ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោ៖ "កម្ពុជាទេដែលជាជនរងគ្រោះបាត់បង់ទឹកដី"
ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ ទីប្រឹក្សាអមព្រះរាជខុទ្ទកាល័យ ព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី បានសរសេរលិខិតចំហមួយនៅថ្ងៃ ទី២សីហានេះ ជុំវិញបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ផ្ញើទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ អាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា។ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោចង់អោយថ្នាក់ដឹកនាំក្រុងបាងកកពិចារណាអំពីកា ររួមរស់ជាមួយគ្នាឡើងវិញ ក្នុងនាមប្រទេសជិតខាង ដោយគិតអំពីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជារាស្ត្រតាមព្រំដែន។ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោមាន បន្ទូលថា បើនិយាយអំពីការបាត់បង់ទឹកដី គឺកម្ពុជាទេដែលជាជនរងគ្រោះ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
សេចក្តីរាយការណ៍របស់លាង ដឺលុច ពីភ្នំពេញ
លិខិតចំហរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ ធម្មិកោ មានកម្រាស់៣ទំព័រជាភាសាបារាំង និងអង់គ្លេស។ ព្រះអង្គបានសរសេរលិខិតនេះពីទីក្រុងប៉េកាំងប្រទេសចិន ជាទីដែលព្រះអង្គនៅបម្រើសម្តេចឪនរោត្តម សីហនុ និងសម្តេចម៉ែមុនីនាថ សីហនុ។ លិខិតនេះត្រូវបានផ្ញើទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា។ ថ្វីដ្បិតតែលិខិតនេះត្រូវបានផ្ញើទៅប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថៃ ប៉ុន្តែអត្ថន័យនៃលិខិតនោះ គឺព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោចង់ពន្យល់ទៅក្រុមថៃជាតិនិយមជ្រុល អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសទាំងពីរ។
បញ្ហាដែលសំខាន់ខ្លាំងជាងគេនោះ គឺបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារនេះតែម្តង។ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោមានបន្ទូលថា ព្រះអង្គយល់អំពីអារម្មណ៍ស្នេហាជាតិរបស់ក្រុមជនថៃមួយចំនួន ចំពោះការបាត់បង់ទឹកដី។ ប៉ុន្តែព្រះអង្គចង់ប្រាប់ទៅក្រុមជនថៃជាតិនិយមជ្រុលនោះថាមិនត្រូវគិតថា ខ្លួនបាត់បង់ទឹកដីមកលើកម្ពុជានោះទេ។ អារម្មណ៍បែបនេះ គឺគួរតែកម្ពុជាវិញទេដែលត្រូវមាននោះ។ ព្រះអង្គបន្តថា សព្វថ្ងៃនេះ ក្រុមថៃមួយចំនួនបានតវ៉ាទាមទារ បញ្ហាព្រះវិហារ និងបញ្ហាព្រំដែនដូចកាលពីឆ្នាំ១៩៥៤អ៊ីចឹង ដោយចាត់ទុកថា អនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤ ដែលបែកចែកទឹកដីនៃប្រទេសកម្ពុជានិងថៃនោះមិនត្រឹមត្រូវ ហើយថាបានផ្តល់ប្រយោជន៍មកអោយកម្ពុជានូវបូរណភាពទឹកដីជាច្រើន។ ដោយឆ្លើយតបទៅវិញ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោបានមានបន្ទូលថា តាមពិត គឺកម្ពុជាទេដែលជាអ្នករងគ្រោះដោយអំពើរបស់ប្រទេសមហាអំណាចដែលបានដាក់អាណានិគមនៅកម្ពុជា។ តាមពិត គឺបញ្ហាបច្ចេកទេសដូចជា ខ្សែបែងចែកទឹកដែលសរសេរនៅក្នុងអនុសញ្ញា១៩០៤ ដែលជាលទ្ធផលការងារបារាំងសៀមនោះហើយ ដែលខណ្ឌចែកទឹកដីនៃប្រទេសទាំងពីរ ដោយបំបែកប្រជាជនខ្មែររាប់លាននាក់ពីមាតុភូមិរបស់ខ្លួនអោយទៅនៅក្រោមអាជ្ញាធរថៃនោះ។
ព្រះអង្គបានពន្យល់បន្តប្រាប់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថៃថា នៅពេលនោះ គេមិនបានយកបញ្ហាភាសា និងជាតិពន្ធុមកពិចារណាក្នុងការបែងចែកទឹកដីទេ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោកំពុងមានបន្ទូលអំពីខ្មែរលើដែលរស់នៅក្នុងខេត្តទាំងប៉ុន្មានរបស់ថៃបច្ចុប្បន្ន។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើពេលនោះ គេយកបញ្ហាភាសា និងជាតិពន្ធុមកធ្វើជាប្រធានបទនៃការពិភាក្សាបែងចែកទឹកដីនោះ មិនមែនបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជាថៃស្ថិតនៅកន្លែងសព្វថ្ងៃដូចបានកំណត់នៅក្នុងអនុសញ្ញា១៩០៤នោះទេ។ គឺវាត្រូវស្ថិតនៅជ្រៅចូលទៅក្នុងប្រទេសថៃសព្វថ្ងៃនេះ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោសន្និដ្ឋានថា ដូច្នេះ បើយោងទៅលើវត្តមានរបស់ក្រុមខ្មែរលើដែលកំពុងនិយាយភាសាខ្មែរនៅឡើយនោះ ហើយដែលកំពុងរស់នៅជាជនជាតិថៃបច្ចុប្បន្ន វាជាក់ស្តែងណាស់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារគឺពិតជាស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។
តាមពិតការអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហាបន្ទាត់ព្រំដែននោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោធ្លាប់បានថ្លែងតាមសារព័ត៌មានខ្លះៗដែរកន្លងមក។ ប៉ុន្តែការចេញលិខិតចំហពន្យល់ អំពីបញ្ហាប្រវត្តិសាស្ត្រដូចនៅពេលនេះ ព្រះអង្គម្ចាស់ធម្មិកោបានមានបន្ទូល គឺព្រះអង្គចង់ឆ្លើយតបចំពោះយុទ្ធនាការរបស់ក្រុមពួកជាតិនិយមជ្រុលរបស់ថៃមួយក្រុម ដែលបានទាមទារប្រាសាទព្រះវិហារនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកថ្មីៗនេះ។ ព្រះអង្គបានបញ្ជាក់ថា ការរំឭកអំពីដានប្រវត្តិសាស្ត្រអាចធ្វើអោយពួកថៃជាតិនិយមជ្រុលពិចារណា និងគិតគូរបានវែងឆ្ងាយជាងនេះ។
បើតាមការអះអាងរបស់មេទ័ពជួរមុខនោះ រហូតដល់ពេលនេះ វាហាក់ដូចជាមិនមានសញ្ញាគួរអោយព្រួយបារម្ភអ្វីទេ។ កាលពីព្រឹកមិញនេះ មេទ័ពខ្មែរមួយរូបគឺលោកឧត្តមសេនីយទោស្រី ឌឹក បានជួប ស្រស់ស្រូបបាយថ្ងៃត្រង់ជាមួយមេបញ្ជាការកងទ័ពថៃនៅតំបន់សំបុកឃ្មុំ ក្បែរជើងប្រាសាទព្រះវិហារដើម្បីសួរនាំ និងសម្របសម្រួលស្ថានការណ៍កុំអោយតានតឹង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ