តើអាមេរិកអាចធ្វើជាគំរូ ដឹកនាំគេឲ្យកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដែរឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:១៣
អាមេរិកក្រោមអាណត្តិរបស់លោកចូ បៃដិន បានយកថ្ងៃ ដែលពិភពលោកប្រារព្ធទិវាភពផែនដី នៅ ថ្ងៃទី ២២មេសា ដើម្បីរៀបចំជំនួបកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ។ នៅក្នុងជំនួបកំពូលដែលធ្វើឡើងតាមសន្និសីទវីដេអូ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២២មេសា និងថ្ងៃសុក្រទី ២៣មេសា នឹងមានការចូលរួមពី ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេស ៤០ ដែលនៅក្នុងនោះ មានផងដែរប្រធានាធិបតីចិន និងប្រធានាធិបតី រុស្ស៊ី លោកវ្លាឌីមៀរពូទីន។
ជំនួបកំពូល ស្តីពីអាកាសធាតុរៀបចំដោយអាមេរិក នៅថ្ងៃនេះ ព្រហស្បតិ៍ និងថ្ងៃសុក្រស្អែកនេះ មានគោលដៅ ជំរុញ លើកទឹកចិត្តឲ្យប្រទេសហត្ថលេខី ទាំង ១៩៦ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ចាត់វិធានការខ្លាំងក្លា ជាងមុន ក្នុងរឿង កាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក កាត់បន្ថយ បរិមាណឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដែលជាដើមហេតុធ្វើឲ្យផែនដីឡើងកំដៅ។ ជំនួបកំពូល ដែលផ្តួចផ្តើមដោយអាមេរិក លើកនេះធ្វើឡើងនៅតែ ប៉ុន្មានខែមុន សន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពី អាកាសធាតុ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលត្រូវរៀបចំធ្វើនៅខែវិច្ឆិកា ចុងឆ្នាំនេះ នៅប្រទេសអង់គ្លេស។
ជំនួបកំពូលផ្តួចផ្តើមដោយប្រធានាធិបតី អាមេរិក លើកនេះ ជាឱកាសបើកផ្លូវ ឲ្យប្រទេសមហាអំណាច ដែលពូកែខាងបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ដាក់បង្ហាញឲ្យហើយ នូវ គោលដៅ កម្មវិធីនយោបាយ របស់ខ្លួន ស្តីពី កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកឲ្យបានច្រើនជាងមុន ច្រើនជាង ការសន្យា ដែលមានចែង នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០១៥។
អាមេរិក ដែលជាប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ធំទី ២ ក្នុងពិភពលោក បន្ទាប់ពីប្រទេសចិន ប៉ុន្តែ នាំមុខ ប្រទេសឥណ្ឌា រុស្ស៊ី និងជប៉ុន (ចិន លេខ ១ អាមេរិកលេខ២ ឥណ្ឌាលេខ ៣ រុស្ស៊ី លេខ ៤ និងជប៉ុនលេខ ៥) នឹងបង្ហាញ ផែនការជាតិរបស់ខ្លួន ដើម្បីកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
នៅមុនបើកជាផ្លូវការ ជំនួបកំពូល នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោកប្រធានាធិបតីចូ បៃដិន បានប្រកាស ថា អាមេរិកនឹងកាត់បន្ថយ ឧស្ម័នកាបូនិក ឲ្យបានពាក់កណ្តាល ពីពេលនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣០។ តាមរយៈ ជំនួបកំពូលលើកនេះ អាមេរិកបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយ ដើម្បីអភវិឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ចបៃតង សេដ្ឋកិច្ចគ្មានបញ្ចេញ ឧស្ម័នកាបូនិក។
ជំនួបកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ នៅថ្ងៃនេះ ជាជោគជ័យ នយោបាយបរទេស របស់លោកចូ បៃដិន នៅបន្ទាប់ពីប្រកាស ត្រលប់ចូល គោរព ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ស្តីពីអាកាសធាតុឡើងវិញ នៅដើមឆ្នាំនេះ។ ដោយធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ផ្តួចផ្តើមរៀបចំ ជំនួបកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុលើកនេះ លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន ចង់បង្ហាញថា អាមេរិកបានត្រលប់មកវិញហើយ ហើយនិងចង់ដើរតួនាទី ជាអ្នកដឹកនាំគេក្នុងរឿងប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
គេអាចរំពឹងបានអ្វីខ្លះ ពីជំនួបកំពូលរៀបចំ ដោយអាមេរិក?
គេសង្ឃឹមថា នៅក្នុងជំនួបកំពូលលើកនេះ ប្រទេសមហាអំណាច នឹងអាច ប្រដេញជើងគ្នា ដើម្បីក្លាយជាប្រទេសនាំមុខគេ ដែល កាត់បន្ថយ ឧស្ម័នកាបូនិកបានច្រើនជាងគេ។ ជាក់ស្តែង នាយករដ្ឋមន្រ្តី អង់គ្លេស ដែលជាម្ចាស់ផ្ទះ រៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ នៅចុងឆ្នាំនេះ បានប្រកាសនៅ ថ្ងៃអង្គារថា អង់គ្លេស នឹងកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ឲ្យបានច្រើនជាងមុន គឺ ៧៨% ពីពេលនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣៥ ចំណែក សហភាពអឺរ៉ុបវិញ ទើបបានសើរើកាត់បន្ថយ ឧស្ម័ន កាបូនិកច្រើនជាងការសន្យា នៅឆ្នាំ ២០១៥ ពោលគឺដល់ទៅ ៥៥% ពីពេលនេះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣០។
ប្រធានាធិបតី រុស្ស៊ីឯណោះវិញ បើទោះជាដាក់ខ្លួនជាសត្រូវ ប្រកួតប្រជែង របស់អាមេរិក បានប្រកាសថា រុស្ស៊ី នឹងកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ឲ្យបានច្រើនជាង អឺរ៉ុបទៅទៀត។ នៅមុនចូលរួមក្នុងជំនួបកំពូលថ្ងៃនេះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដា ក៏បានប្រកាស បង្កើនតួលេខនឹងគេដែរ គឺពី ៣០% នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនៅឆ្នាំ ២០១៥ ទៅដល់ ៤០% និង ៤៥% ពីពេលនេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣០។
ទោះជាមិនបានសន្យាកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ប្រេស៊ីលឯណោះវិញ បានសន្យាកាត់បន្ថយ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើអាម៉ាហ្សូន ដែលដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការស្រូបយកឧស្ម័នកាបូនិកពីក្នុងបរិយាកាស ពីពេលនេះ ដល់ឆ្នាំ ២០៣០។
ការសម្រេចណាមួយ នៅក្នុងជំនួបកំពូលលើកនេះ សំខាន់ណាស់ព្រោះត្រូវដឹងថា ទោះជាមានប្រទេសប្រមាណជាង ៤០ចូលរួមមែន ប៉ុន្តែ ប្រទេសទាំង ជាង ៤០ នេះ ជាអ្នកបញ្ចេញ ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ប្រមាណ ៨០% នៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់សរុប នៅលើផែនដី។
ក្រសួងការបរទេសចិនបាននិយាយថា លោកប្រធានាធិបតី ចិន ស៊ី ជីនពីងនឹងបង្ហាញ ផែនការថ្មីរបស់ចិន នៅក្នុងជំនួបកំពូលលើកនេះ។ លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង ធ្លាប់បានធ្វើឲ្យគេភ្ញាក់ផ្អើល កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំមុន នៅពេល លោកបានប្រកាសនៅ អង្គការសហប្រជាជាតិ ថា ចិន ដែលជាអ្នកបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើនជាងគេក្នុងលោកនឹងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក នៅឆ្នាំ ២០៣០ ហើយនិងសម្រេចឲ្យបានអព្យាក្រិតកាបូន ឬ ហ្សេរ៉ូកាបូន នៅឆ្នាំ ២០៦០។
នៅពេល លោកដូណាល់ ត្រាំ ដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអាកាសធាតុ លោកប្រធានាធិបតីចិន បានបង្ហាញថា ចិនជាមហាអំណាច គាំទ្រ នយោបាយពហុភាគីនិយម និងមានការទទួលខុសត្រូវ ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះ លោកត្រូវមកប្រឈមនឹងលោកចូ បៃដិន ដែលបាននាំអាមេរិកមកចូលក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុឡើងវិញ និងចង់ដឹកនាំគេ ឲ្យកាត់បន្ថយ ក្នុងរឿងប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
តើលោកចូ បៃដិន នឹងអាចសម្រេច គោលដៅនេះដែរឬទេ? តាមកិច្ចព្រមព្រៀង នៅឆ្នាំ ២០១៥ អាមេរិកធ្លាប់បានសន្យាកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ប្រមាណ តែ ពី ២៦ ទៅ ២៨%ប៉ុណ្ណោះ ពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ ២០២៥។ សម្រាប់អ្នកជំនាញខាងអាកាសធាតុ តួលេខនេះតិចណាស់ សម្រាប់ឲ្យគេអាចសម្រេចគោលដៅ កាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ដើម្បី ទប់ស្កាត់ កុំឲ្យផែនដី ឡើងកំដៅ ១,៥អង្សារ បន្ថែមទៀត ទៅតាម កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអាកាសធាតុឆ្នាំ ២០១៥។ ដូចការរំពឹងទុក លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានប្រកាសថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា អាមេរិកនឹងចូលរួម អាចកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ឲ្យបាន ៥០% ពីពេលនេះ ដល់ឆ្នាំ ២០៣០។
ឧស្ម័នកាបូនិក កើនឡើងដល់១,៥ពាន់លានតោន នៅឆ្នាំ ២០២១
គេដឹងហើយ ថា មូលហេតុដ៏ចម្បងបំផុត ដែលនាំឲ្យភពផែនដីឡើងកម្តៅ គឺការកើនឡើងនៃបរិមាណឧស្ម័នកាបូនិក មេតាន ដែលជាឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ នៅក្នុងបរិយាកាស។ បើបរិមាណឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នៅក្នុងបរិយាកាសកើនឡើង សីតុណ្ហភាពនឹងកើនឡើង បើបរិមាណឧស្ម័ននៅថេរ សីតុណ្ហភាពនៅថេរ ហើយបើបរិមាណឧស្ម័នថយចុះ សីតុណ្ហភាពក៏នឹងថយចុះទៅតាមនោះដែរ។
ដើម្បីអាចទប់ស្កាត់សីតុណ្ហភាពមធ្យមលើភពផែនដីកុំឲ្យកើនឡើងលើសពី ១,៥ ឬ ២អង្សា ដូចអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ២០១៥ “ហ្សេរ៉ូកាបោន” គឺជាលក្ខខណ្ឌដ៏ចាំបាច់បំផុត ដែលយើងត្រូវសម្រេចឲ្យបាននៅត្រឹមឆ្នាំ២០៥០ខាងមុខ។ ប្រទេសនីមួយៗបានសន្យា កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក របស់ខ្លួន ហើយនិងធ្វើយ៉ាងណា អាចសម្រេចអព្យាក្រឹតកាបូន នៅឆ្នាំ ២០៦០ ដូចករណីប្រទេសចិន។ ប៉ុន្តែ នៅការពិតជាក់ស្តែង ការសន្យាមានតែនៅលើមាត់ នៅលើក្រដាស។ ចាប់តាំងពីការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០១៥ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកនៅតែមានច្រើន នៅក្នុងពិភពលោក។
ទោះបីជាថយចុះ បន្តិច នៅឆ្នាំ ២០២០ ដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកកើនឡើងវិញ ក្នុងបរិមាណខ្ពស់ អាចដល់ ១,៥ពាន់លានតោន នៅឆ្នាំ ២០២១នេះ។ ពោលគឺកើនឡើង ៥% បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩។ កើនឡើង ព្រោះថា ប្រទេសចិន បើ ទោះជាចិនកំពុងជំរុញ បង្កើតថាមពលកកើតឡើង វិញដូចជាផ្ទាំង ស្រូបកំដៅព្រះអាទិត្យ កង្ហារយក្ស ដើរដោយខ្យល់ សម្រាប់ផលិតអគ្គិសនី ប៉ុន្តែ ចិន នៅតែត្រូវការប្រើធ្យូងថ្ម សម្រាប់ផលិតអគ្គិសនីសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក។ រដ្ឋាភិបាលចិន នៅតែ បង្កើន ការវិនិយោគទៅលើរោងចក្រដើរដោយថាមពលបានមកពីការដុតធ្យូងថ្ម ដែលជាអ្នកបញ្ចេញ ឧស្ម័នកាបូនិក ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
ជាថ្មីម្តងទៀត គេដឹងថា ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក មិនល្អ ព្រោះវានឹងជះផលអាក្រក់សម្រាប់គ្រប់គ្នា មិនថា ប្រទេសអ្នកមាន ប្រទេសក្រីក្រ ដែលនឹងអាចរងគ្រោះដោយសារគ្រោះធម្មជាតិ កើតចេញមកពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ប៉ុន្តែ ជាថ្មី ម្តងទៀត ប្រយោជន៍ សេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួន បានធ្វើឲ្យប្រទេសនីមួយៗនៅតែអាត្មានិយម ដុតធ្យូងថ្ម និងប្រើប្រាស់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរដែលបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ