅមុន កើនឡើងដល់២,៤អង្សារ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានព្រមានរួចហើយថា បើផែនដីឡើងកំដៅ បន្ថែម តែ ១,៥% ផែនដីនឹងជួបគ្រោះមហន្តរជាតិធម្មជាតិ អាក្រក់ជាងសព្វថ្ងៃនេះទៅទៀត ដូចជាគ្រោះរាំងស្ងួត គ្រោះទឹកជំនន់ ខ្យល់ព្យុះ និងភ្លើងឆេះព្រៃជាដើម។ អ្វីដែលគេបារម្ភខ្លាំងផងដែរ គឺ ការឡើងកំពស់ទឹកសមុទ្រ ដែលនឹងធ្វើឲ្យទីក្រុង ជាច្រើនត្រូវប្រឈមនឹងការជន់លិចលង់ ដែលមានដូចជា ក្រុងបាងកក ហូជិម៉ិញ ទីក្រុងវឺនីស នៅអ៊ីតាលីជាដើម។
កិច្ចព្រមព្រៀងគ្មានមហិច្ឆតាទប់ស្កាត់កុំឲ្យផែនដី ឡើងកំដៅច្រើនជាង ១,៥អង្សា?
អ្វីដែលថ្មី ខុសប្លែកពីកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអាកាសធាតុ នៅក្រុងប៉ារីស គឺកិច្ចព្រមព្រៀងនៅប្រទេសអង់គ្លេស មានសរសេរបញ្ចូល ពាក្យថាមពលហ្វូស៊ីល។ ពាក្យនេះសំខាន់ណាស់ព្រោះថា ថាមពលហ្វូស៊ីលដែលមានដូចជាធ្យូងថ្ម ប្រេងឥន្ធនៈ និងឧស្ម័ន គឺជាប្រភព បញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក តំណាង ឲ្យ៩០%នៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
កិច្ចព្រមព្រៀង ក្រុង Glasgow បានអំពាវនាវឲ្យគេ កាត់បន្ថយកាប្រើប្រាស់ថាមពលហ្វូស៊ីល ហើយនិងកាត់បន្ថយការផ្តល់ជំនួយ សាធារណៈដល់គម្រោងការវិនិយោគលើថាមពលហ្វូស៊ីល។ ប៉ុន្តែ មុននឹងអាចឈានសម្រេចចេញបានកិច្ចព្រមព្រៀង ខាងលើ គឺមានការតស៊ូ មតិ ចរចាគ្នាខ្លាំងណាស់។ ការប្រជុំត្រូវពន្យារពេលមួយថ្ងៃ ទម្រាំសម្រេចចេញបានកិច្ចព្រមព្រៀង ក៏ដោយសារ តែមានការជំទាស់ដាច់ខាតរបស់ប្រទេសឥណ្ឌាដែរ។
ឥណ្ឌា ដែលជាអ្នកប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មច្រើន បានទទួលការគាំទ្រពីប្រទេសចិន ដើម្បីទាមទារឲ្យគេកែប្រែពាក្យ មួយចំនួន ដូចជា ប្តូរពាក្យ "ការដើរចេញ ពីការប្រើធ្យូងថ្ម" មកជាពាក្យ "កាត់បន្ថយការប្រើធ្យូងថ្មវិញ"។ ប្រឈមនឹងការរិះគន់ពីប្រទេសក្រីក្រ និងអភិវឌ្ឍផ្សេងទៀត ដែលចោទប្រកាន់ឥណ្ឌាថា ជាអ្នកខ្ទាស់ធ្វើឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងមិនសូវមានមហិច្ឆតាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម ដែលជាប្រភពបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក អ្នកតំណាងប្រទេសឥណ្ឌាបាននិយាយការពារខ្លួនថា ផ្ទុយពីប្រទេសអ្នកមាន ឥណ្ឌា ក៏ដូចជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ កំពុងត្រូវការថាមពលធ្យូងថ្ម សម្រាប់គោលនយោបាយ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។
ចំនុចសំខាន់មួយទៀតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺកញ្ចប់ថវិកាបៃតង។ ក្រុមប្រទេសអ្នកមានធ្លាប់បានសន្យាវិភាគទានក្នុងកញ្ចប់ថវិកាបៃតង ១០០ពាន់លានដុល្លាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់ជួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ឲ្យសម្របខ្លួន នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងដើម្បីសម្រេចគោលដៅកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក។ ប៉ុន្តែ ពួកគេមិនបានធ្វើតាមការសន្យានោះទេ។ ថវិកាបៃតង សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២០ នៅតែមានមិនគ្រប់គ្រាន់។ កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងGlasgow កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា គេនឹងអនុវត្តឲ្យបានការសន្យា ផ្តល់ថវិកាសម្រាប់ជួយប្រទេសក្រីក្រ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០២៣។ ប៉ុន្តែ ជាថ្មីម្តងទៀត នោះគ្រាន់តែជាការសន្យា ប៉ុន្តែ គ្មានការចាប់តម្រូវឲ្យក្រុមប្រទេសអ្នកមានត្រូវតែអនុវត្តនោះទេ។
គ្មានទេ ការបង់ថ្លៃសងជំងឺចិត្តដល់ប្រទេសក្រីក្រដែលរងគ្រោះដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
កិច្ចព្រមព្រៀងនៅGlasgow មិនបាននិយាយពីការខូចខាត និងការសងជំងឺចិត្ត សម្រាប់ការបាត់បង់ បង្កឡើងដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនោះទេ។ ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ ដែលមិនមែនជាអ្នកបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ប៉ុន្តែ ជាអ្នករងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារគ្រោះមហន្តរជាតិធម្មជាតិ ដែលជាលទ្ធផលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានសំដែងការខកចិត្តខ្លាំង ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងគ្មានសរសេរបញ្ចូលការចាប់តម្រូវឲ្យបង់សងថ្លៃការខូចខាត ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ តាំងពីបើកសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុនៅទីក្រុងGlasgow ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ និងប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះដោយសារគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិបង្កឡើងដោយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានទាមទារឲ្យមានការចែងពីការបង់សងថ្លៃខូចខាត ពីសំណាក់ប្រទេសអ្នកមាន ប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។ ប៉ុន្តែ នៅក្រោយ ការចរចាយ៉ាងតឹងតែង និងដោយសារមានការជំទាស់ពីអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺគ្មានទេ ពាក្យថា សងថ្លៃខូចខាតសម្រាប់ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ ដែលរងគ្រោះដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អាមេរិក និងក្រុមប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកផ្សេងទៀត ខ្លាច ថា បើគេចែងពាក្យសងថ្លៃខូចខាតនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង នោះ នឹងអាចមានការប្តឹងផ្តល់ទៅតុលាការទាមទារឲ្យអាមេរិក ជាដើមចេញសងថ្លៃខូចខាតតាមផ្លូវច្បាប់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទោះ មានការប្រឆាំង មិនឲ្យមានការបង់សងថ្លៃខូចខាត ប៉ុន្តែ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ក្រុមប្រទេសអ្នកមានបានសន្យាបង្កើន ជំនួយថវិកាសម្រាប់ជួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ អាចសម្របខ្លួន នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ កន្លងមក ថវិកាសម្រាប់ជួយឲ្យគេសម្របខ្លួននឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតំណាងឲ្យ២៥%នៃកញ្ចប់ថវិកាបៃតង ចំណែក ៦៥%ផ្សេងទៀតសម្រាប់កាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក។ ក្រុមប្រទេសក្រីក្រ បរិហារថា គោលការណ៍នេះ មិនបានជួយឲ្យពួកគេបានទទួលប្រាក់ជំនួយអាកាសធាតុ ក្នុងហេតុផលថា ពួកគេមិនមែនជាអ្នកបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក។
សប្បាយ ឬខកចិត្ត?
ក្រុមប្រទេសក្រីក្រខកចិត្តខ្លាំងនឹងលទ្ធផលនៃការចរចា ក្នុងសន្និសីទទីក្រុងGlasgowដែលខកខានមិនបាននិយាយពីការសងថ្លៃការខូចខាត ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ អង្គការបណ្តាញសកម្មភាពអាកាសធាតុ បានចោទប្រកាន់កិច្ចប្រជុំCOP 26 ថា ជាកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រទេសអ្នកមានដែលគិតតែប្រយោជន៍អាទិភាពចំបងរបស់ក្រុមប្រទេសអ្នកមាន។
ទោះក្រុមប្រទេសក្រីក្រ មិនបានបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើន ប៉ុន្តែ រងគ្រោះខ្លាំង ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ប៉ុន្តែ ពួកគេមិនបានរារាំង ប្រឆាំងមិនឲ្យកើតមានកិច្ចព្រមព្រៀង។ ក្រុមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ បានតាំងចិត្តបន្តចរចា នៅឆ្នាំក្រោយ ដើម្បី ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
សម្រាប់ សកម្មជនបរិស្ថាន កិច្ចព្រមព្រៀង នៅក្រុងGlasgow គ្មានមហិច្ឆតា កាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីត្រូវការបន្ទាន់ នាពេលសព្វថ្ងៃ។ នាង Greta Thunburg វិញ បាននិយាយរិះគន់ចំៗ ថា កិច្ចប្រជុំCOP 26គឺគ្មានន័យ និងថា ការងារពិតប្រាកដគឺស្ថិតនៅក្រៅ បន្ទប់ប្រជុំ។ យុវសកម្មជនស៊ុយអ៊ែត Greta Thunburg អះអាងហើយថា យុវជននឹងមិនបោះបង់ចោលការតវ៉ានោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញ និងប្រទេសជាច្រើននៅតែមានសង្ឃឹមថា កិច្ចព្រមព្រៀងនៅអង់គ្លេស ជាការភ្ញាក់ដឹងខ្លួន និងការបោះជំហានមួយទៀត របស់មនុស្សជាតិ ក្នុងការឈានទៅកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក។ ជាក់ស្តែង គេបានយល់ព្រមឲ្យមានការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពល ធ្យូងថ្ម ដែលគេធ្លាប់ប្រឆាំងដាច់ខាត មិនឲ្យមាននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងលើកមុន។ មួយវិញ ទៀត ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបន្ទាន់ ព្រោះថា គ្រប់ប្រទេស សុទ្ធតែរងគ្រោះប៉ះពាល់ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុយ៉ាងដូច្នេះ គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់បានយល់ព្រមព្រៀងគ្នាថា នឹងជួបពិភាក្សាជារៀងរាល់ឆ្នាំ មិនមែននៅរាល់៥ឆ្នាំដូចលើកមុន ពោលគឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បី បូកសរុប ពិនិត្យ ឡើងវិញ ថា តើគេអាចកាត់បន្ថយ ឧស្ម័នកាបូនិក បានច្រើនជាងមុនដែរឬទេ និងថា តើប្រទេសណាខ្លះដែលបានគោរពធ្វើតាមកិច្ចព្រមព្រៀង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ