តើរាល់ការសន្យារបស់អ្នកនយោបាយ អនុវត្តបាន ឬ មិនបាន?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣២
នៅឱកាសយុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតនេះ គណបក្សនយោបាយ ខំបញ្ចេញវោហាសាស្ត្រ និងអួតសម្ញែង ពីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន។ អ្នកនយោបាយមួយចំនួន បានខំប្រឹងសន្យាជា ច្រើនហូរហែ។ ក្នុងចំណោមការសន្យាទាំងអស់នោះ មួយចំនួនគឺឃើញពិតជាក់ស្តែងថាអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន ប៉ុន្តែចំណុចខ្លះទៀត ហាក់នៅតែមានមន្ទិលសង្ស័យ។ ដូច្នេះ ហេង ឧត្តម នឹងសាកល្បងពិនិត្យមើលពាក្យសន្យារបស់អ្នកនយោបាយ ថាតើការឃោសនាសន្យាណាខ្លះ ដែលអាចអនុវត្តទៅបាន? ហើយតើសន្យាណាដែលទៅមិនរួច?
មិនមែនជារឿងថ្មីទេ ដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរ តែងតែនាំគ្នាសន្យាយ៉ាងនេះ ឬយ៉ាងនោះ ជាច្រើនហូរហែ នៅគ្រប់ឱកាសឃោសនាបោះឆ្នោត។ ចំពោះការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧នេះ អ្នកនយោបាយ មកពីបក្សទាំង១២ បានខំប្រឹងលើកឡើងពីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនជាច្រើនចំណុច តែរៀងៗខ្លួន។ គណបក្សខ្លះ មានការសន្យាដែលជាគោលនយោបាយ ចំនួន ៥ចំណុច, យន្តការ៨ចំណុច, ១៣ចំណុច រហូតដល់បក្សខ្លះ មានដល់២៧ប្រការ ឯណោះ។ ក្នុងចំណោមគោលនយោបាយទាំងនេះ គឺជាទូទៅពាក់ព័ន្ធនឹងជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ សេវាសាធារណៈ ការអប់រំ សន្តិសុខ កសិកម្ម និងអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាន ជាដើម។
ចំពោះអ្នកជំនាញអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន, ការសន្យាខ្លះនៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់បក្សនីមួយៗ គឺអាចអនុវត្តទៅបាន ដោយគ្រាន់តែផ្អែកសំខាន់ទៅលើឆន្ទៈនិងឧត្តមគតិដើម្បីអនុវត្តតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ ទាក់ទងនឹងដែលតួនាទីសមត្ថកិច្ចរបស់មេឃុំចៅសង្កាត់ មានដូចជាការធ្វើសំបុត្រកំណើត សំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬលខិតបញ្ជាក់អត្រានុកូលដ្ឋាន ដោយលឿនរហ័ស មិនយឺតយូរ និងមិនយកកម្រៃសេវាខាងក្រៅ គឺពិតអាចធ្វើទៅបាន។ ទន្ទឹមនេះ ការសន្យាថា មេឃុំចៅសង្កាត់របស់ខ្លួន នឹងមានវត្តមាននៅកន្លែងធ្វើការជាប្រចាំ មិនគេចវេសម៉ោងការងាររដ្ឋបាល និងមិនប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ ក៏ពិតអាចអនុវត្តទៅបាន ប្រសិនបើប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នោះ មានសុឆន្ទៈដើម្បីអនុវត្ត។
ក្រៅពីនេះ ការជួយសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសកសិកម្ម ជួយរកទីផ្សារទំនិញ និងជួយដោះស្រាយវិវាទតូចតាចក្នុងមូលដ្ឋាន ក៏គេអាចជឿជាក់ថា សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ពិតជាអាចមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថកិច្ចធ្វើកិច្ចការទាំងនេះបាន ផងដែរ។
ក៏ប៉ុន្តែ មានគោលនយោបាយមួយចំនួនទៀត ដែលហាក់គួរឲ្យសង្ស័យ និងទាមទារឲ្យមានការពន្យល់ពិស្តារបន្តិចពីដោះស្រាយ ឬធ្វើប្រមាណវិធី ឬក៏បញ្ជាក់ពីរបៀបធ្វើ ដើម្បីអាចសម្រេចបាន ចំពោះការសន្យាទាំងនោះ។ មានការសន្យាជាច្រើនដែលគួរឲ្យមានមន្ទិសសង្ស័យ តែយើងសូមជ្រើសយកតែពីរចំណុចមកសិនចុះ។ ទី១ ការសន្យាលុបបំបាត់គ្រឿងញៀន ហើយនិងទី២ ការសន្យាបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាឃុំសង្កាត់ឲ្យបានច្រើនរាប់សិបម៉ឺនដុល្លារ។
ជាក់ស្តែង ទី១ បញ្ហាគ្រឿងញៀន គឺជាសេចក្តីព្រួយបារម្ភរបស់មូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាការបារម្ភថ្នាក់ជាតិដែរ។ រដ្ឋាភិបាល ប្រមាណ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានដុតដៃដុតជើងប្រឹងប្រែងធ្វើប្រតិបត្តិការកម្ចាត់គ្រឿងញៀនយ៉ាងខ្លាំង។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុត នៅតែពុំទាន់អស់នៅឡើយ ហើយនៅតែបន្តចាប់បានជនល្មើសនិងគ្រឿងញៀនជាបន្តបន្ទាប់។ ដូចនេះ ឃើញថាគឺដល់ថ្នាក់ប្រតិបត្តិការថ្នាក់ជាតិទៅហើយ ដែលមានកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធយ៉ាងសម្បូរបែប មានមធ្យោបាយជាច្រើន ក៏នៅតែមិនទាន់អាចកម្ចាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀននេះ ឲ្យដល់ឫសគល់នៅឡើយផង។ ចុះទម្រាំថ្នាក់មូលដ្ឋាន ដែលមិនសូវសម្បូរធនធានទៅទៀតនោះ តើនឹងមានប្រសិទ្ធភាពកម្រិតណា ដើម្បីលុបបំបាត់បញ្ហានេះ? ដូច្នេះ ខសន្យាមួយនេះ ត្រូវទាមទារឲ្យមានការពន្យល់ពីសំណាក់អ្នកនយោបាយ ដើម្បីផ្តល់វិធីដោះស្រាយឲ្យលម្អិត។
ខសន្យាមួយទៀត ទាក់ទងការបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាឃុំសង្កាត់ឲ្យបានច្រើនរាប់សិបម៉ឺនដុល្លារ។ តាមធម្មតា ថវិកាទាំងអស់ ត្រូវកំណត់នៅក្នុងច្បាប់ថវិកាជាតិ។ សម្រាប់ឃុំសង្កាត់ គឺថវិកាត្រូវបានកំណត់នៅក្នុងមូលនិធិឃុំសង្កាត់ ដែលមូលនិធិនេះ ក៏កំណត់នៅក្នុងច្បាប់ថវិកាជាតិដែរ។ យោងតាមច្បាប់ស្តីពីការគ្របគ្រងរដ្ឋបាលឃុំសង្កាត់ មាត្រា៧៥ គឺឃុំសង្កាត់មានសិទ្ធិទទួលបានធនធានវិភាជន៍ពីចំណូលរដ្ឋសម្រាប់ថវិការបស់ខ្លួន។ ប្រាក់នេះ ផ្នែកខ្លះ បានពីការប្រមូលពន្ធ។ ក៏ប៉ុន្តែ តាមការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅរាល់ថ្ងៃនេះ រដ្ឋបាលថ្នាក់ឃុំសង្កាត់ មានប្រភពចំណូលសំខាន់ស្ទើរតែមួយគត់ នោះគឺពីមូលនិធិឃុំសង្កាត់ ដែលចាត់ចែងរៀបចំសម្រេចនិងស្នើឡើងដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។
បច្ចុប្បន្ន ឃុំសង្កាត់ទាំងអស់នៅស្រុកខ្មែរ មានកញ្ចប់ថវិកា ចន្លោះពី ៣ទៅ៥ម៉ឺនដុល្លារ តាមភូមិសាស្ត្រឃុំសង្កាត់តូច ឬធំ។ សម្រាប់អ្នកជំនាញអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាន មានជាអាទិ៍ លោក ឱក សេរីសុភ័ក្រ ជាដើម, ចំពោះអ្នកជំនាញរូបនេះ បើក្រឡេកមើលស្ថានភាពចំណូលរបស់ប្រទេសរាល់ថ្ងៃ នោះគេលំបាកនឹងដំឡើងកញ្ចប់ថវិកាឃុំសង្កាត់ណាស់ ព្រោះគ្រាន់តែឧទាហរណ៍ ក្នុងមួយឃុំ ឲ្យដល់ត្រឹម១០ម៉ឺនដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ គឺលំបាកផង! ចុះទម្រង់ដល់គោលនយោបាយសន្យា ផ្តល់ប្រាក់រាប់សិបម៉ឺនដុល្លារ ឬច្រើនជាងនេះទៀតនោះ គឺគេមិនអាចដឹងថា អាចទៅរួច ឬមិនរួចនោះទេ។ ទៅរួចឬមិនរួច ក៏គេនៅមិនទាន់ដឹង ព្រោះមិនទាន់សាក! ក៏ប៉ុន្តែការសន្យាដូច្នេះ គឺគួរឲ្យសង្ស័យ សម្រាប់អ្នកជំនាញផ្ទាល់ ដែលគេទាមទារឲ្យប្រមាណវិធី និងការបកស្រាយពន្យល់យ៉ាងសុក្រឹត្យ រួមទាំងប្រៀបធៀបទៅនឹងការអនុវត្តជាក់ស្តែងថែមទៀត។ យ៉ាងហោចក៏ត្រូវអាចរកចម្លើយត្រឹមត្រូវចំពោះសំណួរថា តើប្រមូលប្រភពថវិកាមកពីណាខ្លះ? តើវាពិតជាអាចប្រមូលបានពិតមែនឬទេ? តើអាចបានចំនួនប៉ុន្មានជាក់ស្តែងនោះ? តើវាអាចមានផលប៉ះពាល់អ្វីផ្សេងទៀតឬទេ បើគេដកប្រភពថវិកាមកដូច្នេះ? នេះគ្រាន់តែជាសាមញ្ញមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការសន្យាទាំងឡាយទៀតរបស់អ្នកនយោបាយ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នេះ មានចំណុចខ្លះ អាចអនុវត្តបាន ដោយអាស្រ័យតែនៅលើឆន្ទៈមនសិការរបស់មេឃុំចៅសង្កាត់ ដែលកិច្ចការទាំងនោះ ស្ថិតក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែ មានខសន្យាផ្សេងទៀត ដែលនៅមានភាពមិនច្បាស់លាស់! ហើយខសន្យាខ្លះ ត្រូវរង់ចាំដល់ពេលបក្សនយោបាយនីមួយៗនោះ ឈ្នះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំក្រោយថែមទៀត ទើបអាចមានសមាជិកសភាគ្រប់គ្រាន់ បង្កើតរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអនុម័តនិងអនុវត្តកិច្ចការនោះ ហើយពេលអនុវត្តក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្តែងវិញ ក៏គេមិនប្រាកដថា អាចអនុវត្ត ធ្វើទៅកើត ឬមិនកើតយ៉ាងណាផងនោះទេ។
ជារួម ការសន្យារបស់អ្នកនយោបាយ អាចយ៉ាងច្រើនគគោក ទៅតាមបក្សនីមួយៗ។ ប៉ុន្តែត្រង់ថាតើធ្វើម្តេចសម្រេចការសន្យា? ឬធ្វើដោយវិធីណា? ឬក៏គ្រាន់តែនិយាយឲ្យតែហើយៗ? ឬក៏ជានុយបញ្ឆោត? សំណួរទាំងនេះ ម្ចាស់ឆ្នោត ចាំបាច់ត្រូវតែពិចារណាឲ្យមែនទែន! ដ្បិតថានេះជាអនាគតរបស់ខ្លួន រយៈពេល៥ឆ្នាំ ទៅមុខទៀត៕
{{ scope.legend }}
© {{ scope.credits }}ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ