សំរាម ឆ្លុះបញ្ចាំងពី ចំណេះដឹង មារយាទ និងការទទួលខុសត្រូវ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៤
“អនាម័យ នាំមកនូវសុខភាព”។ នេះគឺជាពាក្យស្លោកមួយឃ្លា ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន បានដឹងឮស្ទើរគ្រប់ៗគ្នា។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃវិញ បញ្ហាអនាម័យមួយចំនួន ហាក់ដូចជាមិនសូវមានការប្រតិបត្តិ អោយបានខ្ជាប់ខ្ជួនដើម្បីសុខភាព ឬសោភ័ណភាពនោះទេ។ ជាក់ស្តែង ការបោះចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល ត្រូវបានគេប្រទះឃើញ ទាំងនៅរាជធានី ទីប្រជុំជន តំបន់រមណីយដ្ឋាន និងតំបន់ជនបទចុងកាត់មាត់ញក។ ការបោះចោលសំរាមនេះ គឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង ពីចំណេះដឹង មារយាទ និងការទទួលខុសត្រូវ របស់ពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ៗ។
នៅតាមទីសាធារណៈក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ការបោះចោលសំរាមពាសវាលពាសកាលគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ត្រូវបានគេប្រទះឃើញជាញឹកញាប់ ពិសេសបន្ទាប់ពីមានពិធីបុណ្យធំៗរបស់ជាតិ។ នៅតាមគេហដ្ឋានវិញ ពិសេសតំបន់ជាយក្រុង សំរាមមួយចំនួនត្រូវបានគេបោះចោល នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ តាមប្រឡាយទឹក ឬតាមជញ្ជាំងអគារសាធារណៈជាដើម។
ដូចគ្នានេះដែរ តំបន់រមណីយដ្ឋានមួយចំនួន រួមទាំងប្រាសាទអង្គរវត្តផង ពេលខ្លះត្រូវបានបំពុល ដោយកាកសំណល់ផ្សេងៗ បន្ទាប់ពីមានការជួបជុំដ៏មមាញឹករបស់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ក្នុងពិធីណាមួយ។ កាកសំណល់ ឬសំរាមដែលគេតែងតែឃើញនៅក្នុង តំបន់រមណីយដ្ឋាន មានដូចជា ដបទឹកសុទ្ធ កំប៉ុងទឹកក្រូច កំប៉ុងស្រាបៀរ ប្រអប់ស្នោរដាក់អាហារ ថង់ផ្លាស្ទីក និងកាកសំណល់ចំណីអាហារជាដើម។
ក្រៅតែពីការបោះចោលសំរាមនៅនឹងកន្លែង ក៏មានដែរការបោះចោលសំរាមចេញពីយាននៅតាមផ្លូវ។ អ្នកបោះចោលសំរាមខ្លះ គឺជាម្ចាស់រថយន្តដ៏ប្រណីត ឯអ្នកខ្លះទៀត គឺជាអ្នកធ្វើដំណើរតាមរថយន្តឈ្នួល។ ការបោះចោលសំរាមខ្លះ បានធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់អ្នកដំណើរនៅលើដងផ្លូវជាមួយគ្នា និង ពេលខ្លះទៀត បានបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ផងក៏មាន។
តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះ ដែលនាំអោយពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនមានទម្លាប់មិនល្អបែបនេះ? ហើយតើត្រូវដោះស្រាយទម្លាប់អាក្រក់បែបនេះយ៉ាងដូចម្តេច?
កំណាព្យមួយឃ្លានៅក្នុងច្បាប់បណ្តាំបិតា បានសរសេរថា “ដឹងឆ្ងើយត្បិតដង កូនសោតរែងឆ្គង ត្បិតតែឪពុក”។ កំណាព្យនេះ បានបង្ហាញថា ការអប់រំនៅក្នុងគ្រួសារគឺជារឿងសំខាន់។ ដូច្នេះទម្លាប់អាក្រក់ទាក់ទងនឹងការចោលសំរាមរបស់កុមារ យុវជន និងពលរដ្ឋមួយចំនួន គឺបណ្តាលមកពីការមិនទទួលបានការ អប់រំពីឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ឬមនុស្សចាស់ក្នុងគ្រួសារ។ បើពុំដូច្នេះទេ គឺមនុស្សចាស់ក្នុងគ្រួសារ តែម្តង ដែលបានធ្វើជាគំរូអាក្រក់សម្រាប់កូនៗ។ ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការចោលសំរាមនេះ បានក្លាយជាទម្លាប់អាក្រក់មួយ ដែលតែងតែប្រព្រឹត្តឡើងដោយមិនខ្វល់ពីអ្នកជុំវិញទាល់តែសោះ។
ក្រៅតែពីគ្រួសារដែលជាសង្គមតូច នៅក្នុងសង្គមធំ ពលរដ្ឋក៏ត្រូវទទួលបានការអប់រំផងដែរ។ សាលារៀន គឺជាកន្លែងទី២ ដែលត្រូវអប់រំ កុមារ យុវជន និងពលរដ្ឋ អោយបានយល់ដឹងអំពីសំរាមនេះ ។ កង្វះការយល់ដឹងអំពីបរិស្ថាន ធ្វើអោយប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន មិនយកចិត្តទុកដាក់អំពីការបោះចោលសំរាម និងការគ្រប់គ្រងសំរាម។ ពេលខ្លះពួកគេត្អូញត្អែរអំពីផលប៉ះពាល់ដែលបណ្តាលមកពីសំរាម ប៉ុន្តែពួកគេមិនចូលរួមសំអាត ឬគ្រប់គ្រងសំរាមអោយមានរបៀបរៀបរយនោះទេ។
តាមពិតទៅ ការបោះចោលសំរាមមិនមែនជាបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋតែម្នាក់ឯងនោះឡើយ។ វាក៏ជាបញ្ហារបស់អាជ្ញាធរផងដែរ។ ក្រៅតែពីការអប់រំ អាជ្ញាធរគប្បីបង្កភាពងាយស្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការគ្រប់គ្រង ទុកដាក់ និងចោលសំរាម។ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងក្នុងរាជធានី កង្វះធុងសំរាម កង្វះភ្នាក់ងារឬតម្លៃសេវាដឹកជញ្ជូនសំរាមខ្ពស់ពេក គឺជាមូលហេតុដែលនាំអោយសំរាមក្លាយជាបញ្ហា។
ការចោលសំរាម មើលទៅដូចជារឿងតូចតាច ប៉ុន្តែទម្លាប់នេះ គឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង ពីចំណេះដឹង មារយាទ និងការទទួលខុសត្រូវ របស់ពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ៗ ដែលនៅក្នុងនោះមានទាំង ពលរដ្ឋធម្មតា និងអាជ្ញាធរ។ទម្លាប់អាក្រក់បែបនេះ បានធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយស ភាពថ្លៃថ្នូរ និងសោភ័ណភាពរបស់ប្រទេស ព្រមទាំងអាចជាន់ពន្លិចវិស័យទេសចរណ៍ ដែលជាប្រភពប្រាក់ចំណូលរបស់ជាតិទៀតផង។
ជាដំណោះស្រាយ ការលុបបំបាត់ការចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល ត្រូវតែមានការចូលរួមពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ហើយត្រូវចាប់ផ្តើមពីបុគ្គលម្នាក់ៗ និងពីគ្រួសារតូចទៅ។ ជាគ្នានេះដែរ ការផាកពិន័យ ទៅលើការចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល គឺជាមធ្យោបាយមួយដែលត្រូវតែអនុវត្ត ដើម្បីរួមចំណែកផ្លាស់ប្តូរមារយាទមិនសូវល្អរបស់ពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា ចាប់ផ្តើមគិតគូរ និងអនុវត្តរឿងតូចតាចមួយនេះ ដើម្បីសង្គមយើង។ អ្នកដែលត្រូវ អនុវត្តមុនគេគឺ ឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ឬមនុស្សចាស់ គ្រូបង្រៀន និងអាជ្ញាធរ។ ប្រសិនបើយើងអាចអនុវត្តបានទាំងអស់គ្នា នោះយើងនឹងអាចលើកកំពស់បរិស្ថាន ហើយអាចរួមចំណែកកសាងសោភ័ណភាពរបស់ប្រទេសយើងបានទៀតផង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ