ហេតុអ្វីមន្ត្រីចាស់ហើយមិនចង់ចូលនិវត្តន៍?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៦
មន្ត្រីរាជការចាស់ៗ គឺធនធានចាំបាច់ចំពោះកម្ពុជា ព្រោះសង្គមខ្មែរកំពុងតែខ្សត់ធនធានមនុស្ស ដែលចេះដឹងច្បាស់លាស់ស្រាប់ផង។ មន្ត្រីរាជការចាស់ៗ មិនត្រឹមតែមានអាយុច្រើន និងមានភាពចាស់ទុំប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជាបណ្តុំនៃចំណេះដឹង និងបទពិសោធការងារជាក់ស្តែងផងដែរ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ គេសង្កេតឃើញថា មន្ត្រីចាស់ៗមួយចំនួន បើទោះបីដល់អាយុចូលនិវត្តន៍ហើយ គឺនៅតែមិនចង់ចូលនិវត្តន៍នោះទេ។ តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?
នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ គឺមានទម្លាប់ផ្តល់ការគោរព និងឲ្យតម្លៃចំពោះមនុស្សចាស់ និងអ្នកធំជាងខ្លួន។ ចំណែកមន្ត្រីរាជការ ដែលអាយុច្រើន និងចាស់ៗ ភាគច្រើនត្រូវអង្គភាពតែងតាំងសម្រាប់ដឹងនាំក្បាលម៉ាស៊ីនស្ថាប័ន។ ដោយហេតុអាយុច្រើនជារឿងមួយ តែភាពចាស់ទុំ និងបទពិសោធចាស់វស្សាខាងការងាររបស់គាត់ ក៏ជាប្រសិទ្ធភាពមួយដែរ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកក្រោមបង្គាប់ គោរពកោតខ្លាច និងស្តាប់បញ្ជា ហើយអនុវត្តតាម។ មនុស្សកាន់តែចាស់ គឺកាន់តែជួបរឿងច្រើន និងបានប្រលូកក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ក៏ច្រើនដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ គឺដូចពាក្យស្លោកខ្មែរបានពោលហើយថា ខ្ញីកាន់តែចាស់ គឺកាន់តែហឹរ។
ក៏ប៉ុន្តែ ទម្លាប់របស់សង្គមខ្មែរបែបនេះ ក៏បានជំរុញឲ្យមន្ត្រីចាស់វស្សាមួយចំនួន បែរទៅជាក្រាញអំណាចទៅវិញ។ គេបានដឹងឮ និងឃើញផ្ទាល់ភ្នែកស្រាប់ហើយថា មានមន្ត្រីចាស់ៗមួយចំនួន បានសុំពន្យារពេលចូលនិវត្តន៍។ អ្នកខ្លះថែមទាំងបានទៅប្តូរថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត ផងក៏មានដែរ។ មន្ត្រីអាយុច្រើនខ្លះទៀត ខ្លួនចាស់ជរា ធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងស្ទើរតែធ្វើការមិនកើតទៅហើយ ក៏មិនព្រមប្រលែងកៅអីរបស់ខ្លួន ឲ្យទៅអ្នកដទៃដែរ។
តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ? មានហេតុផលមួយចំនួន ដែលគេអាចពន្យល់រឿងនេះ។
មូលហេតុចម្បងទី១ គឺទំនងជាទាក់ទងទៅនឹងរឿងមុខមាត់ កិត្តិយសកេរ្តិ៍ឈ្មោះតែម្តង។ ចំពោះសង្គមខ្មែរ ដែលឲ្យតម្លៃលើលុយ និងអំណាច ប្រហែលជាមន្ត្រីចាស់ៗខ្លះ លំបាកនឹងប្រឈមមុខ នៅពេលដែលខ្លួនមិនសូវសម្បូរអ្នកហែហម អមដំណើរដូចមុន។ ពួកគេក៏លំបាក ឬមិនហ៊ានប្រឈមមុខចំពោះសង្គមមនុស្សជាទូទៅ នៅពេលដែលខ្លួនអស់តំណែង អស់តួនាទី និងអស់បុណ្យសក្តិ។ អ្នកដែលធ្លាប់តែពាក្យអាវធំ ហ៊ឺហា ជាប់ជាទម្លាប់ នៅពេលប្តូរអាវសាមញ្ញធម្មតា ក៏ទំនងជាចេះតែមិនស្រណុកចិត្ត ក៏អាចថាបាន។
មូលហេតុទី២ គឺអាចមកពីកៅអី ដែលខ្លួនកំពុងអង្គុយនោះ ជាកន្លែងខ្លាញ់។ មិនត្រឹមតែរកក្រៅបាន តែក៏ទំនងជាថែមទាំងអាចមានឥទ្ធិពលជួយយិតយោងជ្រោមជ្រែងក្រុមគ្រួសារ កូនប្រពន្ធ និងបងប្អូនជិតឆ្ងាយបានផងដែរ។
មូលហេតុទី៣ គឺមិនទាន់មានអ្នកធ្វើជាគំរូច្រើន។ គេសង្កេតឃើញថា មន្ត្រីចាស់ និងមានតំណែងធំៗភាគច្រើន មិនសូវជាប្រកាសខ្លួនដោយស្ម័គ្រចិត្ត ដើម្បីចូលនិវត្តន៍នៅឡើយទេ។ លើសពីនេះ គេកត់សម្គាល់ដែរថា មន្ត្រីបច្ចេកទេស ដែលអាយុច្រើន និងដល់ពេលចូលនិវត្តន៍ទៅហើយ គឺមានតែប្រែខ្លួនទៅជាមន្ត្រី ឬអ្នកនយោបាយតែម្តង ដើម្បីអាចនៅកាន់តួនាទីកាន់តែយូរ។ ការមិនសូវមានមន្ត្រីអ្នកធំៗធ្វើជាគំរូច្រើន នៅក្នុងការចង់ចូលនិវត្តន៍នេះហើយ គឺធ្វើឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមៗមើលបំណាំតាមផងដែរ។
ចំណុចទី៤ ដែលសំខាន់មួយទៀត គឺមកពីប្រព័ន្ធការពារសង្គម ឬប្រព័ន្ធសន្តិសុខសង្គម សម្រាប់មនុស្សចាស់ជរា ដែលនៅមិនទាន់មានភាពមាំទាំនៅឡើយ។ ការណ៍នេះ ធ្វើឲ្យមន្ត្រីចាស់ មិនចង់រស់នៅក្នុងភាពរងាឯកោ គ្រាដែលខ្លួនចូលនិវត្តន៍ អស់តំណែងតួនាទីទៅ។
ដូច្នេះ ដើម្បីចាក់បញ្ចូលចរន្តឈាមថ្មីទៅក្នុងម៉ាស៊ីនដឹកនាំសង្គម គឺទាល់តែមន្ត្រីចាស់ៗ ស្ម័គ្រចិត្ត យល់ព្រមចូលនិវត្តន៍តាមពេលវេលាដែលបានកំណត់។ ទុកភារៈកិច្ចឲ្យយុវជនក្មេងៗដែលមានកម្លាំងថាមពល មានសមត្ថភាព និងចំណេះដឹងត្រឹមត្រូវ ដើរតួជាចរន្តគំនិតថ្មីសម្រាប់ផ្លាស់វេន។ ចំណែកមន្ត្រីចាស់ៗ ដែលមានបទពិសោធ និងទស្សនៈសម្បូរបែប ទូលំទូលាយ គួរតែនៅធ្វើជាទីប្រឹក្សាពីក្រោយ ដើម្បីជួយតម្រង់ទិសវិញ។ នោះគឺជាការប្រសើរ។
ត្រង់នេះ អ្នកនយោបាយ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ដែលចាស់វស្សា គួរតែចាប់ផ្តើមបង្ហាញគំរូមុនគេ ក្នុងការលុបបំបាត់វប្បធម៌ក្រាញអំណាច។
ថែមពីនេះ ប្រព័ន្ធសំណាញ់សន្តិសុខសង្គម សម្រាប់គិតគូរដល់មនុស្សចាស់ និងពលរដ្ឋទូទៅ គួរតែរៀបចំឲ្យបានមាំទាំ ទើបមនុស្សចាស់ ឬមន្ត្រីអាយុច្រើន មិនសូវភ័យព្រួយនាពេលចូលនិវត្តន៍ ហើយអាចទុកកៅអីឲ្យអ្នកបន្តវេនដោយស្ងប់ចិត្ត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ