អាស៊ាន និង៥ប្រទេសដៃគូត្រៀមចុះហត្ថលេខាលើមហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីហៅកាត់ « RCEP »
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:០០
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១២ វិច្ឆិកា ប្រទេសវៀតណាមធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូលអាស៊ានជាមួយប្រទេសដៃគូ។ តែដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ជំនួបកំពូលឆ្នាំ ២០២០ នេះធ្វើឡើងតាមអនឡាញ។ នាឱកាសជំនួបកំពូល សមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ប្រទេស និង ៥ប្រទេសដៃគូ គឺចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង នូវែលសេឡង់ និងអូស្រា្តលីត្រៀមចុះហត្ថលេខាលើមហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីមួយដ៏សំខាន់ដែលហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា « RCEP » (Regional Comprehensive Economic Partnership)។
គំនិតនៃការបង្កើតឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដ៏ធំដែលគេហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស « RCEP » បានចាប់ផ្តើមដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ហើយប្រទេសចិនត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិត។ គោលដៅរបស់ចិន គឺចង់ប្រជែងនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលបានផ្តួចផ្តើមឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាដោះដូរសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកមួយដែលគ្មានវត្តមានចិន។ តែសន្ធិសញ្ញាដោះដូរសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកកំពុងបន្តចរចារវាង ១១ប្រទេសសមាជិកដោយគ្មានវត្តមានសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកដូណាល់ ត្រាំបានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីសន្ធិសញ្ញាដោះដូរសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ ម្យ៉ាងទៀត មានសមាជិកអាស៊ានតែ ៤ប្រទេសដែលបានចូលរួមនៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាដោះដូរសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក គឺវៀតណាម សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ។
នៅក្នុងជំហានដំបូងRCEP មានសមាជិកសរុបចំនួន ១៦ប្រទេស គឺសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ប្រទេស បូកប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង នូវែលសេឡង់ អូស្រា្តលី និងប្រទេសឥណ្ឌា។ តែនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ ឥណ្ឌាក៏បានសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពីមហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP វិញ។ ដូច្នេះចាប់ពីពេលនេះតទៅ និងបើមានការចុះហត្ថលេខាក្នុងសប្តាហ៍នេះ មហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP នេះនឹងមានសមាជិកតែ ១៥ប្រទេស។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី RCEP នៅជាកិច្ចព្រមព្រៀងដោះដូរសេរីដ៏ធំជាងគេក្នុងលោក ព្រោះផលិតផលសរុបរបស់ ១៥ប្រទេសបូកបញ្ចូលគ្នាមានទំហំដល់ទៅ ៣០% នៃផលិតផលសរុបក្នុងលោក។ ចំណែកចំនួនប្រជាជនសរុបទាំង ១៥ប្រទេសមានប្រមាណជា ២០០០លាននាក់។
ប្រើពេលចរចាអស់ពេល ៨ឆ្នាំទើបព្រមព្រៀងគ្នា
តាមពិតទៅ មហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP គួរត្រូវបានចុះហត្ថលេខាតាំងពីប៉ុន្មានឆ្នាំមកហើយ។ តែក្នុងចំណោមសមាជិកទាំង ១៦ប្រទេសដែលមានពីដំបូង មានប្រទេសខ្លះបានត ថ្លៃដោយទាមទារឲ្យដាក់បន្ថែម និងដកចេញវិញនូវចំណុចមួយចំនួន និងមានប្រទេសខ្លះទៀតបារម្ភពីការខាតបង់ប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។ ប្រទេសអូស្រ្តាលី និងនូវែលសេឡង់ចង់ឲ្យដាក់បញ្ចូលទៅក្នុង RCEP នូវវិធានការពង្រឹងច្បាប់ការងារ វិធានការការពារបរិស្ថាន និងកម្មសិទ្ធិបញ្ញា។ តែការទាមទារទាំងនេះមិនត្រូវបានប្រទេសសមាជិកមួយចំនួនយល់ស្របទេ។
បន្ទាប់មក ឥណ្ឌាបានសម្តែងក្តីបារម្ភពីលំហូរផលិតផលចិនជោរជន់ចូលទឹកដីរបស់ខ្លួនតាមរយៈ RCEP។ ក្តីបារម្ភរបស់ឥណ្ឌាត្រូវបានសមាជិកផ្សេងទុកពេលឲ្យចិន និងឥណ្ឌាចរចាជាលក្ខណៈទ្វេភាគី។ ដរាបណាចិន និងឥណ្ឌាបន្តនិយាយមិនចុះសម្រុងគ្នាទេ ដរាបនោះក៏គេមិនទាន់អាចចុះហត្ថលេខាលើ RCEP បានដែរ។ តែនៅដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៩ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅប្រទេសថៃ ឥណ្ឌាបែរជាបានសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពី RCEP វិញ។ ការដកខ្លួនរបស់ឥណ្ឌាកាលណោះបានធ្វើឲ្យគ្រប់គ្នាភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង។ តែមិនបានធ្វើឲ្យការចរចាជាប់គាំងទេ។ បន្ទាប់ពីបានខកខានក្នុងការចុះហត្ថលេខានាឆ្នាំ ២០១៩ សមាជិកទាំង ១៥ប្រទេសត្រៀមចុះហត្ថលេខាក្នុងសប្តាហ៍នេះនាកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូកប្រទេសដៃគូក្នុងប្រទេសវៀតណាម។
តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ទ្វាររបស់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដ៏ធំ « RCEP » បន្តទុកទ្វារចំហសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌា មានន័យថា ឥណ្ឌាអាចវិលចូល RCEP វិញនៅពេលណាក៏បាន។
ចិនជាប្រទេសទទួលបានប្រយោជន៏ច្រើនពី RCEP?
គេអាចនិយាយបានជារួមថា ប្រទេសហត្ថលេខីទាំង ១៥ប្រទេសនឹងទទួលបានប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នាពី RCEP ទោះតិច ឬច្រើន។ បើមិនទទួលបានប្រយោជន៍ ក៏ប្រហែលប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធមិនចុះហត្ថលេខាដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ចិនត្រូវបានគេមើលឃើញជាប្រទេសទទួលបានប្រយោជន៍ច្រើនជាងគេពី RCEP គឺប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងប្រយោជន៍ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ។ ប្រយោជន៍ភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ព្រោះអវត្តមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងមហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP នឹងអនុញ្ញាតឲ្យចិនអាចពង្រឹង និងពង្រីកបន្ថែមនូវឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ ពិសេសទៅលើសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ប្រទេសដែលសព្វថ្ងៃ មានប្រទេសខ្លះមានទំនោររកចិន និងប្រទេសខ្លះទៀតមានទំនោររកសហរដ្ឋអាមេរិក។
នៅចំពោះមុខ និងបើសហរដ្ឋអាមេរិកបន្តមានសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន មហាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP អាចនឹងអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមអ្នកវិនិយោគបរទេសដកខ្លួនចេញពីចិនទៅបោះទីតាំងនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានដើម្បីគេចពីទណ្ឌកម្មអាមេរិក។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងសករាជរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំអាចនឹងចូលដល់ទីបញ្ចប់នៅ ២ខែខាងមុខ។ ខុសពីលោកត្រាំ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកជាប់ឆ្នោតលោកចូ បៃដិនអាចនឹងយកចិត្តទុកដាក់ជាថ្មីទៅលើតំបន់អាស៊ីដូចក្នុងជំនាន់លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ