«វប្បធម៌សូកប៉ាន់» នៅពេលប្រឡងធ្វើឲ្យអាប់ឱនវិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៨
ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃបញ្ចប់នៃសម័យប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឬហៅថាប្រឡងបាក់ឌុបដែលបានចាប់ផ្តើមតាំងពីថ្ងៃចន្ទ។ ក៏ដូចជារៀងរាល់ឆ្នាំដែរ បាតុភាពអសកម្មជាច្រើនបានលេចឡើងនៅពេលប្រឡង៖ ការទិញក្រដាស់វិញ្ញាសាទុកចម្លងនៅពេលប្រឡង ការរៃអង្គាសប្រាក់ឲ្យមេប្រយោគដើម្បីឲ្យពួកគេបិទភ្នែកឲ្យសិស្សចម្លង រហូតដល់ការសូកប៉ាន់ដើម្បីបានសញ្ញាបត្រ ។ល។ និង។ល។ តែងតែកើតឡើងទោះតិចឬច្រើននៅពេលប្រឡង។ បញ្ហានេះបានធ្វើឲ្យប៉ះ ពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់វិស័យអប់រំកម្ពុជា។
ឆ្នាំណាក៏ដូចជាឆ្នាំណាដែរ រដូវប្រឡងគឺជាពេលវេលាដែលសិស្សសាលាត្រូវស្វះស្វែងរកជំនួយដើម្បីប្រឡងជាប់។ នៅមុនពេលប្រឡង ទាំងសិស្ស ទាំងមាតាបិតាសិស្សបាននាំគ្នាផ្អើលទៅបែបន់នៅកន្លែងដែលគេជឿថាស័ក្តិសិទ្ធិ ឬទៅរកព្រះសង្ឃស្រោចទឹកដើម្បីសុំឲ្យខ្លួនឬកូនរបស់ខ្លួនប្រឡងជាប់។
បន្ទាប់ពីនោះ សិស្សសាលាបាននាំគ្នាពពាក់ពពូនទៅរកទិញវិញ្ញាសា ឬក្រដាស់មេរៀនដែលគេនិយមហៅថាប៊្រីយ៉ុងបត់ជាថ្នត់តូចៗត្រៀមលាក់ទុកក្នុងកន្លុកគន្លៀតនានានៃដងខ្លួនរបស់ពួកគេសម្រាប់យកទៅចម្លងក្នុងបន្ទប់ប្រឡង។ អ្នកខ្លះបានត្រៀមទាំងលុយកាក់មួយចំនួនផងសម្រាប់សូកប៉ាន់មេប្រយោគ។ រីឯអ្នកខ្លះទៀតក៏រត់រកជំនួយពីមេប្រយោគដើម្បីផ្តាំផ្ញើឲ្យជួយប្រាប់ចម្លើយ ឬជួយបិទភ្នែកឲ្យកូនចៅរបស់ខ្លួនបានចម្លងក្នុងពេលធ្វើវិញ្ញាសា។
ថ្ងៃប្រឡងគឺជាដំណាក់កាលសំខាន់មួយទៀត។ សិស្សសាលាបាននាំគ្នារិះរកគ្រប់វិធីដើម្បីបានលួចចម្លងក្នុងថ្នាក់ រហូតដល់រៃអង្គាសប្រាក់ទុកសម្រាប់សូកមេប្រយោគក៏មាន។ នៅមិនទាន់ចប់ត្រឹមនេះឡើយ ក្រោយពេលប្រឡងចប់ សិស្សណាដែលដឹងខ្លួនថា អាចនឹងធ្លាក់ពីព្រោះតែខ្លួនធ្វើខុសវិញ្ញាសាច្រើនមុខនោះ ក៏ផ្តើមឲ្យឪពុកម្តាយរបស់ខ្លួនរត់រកគណៈកម្មការកំណែរ ឬមន្ត្រីអប់រំនានាដើម្បីជួយជាចុងក្រោយ... ទាំងអស់នេះជាឈុតឆាកដែលនៅតែរស់រវើកយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយសម្រាប់ពេលប្រឡងរបស់សិស្ស។ ទម្លាប់បែបនេះស្ទើរតែក្លាយជាវប្បធម៌មួយទៅហើយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែលជាប្រទេសក្រីក្រមួយនៅតំបន់អាស៊ីប៉ែកអាគ្នេយ៍ដែលវិស័យអប់រំត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដល់ឬសគល់ដោយសាររបបខ្មែរក្រហម។
ទិដ្ឋភាពដូចដែលបានពិពណ៌នាខាងដើម បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាច្រើនយ៉ាងដែលគួរពិចារណា។ អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់ជាបឋមនោះគឺ ពលរដ្ឋខ្មែរដែលរួចជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមហាក់ដូចជាមានជំងឺបាក់ស្បាតជាប់នឹងខ្លួនដែលធ្វើឲ្យពួកគេបាត់បង់អស់នូវជំនឿចិត្តលើខ្លួនឯង។ បន្តិចម្តងៗ ជំងឺនេះក៏បានរាលដាលដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយតាមរយៈទង្វើរបស់ឪពុកម្តាយ។ ពួកគេមិនគិតខំរៀនសូត្រដើម្បីបង្កើនជំនឿចិត្តលើខ្លួនឯងទេ តែបែរជាទៅពឹងពាក់លើកម្លាំងក្រៅខ្លួនទៅវិញ។ ទន្ទឹមគ្នានោះ ប្រពន្ធ័គ្រប់គ្រងសង្គមធូរលុងបូកផ្សំនឹងប្រាក់ខែតិចតួចស្តួចស្តើងរបស់គ្រូបង្រៀននិងបុគ្គលិកអប់រំក៏ដូចជាមន្ត្រីរាជការដែរបានផ្តល់ឱកាសឲ្យកើតអំពើពុករលួយនៅស្ទើរតែគ្រប់រដ្ឋបាលសាធារណៈ។ បរិយាកាសបែបនេះក៏បានរួមចំណែកបន្ថែមទៀតក្នុងការបណ្តុះគំនិតពឹងលើលុយកាក់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា។ គំនិតនេះនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់កាន់តែខ្លាំងដល់សង្គមនៅពេលដែលវាចាក់ជ្រៅទៅក្នុងស្រទាប់យុវវ័យដែលជាទំពាំងស្នងឬស្សី។
ជាការពិត វិស័យអប់រំកម្ពុជាបានងើបឡើងវិញយ៉ាងត្រដាបត្រដួសពីគំនរផេះផង់ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ តាមរបៀប «អ្នកចេះច្រើនបង្រៀនអ្នកចេះតិច» និង «អ្នកចេះតិចបង្រៀនអ្នកមិនចេះ»។ មកដល់ចំណុចនេះ គេពិតជាមិនអាចបំភ្លេចចោលបានឡើយនូវការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួងអប់រំជាតិ ជាពិសេសគុណបំណាច់របស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូដែលបានបូជាកម្លាំងកាយចិត្ត ប្រាជ្ញាស្មារតីដើម្បីបុព្វហេតុនៃការរស់ឡើងវិញនៃវិស័យអប់រំកម្ពុជា។ ជាង៣០ឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅ វិស័យអប់រំក្នុងប្រទេសនេះបាននិងកំពុងរីកដុះដាលគួរឲ្យមោទនៈ។
ក៏ប៉ុន្តែ មានបញ្ហាជាច្រើនដែលត្រូវកែប្រែដើម្បីធ្វើឲ្យគុណភាពអប់រំកម្ពុជាមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលប្រទេសជិតខាងឬក្នុងតំបន់។ លក្ខណៈពិសេសរបស់កម្ពុជានៅត្រង់ថា មានការឃុបឃិតគ្នាជាខ្សែសង្វាក់មួយដែលពិបាកលុបបំបាត់។ រដូវប្រឡងដែលគេចាត់ទុកជាពេលវេលាដ៏សំខាន់សម្រាប់វាស់ស្ទង់ចំណេះរបស់សិស្សបានប្រែក្លាយជារដូវរកប្រាក់របស់គ្រូបង្រៀននិងមន្ត្រីអប់រំមួយចំនួនទៅវិញ។
បញ្ហានេះមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់កិត្តិយសរបស់ស្ថាប័នអប់រំជាតិដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏បានបំផ្លាញគុណភាពអប់រំកម្ពុជាមិនឲ្យងើបមុខរួចឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀតវាជាគំរូអាក្រក់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់យុវជនស្រករក្រោយដែលជាធនធានសម្រាប់កសាងប្រទេសទៅថ្ងៃអនាគត។ តើគេគួរបណ្តែតបណ្តោយឲ្យស្ថានភាពនេះកើតមានបន្តទៀតឬក៏គួរតែនាំគ្នាបញ្ចប់ត្រឹមនេះ? មានតែក្រសួងអប់រំ និងបញ្ញាវន្តខ្មែរដែលធ្វើការពាក់ពន្ធ័ក្នុងវិស័យនេះទេដែលអាចឆ្លើយនឹងសំណួរនេះបាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ