អ្នកនយោបាយខ្មែរ គួរយកព្រះបាទនរោត្តមសីហនុជាគំរូនៃការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៧
គិតត្រឹមថ្ងៃសៅរ៍ចុងសប្ដាហ៍មុន គឺថ្ងៃទី ១៥តុលា ឆ្នាំ២០១៦ អតីតព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ បានយាងចូលទិវង្គតបាន៤ឆ្នាំហើយ។ នៅក្នុងប្រវត្តិឆាកនយោបាយខ្មែរសម័យទំនើប ព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ បានបន្សល់ទុកនូវស្នាព្រះហស្ត បទពិសោធ និងមេរៀនជាច្រើន សម្រាប់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយរៀនសូត្រយកគំរូតាម។ ក្នុងនោះក៏មានផងដែរ បទពិសោធនៃការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី។
ចាប់តាំងពីការសោយទិវង្គតកាលពីថ្ងៃទី១៥ខែតុលាឆ្នាំ២០១២មក ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់នៅតែចងចាំមិនភ្លេចនូវព្រះរាជបូជនីយកិច្ច របស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ដើម្បីរក្សាបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ ក្នុងនោះមានជាអាថិ៍ ការទាមទារខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប កំពង់ធំ និងស្ទឹងត្រែង ពីប្រទេសថៃមកវិញនៅឆ្នាំ១៩៤៧ ការទាមទារឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំងនៅឆ្នាំ១៩៥៣ និងការទាមទារប្រាសាទព្រះវិហារពីប្រទេសថៃនៅឆ្នាំ១៩៦២។
សម្រាប់ប្រជារាស្រ្តកម្ពុជាជាទូទៅ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ គឺនិមិត្តរូបនៃការបង្រួបបង្រួមជាតិ។ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះមហាវីរក្សត្រ បានបំពេញព្រះរាជតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការផ្សះផ្សាអ្នកនយោបាយនៅក្នុងកាលៈទេសៈដ៏តានតឹងជាច្រើនរាប់ចាប់តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស រហូតដល់ការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ មក។ មុនការសោយទិវង្គត សម្តេចឪ សម្តេចតា របស់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ ក៏បានផ្តែផ្តាំឲ្យខ្មែរចេះសាមគ្គីគ្នា និងរួបរួមគ្នា ដើម្បីលើកស្ទួយកិត្យានុភាពរបស់ប្រទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិផងដែរ។
ក្រៅពីគុណូបការៈសំខាន់ៗទាំងឡាយនេះ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរម រតនកោដ្ឋ បានបន្សល់ទុកនូវសមិទ្ធផលផ្សេងៗទៀតជាច្រើន នៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ មិនត្រឹមតែសមិទ្ធផលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែព្រះរាជកាយវិការទន់ភ្លន់ និងស្និទ្ធស្នាលជាមួយប្រជារាស្ត្រ គឺជាមរតកដ៏មានតម្លៃមួយទៀត ដែលអ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយគួររៀនសូត្រពីព្រះអង្គ។
ស្នាព្រះហស្ត បទពិសោធ និងមរតកដែលបន្សល់ដោយព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ គឺជាមេរៀនដ៏មានតម្លៃសម្រាប់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយ រៀនសូត្រ និងយកគំរូតាម។ ក្នុងចំណោមនោះក៏មានផងដែរ បទពិសោធនៃការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី។ នៅក្នុងរយៈកាលប្រមាណជា៧ទស្សវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ សម្ដេចព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ គឺជាក្សត្រមួយអង្គ ដែលឡើងគ្រងរាជបល្ល័ង្កដល់ទៅ២លើក ហើយបានដាក់រាជ្យ២លើកដែរ។
បន្ទាប់ពីត្រូវបានបារាំងលើកឲ្យឡើងគ្រងរាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៤១ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ បានដាក់រាជ្យទៅឲ្យព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត នៅខែមេសាឆ្នាំ១៩៥៥ ដើម្បីទៅបង្កើតនិងដឹកនាំចលនាសង្គមរាស្រ្តនិយម។ ៣៨ឆ្នាំក្រោយពីបានដាក់រាជ្យ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ក៏បានឡើងគ្រងរាជ្យជាលើកទីពីរ នៅថ្ងៃទី២៤ខែកញ្ញាឆ្នាំ១៩៩៣។ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានប្រកាសដាក់រាជ្យជាលើកទី២ នៅថ្ងៃទី៧ខែតុលាឆ្នាំ២០០៤។
គឺការដាក់រាជ្យជាលើកទី២នេះហើយដែលមជ្ឈដ្ឋានទូទៅវាយតម្លៃថា ជាការបង្ហាញនូវការលះបង់អំណាច លះបង់តួនាទីកំពូលរបស់ជាតិ ដើម្បីបើកឱកាសឲ្យព្រះរាជបុត្រា គឺព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី ឡើងសោយរាជ្យបន្ត។ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ដែលពោរពេញដោយការកាប់សម្លាប់បង្ហូរឈាមគ្នា ដើម្បីដណ្ដើមអំណាច ការផ្ទេររាជបល្ល័ង្កប្រកបដោយសន្តិវិធីរបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ទៅឲ្យព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី នៅខែតុលាឆ្នាំ២០០៤ ជាគំរូមិនក្រាញអំណាចដ៏ប្រសើរសម្រាប់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយ។
កន្លងមក ជនកម្ពុជា ជាពិសេសអ្នកនយោបាយ តែងតែទន្ទេញគ្រប់មាត់ថា សកម្មភាព ស្នាព្រះហស្ត និងបទពិសោធ ដែលព្រះបាទនរោត្តមសីហនុបន្សល់ទុកឲ្យ គឺពិតជាមានតម្លៃខ្លាំងណាស់សម្រាប់ខ្លួនរៀនសូត្រយកគំរូតាម។ ប៉ុន្តែ ជាការកត់សម្គាល់ បទពិសោធផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី មិនធ្លាប់កើតមានទេនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរសម័យទំនើប រាប់ចាប់តាំងពីកម្ពុជាស្ថិតក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងទំព័រខ្មៅងងឹតនៃរបបខ្មែរក្រហម។ រហូតដល់យុគសម័យនៃរបបរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ហើយក៏ដោយ ក៏គេនៅតែលឺពីការគម្រាមថានឹងមានសង្គ្រាម ប្រសិនបើគណបក្សផ្សេងឈ្នះឆ្នោតឡើងកាន់អំណាច។
ដូច្នេះ នៅក្នុងឱកាសខួប៤ឆ្នាំនៃការយាងចូលទិវង្គតរបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ អ្នកនយោបាយខ្មែរដែលតែងតែអះអាងថា ដើរតាមគំរូល្អៗរបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ គួរតែបង្ហាញនូវឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិនិងប្រជាជន។ ការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី ដោយដើរតាមគំរូព្រះមហាវីរៈក្សត្រ មិនមែនជារឿងគួរឲ្យភ័យខ្លាចទេ ប្រសិនបើវាកើតឡើងស្របតាមច្បាប់ និងការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ឆ្លងកាត់ការប្រកួតប្រជែងស្វិតស្វាញលើសង្វៀននយោបាយជាច្រើនជំនាន់ អ្នកនយោបាយខ្មែរដែលមានវ័យកាន់តែចាស់ទៅហើយនោះ ប្រហែលជាមិនចង់បានអ្វីច្រើនទេ ក្រៅតែពីព្យាយាមជួយជ្រោមជ្រែងជាតិរបស់ខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ