ក្រុមឧទ្ទាមតាលីបង់ អះអាងថាបានគ្រប់គ្រង ៨៥% នៃដែនដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៥៩
ដូចការព្រួយបារម្ភកន្លងមក ស្ថានភាពនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន កំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្រុកដកទ័ពចេញ យ៉ាងតក់ក្រហល់។ ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ក្រុមឧទ្ទាមតាលីបង់ បានបង្កើនការវាយប្រហារជាច្រើនទីតាំង មិនថានៅតាមបណ្តោយព្រំដែន និងនៅតាមទីក្រុងធំៗ។ កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញនេះ ក្រុមឧទ្ទាមតាលីបង់ បានអះអាងថា ក្រុមគេបានវាយដណ្តើម គ្រប់គ្រងបានដែនដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ចំនួន៨៥%ហើយ។ តើក្រុមតាលីបង់ ពិតជាកំពុងតែឈានទៅ គ្រប់គ្រងអំណាចនយោបាយ និងសន្តិសុខនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន មែនឬយ៉ាងណា?
បំប៉ោង ដើម្បីបំភ័យ?
ក្រុមតាលីបង់ ពិតជាសម្រុកខ្លាំងណាស់ ក្នុងការដណ្តើមគ្រប់គ្រងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដោយបានប្រយុទ្ធយកឈ្នះ កងទ័ពជាតិអាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាច្រើនទីតាំង ក្នុងរវាងប្រមាណ២ខែមកនេះ។ យ៉ាងហោចណាស់ បន្ទាយឆ្មាំព្រំដែនដ៏សំខាន់ ចំនួន២ទីតាំង នៅតាមបណ្តោយព្រំដែន ជាមួយ តួកមេនិស្ថាន និងជាមួយអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវបានក្រុមតាលីបង់វាយដណ្តើមគ្រប់គ្រងបាន។ កាលពីចុងខែមុននេះ បន្ទាយយាមព្រំដែន នៅ Shir Khan Bandar ជាប់ព្រំដែន តាដជីគីស្ថាន ត្រូវបានក្រុមតាលីបង់ វាយដណ្តើមបាន ធ្វើឲ្យកងទាហានអាហ្វហ្កានីស្ថាន ប្រមាណជាង១០០០នាក់ បានបាក់ទ័ពរត់រប៉ាត់ របាយទៅខាងតាដជីគីស្ថាន។ ក្រៅពីដណ្តើមបានតំបន់ជនបទដាច់ស្រយ៉ាល ក្រុមតាលីបង់ បានឡោមព័ទ្ធទីក្រុង ទីប្រជុំជនធំៗមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាក្រុង Herat ជាដើម។
តំណាងក្រុមតាលីបង់ម្នាក់ឈ្មោះ Shahabuddin Delawar បានធ្វើសន្និសីទកាសែត នៅទីក្រុងមូស្គូ កាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ ដោយបានអះអាងថា គិតមកត្រឹមពេលនេះ គឺក្រុមតាលីបង់ បានវាយដណ្តើមគ្រប់គ្រង បាន៨៥% នៃផ្ទៃដីអាហ្វហ្កានីស្ថានហើយ។ ពោលគឺ ២៥០តំបន់ ក្នុងចំណោម ៣៩៨តំបន់ របស់អាហ្វហ្កានីស្ថាន គឺស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រង របស់កងកម្លាំងតាលីបង់ហើយ ចាប់ពីពេលនេះទៅ។
តែយ៉ាងណា នេះគឺជាការប្រកាស អះអាង តែម្ខាង ពីសំណាក់ ក្រុមតាលីបង់។ សម្រាប់ពេលនេះ យើងពុំមានប្រភពព័ត៌មានច្បាស់ការ និងឯករាជ្យ ដើម្បីមកបញ្ជាក់ថាវាពិតកម្រិតណាទេ។ យ៉ាងណាមិញ ការប្រកាសអះអាងរបស់ក្រុមតាលីបង់នេះ ត្រូវបានខាងរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន លើកឡើងថា ថាមិនពិតទេ។ លោក Fawad Aman អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន បានលើកឡើងថា បើសិនជាក្រុមតាលីបង់ កំពុងតែគ្រប់គ្រងដែនដី ៨៥%មែន ចុះហេតុអ្វីបានជាពួកមេក្រុមតាលីបង់ នៅតែបន្តសំងំលាក់ខ្លួននៅបាគីស្ថាន? ហេតុអ្វីមិនព្រមចូលមកដែនដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ មួយវិញទៀត បើក្រុមតាលីបង់គ្រប់គ្រងផ្ទៃដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាង៨០%មែន ចុះហេតុអ្វីបានជាពេលសមាជិកក្រុមនេះរបួស ឬស្លាប់ ម្តេចក៏បញ្ជូនចេញទៅប៉ាគីស្ថាន?
លែងមានកងទ័ពអាមេរិកជួយ
កងទ័ពអាមេរិកកំពុងសម្រុកដកចេញ យ៉ាងលឿនបំផុត។ លោកចូ បៃដិន បានប្រកាស កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា កងទ័ពអាមេរិក នឹងត្រូវដកចេញឲ្យអស់ពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន នៅរវាងថ្ងៃទី៣១សីហា ខាងមុននេះហើយ។ យន្តហោះចម្បាំង យន្តហោះស៊ើបការណ៍ពីលើ របស់កងទ័ពអាមេរិក មានសារៈសំខាន់ណាស់ កន្លងមក ក្នុងការជួយកងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ តែពេលនេះ កងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន លែងមានជំនួយនេះទៀតហើយ។
សម្រាប់ពេលនេះ យើងមិនដឹងថា ក្រុមតាលីបង់បានវាយដណ្តើមគ្រប់គ្រងបាន៨៥% នៃផ្ទៃដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន មែនឬក៏អត់ទេ តែចង់មិនចង់ គឺក្រុមតាលីបង់កំពុងសម្រុកវាយប្រហារខ្លាំង និងបានយកឈ្នះច្រើនកន្លែង ជាពិសេសនៅតាមបណ្តោយព្រំដែន រាប់ចាប់តាំងពីខាងលិច ជាប់អ៊ីរ៉ង់ និងខាងជើងជាប់ចិន ជាដើម។ យ៉ាងណាមិញ នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលចិន បានចេញប្រកាស ប្រាប់ឲ្យប្រជាជនចិនទាំងអស់ ត្រូវធ្វើដំណើរចាកចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថានជាបន្ទាន់។ ដូចគ្នាដែរ លោកស្រី Maria Zakharova អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ី បានអះអាងថា ២ភាគ៣នៃបណ្តោយព្រំដែន រវាងអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងតាដជីគីស្ថាន ត្រូវស្ថិតក្នុងដៃរបស់ក្រុមតាលីបង់ហើយ។
តែយ៉ាងណា ប្រភពខ្លះបានបញ្ជាក់ថា កងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន មិនទាន់បានទំលាក់ដៃទេ គឺនៅតែប្រឹងប្រយុទ្ធ។ ប្រភពពីអ្នកនាំពាក្យអភិបាលខេត្ត Herat បានឲ្យដឹងថា កងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន កំពុងត្រៀមបើកការវាយប្រយុទ្ធ ដណ្តើមយកបន្ទាយយាមព្រំដែន Islam Qala ដែលជាច្រកព្រំដែនដ៏សំខាន់ ជាមួយអ៊ីរ៉ង់ ពីក្រុងតាលីបង់វិញ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ ក្រុមតាលីបង់ ក៏បានបើកការវាយប្រហារ ដើម្បីដណ្តើមយកមន្ទីរឃុំឃាំងមួយកន្លែងនៅ នៅជាយក្រុងកង់ដាហា ដែលជាទីក្រុងធំមួយនៅភាគខាងត្បូង។ ក្រុមតាលីបង់មានបំណងវាយ ដើម្បីរំដោះសមាជិកខ្លួន ដែលជាប់ឃុំនៅទីនោះ ។ តែយ៉ាងណា តាមដំណឹងចុងក្រោយដែលទទួលបាន គឺកងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន បានទប់ទល់បាន មិនឲ្យរបូតទេ។ កងទ័ពជាតិអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក៏បានវាយបណ្តេញ ក្រុមតាលីបង់ ឲ្យដកថយពីទីក្រុង Qala-i-Naw ទីរួមខេត្ត Badghis ដែលស្ថិតនៅភាគពាយ័ព្យ។
នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ មេអតីបញ្ជាការកងទ័ពអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដ៏ល្បីម្នាក់ ឈ្មោះ Ismail Khan ដែលធ្លាប់បានចូលរួមជាមួយកងទ័ពអាមេរិក ក្នុងការយកឈ្នះក្រុមតាលីបង់ កាលពីឆ្នាំ២០០១ បានប្រកាសថានឹងចូលបំរើជួរកងទ័ពវិញ ដើម្បីដឹកនាំការប្រយុទ្ធយកឈ្នះ ក្រុមតាលីបង់ឲ្យបាន។
សង្ឃឹមលើការចរចាសន្តិភាព
សង្ឃឹមតិច ឬ ច្រើនយ៉ាងណា តែការចរចាសន្តិភាព គឺជាក្តីសង្ឃឹមតែមួយគត់ សម្រាប់ពេលនេះ។ សម្លេងពីគ្រប់ប្រទេសមហាអំណាច សុទ្ធតែបានបន្លឺព្រមៗគ្នាថា ត្រូវតែជំរុញ ឲ្យការចរចាសន្តិភាព បានជោគជ័យ ដើម្បីស្តារស្ថិរភាព នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ លោកស្រីអ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងការបរទេសរុស្ស៊ី បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃសុក្រ ម្សិលមិញថា គ្រប់ភាគីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ត្រូវតែប្រឹងប្រែងអត់ធ្មត់ ដើម្បីបញ្ចៀស កុំឲ្យបញ្ហានេះ វារីកសាយភាយ ឆេះរាលចេញពីព្រំដែនអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ ការវាយប្រហារតាមព្រំដែន ប្រសិនបើមិនប្រយ័ត្នទេ គឺវាអាចប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសក្បែរខាង។ យ៉ាងណាមិញ អ៊ីរ៉ង់ តាដជីគីស្ថាន ជាដើម គេកំពុងត្រៀមប្រុងប្រយ័ត្នណាស់ បើមានអ្វីប៉ះពាល់ដល់គេ គឺគេអាចបញ្ចេញកម្លាំងដែរ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក Loyd Austin រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក បានអំពាវនាវថា សហគមអន្តរជាតិ ត្រូវតែរួមគ្នា ដាក់សំពាធដើម្បីភាគីអាហ្វហ្កានីស្ថានទាំង២ ព្រមចូលតុចរចាឡើងវិញ។ លោកលើកឡើងថា ប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថាន មានសិទ្ធិទទួលបាននូវរដ្ឋាភិបាលមួយ ដែលធានាសុខសន្តិភាព និងការរីរកចម្រើន។ ដូចគ្នាដែរ លោក វ៉ាង យី ប្រមុខការបរទេសចិន បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដែរថា ចិន ជំរុញឲ្យភាគីទាំងសងខាង ស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីឲ្យបាន ដើម្បីបញ្ចប់ជំលោះនេះ។
បើតាមការវិភាគ ក្រុមតាលីបង់ មិនមែនមិនចង់ចរចាទេ តែក្រុមនេះ កំពុងសម្រុកវាយដណ្តើមដែនដីឲ្យបានច្រើនសិន ដើម្បីមានទំងន់ចរចា។ អ្នកនាំពាក្យក្រុមនេះ ឈ្មោះ Suhail Shaheen បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំងថា ក្រុមតាលីបង់ ចង់ចរចា បែងចែកអំណាចជាមួយរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ បញ្ហាចោទថា តើ ក្រុមរដ្ឋាភិបាលអាចសុខចិត្ត ទទួលយល់ព្រមបែងចែកអំណាចឬក៏អត់។ ប្រភពពីអ្នកនយោបាយអាហ្វហ្កានីស្ថានខ្លះ បានថ្លែងព្រួយបារម្ភ ខ្លាចតែសមាជិករដ្ឋាភិបាល បែកបាក់គ្នា ប្រទូស្តរាយ រកឯកភាពមិនឃើញ ដែលធ្វើឲ្យការចរចា កាន់តែលំបាក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ