អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាប្រទេសក្បាលមួយ មុខពីរនៅចំពោះមុខពួកជីហាត?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៨
អស់រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍កន្លងទៅហើយដែលពិភពលោកកំពុងបារម្ភខ្លំាងពីឥទ្ធិពលរបស់រដ្ឋអ៊ីស្លាម ឬហៅថា ពួកជីហាតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ និងនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី។ ថ្មីៗនេះ និងក្រោយពីពួកជីហាតបានកាត់ក្បាលអ្នកកាសែតអាមេរិកំាងម្នាក់ឈ្មោះ James Foley មក លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកឆាក់ ហាហ្កែលបានប្រកាសទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋអ៊ីស្លាម គឺជាក្រុមជីហាតដែលមានឥទ្ធិពលខ្លំាងជាងក្រុមភេរវនិយមផ្សេងទៀតដែលពិភពលោកបានស្គាល់នាពេលកន្លងមក មានន័យថា គឺខ្លំាង និងសាហាវជាងអង្គការភេរវនិយមអាល់កៃដាទៅទៀត។ ទន្ទឹមគ្នានេះ គ្រប់គ្នាកំពុងផ្តោតចក្ខុសម្លឹងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដោយចង់ដឹងថា តើប្រទេសអារ៉ាប់មួយនេះកំពុងដើរតួនាទីអ្វីខ្លះ?
គឺទើបតែមានរូបភាពដែលពួកជីហាតបានបង្ហាញពីការកាត់ក្បាលអ្នកកាសែតអាមរិកំាង James Foley ទេ ដែលមានថ្នាក់ដឹកនំាជាន់ខ្ពស់អាមេរិកំាងម្នាក់បានចេញមុខប្រកាសជាសាធារណៈថា រដ្ឋអ៊ីស្លាម គឺជាអង្គការភេរវនិយមមួយដែលមានឥទ្ធិពលខ្លំាងជាងអង្គការភេរវនិយមដែលពិភពលោកធ្លាប់បានស្គាល់នាពេលកន្លងមក ចុងក្រោយបំផុតគឺអង្គការភេរវនិយមអាល់កៃដានោះឯង។ ឥទ្ធិពលខ្លំាងរបស់រដ្ឋអ៊ីស្លាមក៏ដោយសារថា អង្គការមួយនេះមានទីតំាងមួយច្បាស់លាស់ រចនាសម្ព័ន្ធមួយរឹងមំា មនោគមន៍វិជ្ជាដាច់ខាត និងពិសេសទៅទៀតនោះ មានលុយកាក់យ៉ាងច្រើនសម្បើម។ បច្ចុប្បន្ននេះ ពួកជីហាតកំពុងគ្រប់គ្រងលើដែនដីមួយដែលមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងផ្ទៃក្រឡាដីរបស់ប្រទេសអង់គ្លេស ដោយលាតសន្ធឹងពីទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់មួយភាគឆ្លងចូលទឹកដីមួយភាគរបស់ប្រទេសស៊ីរី។ គឺកុំតែមានអន្តរាគមន៍ទាន់ពេលពីសហរដ្ឋអាមេរិក ម្ល៉េះប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ទំាងមូលនឹងធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃពួកជីហាតដោយចៀសមិនរួច។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ សំណួរមួយកំពុងចោទឡើងទាក់ទងនឹងប្រភពចំណូលដ៏ច្រើនសម្បើមរបស់ពួកជីហាត។ កន្លងមកមានការលើកឡើងថា ពួកនេះទទួលបានលុយពីការលក់ធនធានធម្មជាតិ ពិសេសប្រេងកាតនៅក្នុងតំបន់ដែលពួកគេកំពុងកាន់កាប់ ឬមួយក៏ការចាប់ជម្រិតមនុស្សជាថ្នូរនឹងលុយកាក់ជាដើម។ តែគេក៏មិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា ពួកនេះក៏ទទួលបានការគំាទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងផ្នែកស្មារតីពីប្រទេសផ្សេងនៅក្នុងតំបន់ដែរ។ រហូតដល់ពេលនេះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតត្រូវបានគេចោទជាប្រទេសដែលបានផ្តល់លុយឲ្យពួកជីហាតនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរីដើម្បីប្រឆំាងនឹងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតីស៊ីរីអាសាដ។
ការចោទប្រកាន់យ៉ាងនេះដោយគេសំអាងលើតួនាទីរបស់ទីក្រុងរីយ៉ាដនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាននាសម័យសង្រ្គាមរវាងពួកមូយ៉ាយឌីន និងទាហានសូវៀតក្នុងចន្លោះឆ្នំា ១៩៧៩ ១៩៨៩។ កាលណោះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដោយមានអាមេរិកនៅពីក្រោយផងបានចេញមុខជួយគំាទ្រពួកមូយ៉ាឌីនយ៉ាងពេញទំហឹងដើម្បីប្រឆំាងសហភាពសូវៀត។ ប្រសិនជាដូច្នោះមែន អង្គការអាល់កៃដារបស់អ៊ូសាម៉ា បេន ឡាដិនក៏ប្រហែលជាបានទទួលជំនួយថវិកា និងការគំាទ្រដោយប្រយោលពីប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែរ។ និយាយយ៉ាងនេះមិនមែនមានន័យថា ទីក្រុងរីយ៉ាដជាអ្នកដែលនៅពីក្រោយមហាភេរវកម្មថ្ងៃ ១១ កញ្ញា ២០០១ នៅអាមេរិក ឬមួយក៏ថា អាមេរិកខ្លួនឯងក៏ជាអ្នកទទួលថ្មបាក់នៅក្នុងសោកនាដកម្មនោះទេ។
វាពិតណាស់ថា តំាងពីមានការងើបបះបោរនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរីមក ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានចេញមុខជួយគំាទ្រក្រុមប្រឆំាងគ្រប់ភាគីដើម្បីជួយពួកនេះក្នុងការទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីស៊ីរីអាសាដ។ នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ គឺប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនេះហើយដែលបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការបង្កើត និងផ្តល់ថវិកាឲ្យកម្លំាងស៊ុយនីតក្នុងការប្រយុទ្ធទប់ទល់នឹងពួកអាល់កៃដា និងក្រុមជ្រុលនិយមផ្សេងទៀត។ តែអ្វីដែលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានធ្វើដោយដឹងខ្លួន និងមិនខ្លួននោះនៅត្រង់ថា មានក្រុមប្រឆំាងខ្លះដែលខ្លួនបានជួយគំាទ្រក៏ជាក្រុមដែលខ្លួនកំពុងប្រឆំាងដែរ ព្រោះគឺក្រុមនេះហើយដែលបាន និងកំពុងបន្តគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពចំពោះខ្លួន។
គឺផ្តើមចេញពីចំណុចនេះហើយដែលមានការលើកឡើងថា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាប្រទេសក្បាលមួយ មុខពីរ។ នៅម្ខាង គឺជួយគំាទ្រទំាងផ្នែកស្មារតី និងថវិកាចំពោះពួកជីហាត និងនៅម្ខាងទៀត ជាអ្នកចេញមុខប្រឆំាងនឹងពួកជ្រុលនិយមមួយនេះ។ តំាងពីឆ្នំា ២០០៣ មក រាជានិយមអារ៉ាប់នៅក្នុងតំបន់មួយនេះបានសន្យាប្រើយុទ្ធសាស្រ្តវាយបង្រ្កាបពួកជីហាតទំាងនៅក្នុងប្រទេស និងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនរបស់ខ្លួន។ វិលទៅ វិលមក រដ្ឋអំណាចទីក្រុងរីយ៉ាដបាន និងកំពុងក្រពុលមុខយ៉ាងខ្លំាងពីដង្កូវចេញពីសាច់ឯងទៅវិញ ព្រោះថាសមាជិកភាគច្រើននៅក្នុងក្រុមជីហាតសព្វថ្ងៃមានដើមកំណើតជាអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ តែជាទូទៅ ពួកជីហាតទៅពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឬមួយក៏ឆ្លងពីប្រទេសផ្សេង តែងតែបានហែកលិខិតឆ្លងដែនរបស់ខ្លួនចោលនៅពេលពួកគេទៅដល់ទីកន្លែងក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ឬមួយស៊ីរី។
សព្វថ្ងៃនេះ និងដោយមានការគំាទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងដោយប្រយោល ឬដោយផ្ទាល់ពីប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់ មានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ឬមួយក៏កាតារ រដ្ឋអ៊ីស្លាម ឬពួកជីហាតមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្កើតរដ្ឋមួយ ដូចក្នុងជំនាន់ពួកតាលីបង់នៅប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានអ៊ីចឹង។ នេះហើយជាអ្វីដែលបានធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងឈឺក្បាលយ៉ាងខ្លំាង និងបានព្យាយាមរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីទប់ទល់។ បន្ទាប់ពីអាមេរិកបានវាយប្រហារនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មក អាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តកំពុងគិតគូរពិចារណាចង់វាយប្រហារស៊ីរីទៀត ព្រោះពួកជីហាតភាគច្រើនបានរត់ចេញពីអ៊ីរាក់ទៅជ្រកកោនក្នុងទឹកដីស៊ីរី។ រីឯរឿងដែលបានធ្វើឲ្យអាមេរិកទើសទាល់ចិត្តខ្លំាងមួយទៀត គឺការដែលសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកំពុងលេងល្បែងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់នៅចំពោះមុខក្រុមជីហាត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកវិភាគបានមើលឃើញថា កំណើនឥទ្ធិពលខ្លំាងក្លារបស់ពួកជីហាតទំាងស៊ីវិល និងយោធាពេលនេះកំពុងគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លំាងចំពោះអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតខ្លួនឯង ក៏ដូចជារបបដឹកនំារបស់ប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់។ ដូច្នេះ វាល្មមដល់ពេលដែលបណ្តាប្រទេសទំាងនោះផ្តើមពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវកាយវិការរបស់ខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ