ពេលវេលាដែលអ្នកនយោបាយត្រូវបង្ហាញ«ចរិតអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ»
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១១
រយៈពេល២០ឆ្នាំដែលប្រទេសកម្ពុជាបានប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស គឺជាពេលដ៏សំខាន់សម្រាប់វាស់ស្ទង់អំពីកម្រិតប្រជាធិបតេយ្យក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ឆ្លងកាត់ព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនដែលបានកើតឡើងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ វាជាការចាំបាច់ណាស់ដែលត្រូវពិនិត្យមើលឡើងវិញ អំពីវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ តើអ្នកនយោបាយ និងសកម្មជននយោបាយទាំងឡាយបានប្រកាន់ចរិតជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យបានកម្រិតណាហើយ?
រយៈពេល២០ឆ្នាំក្នុងរបត់ប្រជាធិបតេយ្យ តើកម្ពុជាបានបណ្តុះគ្រាប់ពូជនៃវប្បធម៌នយោបាយថ្មីនេះបានកម្រិតណា? ដើម្បីឆ្លើយសំណួរនេះ គេអាចពិនិត្យមើលចរិតអ្នកនយោបាយនិងសកម្មជននយោបាយមុនគេ ពីព្រោះអ្នកទាំងនេះហើយដែលជាតួអង្គសំខាន់ជាងគេក្នុងការបង្ហាញគំរូប្រជាធិបតេយ្យដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ដែលហៅថាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាអ្នកដែលអាចបន្សាំខ្លួនបានយ៉ាងល្អទៅនឹងវប្បធម៌ពហុគំនិត ពោលគឺពាក្យរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនា ឬក៏មតិផ្ទុយពីគំនិតរបស់ខ្លួនមិនមែនជារឿងគួរឲ្យខឹងច្រឡោតទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាគឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងពីចំណុចខ្វះខាតដែលជួនកាលខ្លួនឯងមើលមិនឃើញ។ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យតែងត្រៀមខ្លួនជានិច្ចក្នុងការទទួលយកពាក្យរិះគន់ និងស្តាប់មតិយោបល់របស់អ្នកដទៃ ដើម្បីកែលម្អចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួន។ លើសពីនេះ ការទទួលខុសត្រូវគឺជាលក្ខណៈពិសេសមិនអាចខ្វះបានរបស់អ្នកនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ។
ងាកមកមើលអ្នកនយោបាយខ្មែរវិញ មិនថាក្នុងបក្សកាន់អំណាចឬក្នុងបក្សប្រឆាំងទេ ជាទូទៅពួកគេច្រើនតែសប្បាយនឹងពាក្យសរសើរ ហើយខឹងច្រឡោតភ្លាមមួយរំពេចនឹងពាក្យរិះគន់។ អ្នកដែលហ៊ានរិះគន់ បើជាមនុស្សនៅក្នុងបក្សជាមួយគ្នា នឹងត្រូវគេលាបពណ៌ភ្លាមថាជាមនុស្សក្បត់បក្ស។ តែប្រសិនបើអ្នករិះគន់នោះស្ថិតក្នុងមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងវិញ ពួកគេនឹងទទួលបានទៅវិញនូវប្រតិកម្ម គំរោះគំរើយ ឬដៀលត្មះ គួរឲ្យសង្កៀរត្រចៀក។
ស្ថានភាពនេះបានបង្ខំឲ្យអ្នកដែលចង់បានសុខ ចង់មានមុខតំណែង និងលាភសក្ការៈត្រូវចេះពោលពាក្យសរសើរដល់មេកើយរបស់ខ្លួន ទោះជាការសរសើរនោះខុសពីការពិតក៏ដោយ។ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ត្រូវចេះសម្ងំសុខ ដោយមិននិយាយស្តីអ្វីទាំងអស់។
ជាការពិតណាស់ ធម្មជាតិរបស់មនុស្សក្នុងលោកតែងតែចូលចិត្តពាក្យសរសើរ ហើយការសរសើរដោយស្មោះត្រង់ចំពោះអំពើល្អរបស់អ្នកណាម្នាក់ គឺជារឿងដែលត្រូវធ្វើដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្ត។ ប៉ុន្តែ ពាក្យសរសើរដែលមានន័យបញ្ចើចបញ្ចើហួសការពិត ជាពិសេសអ្នកដែលចាំតែទះដៃហៃអើនៅជុំវិញខ្លួន គឺជាគ្រោះថ្នាក់ដែលអ្នកដឹកនាំគួរប្រយ័ត្ន។ គ្រោះថ្នាក់នៅត្រង់ថា ពាក្យបញ្ចើចបញ្ចើនិងហៃអើទាំងនោះគឺជាថ្នាំសណ្តំដែលធ្វើឲ្យមេដឹកនាំនយោបាយស្រវាំងភ្នែក មើលលែងឃើញកំហុសឆ្គងរបស់ខ្លួន។
ទីបំផុត ទាំងអស់គ្នានឹងទទួលរងគ្រោះដូចរឿងព្រេងខ្មែរ «អាជ័យធ្លាក់ទឹក» ជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ វប្បធម៌បែបនេះហាក់នៅតែពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងនៅឡើយក្នុងមជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយខ្មែរ។ ម្យ៉ាងទៀត នយោបាយចង់តែឈ្នះ តែខ្វះការទទួលខុសត្រូវ ប្រជាភិថុតិ បក្ខពួកនិយម គំនុំសងសឹក ដែលបែងចែកអ្នកមាននិន្នាការនយោបាយខុសគ្នា ឲ្យស្ថិតនៅក្នុងពិភពពីរដាច់ស្រឡះក៏នៅតែកើតមានពេញបន្ទុកនៅឡើយដែរ។ ទាំងនេះសុទ្ធសឹងជាបញ្ហាដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពទន់ខ្សោយនៃវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ថែមទៀតនោះ គឺការប្រកាន់បក្ខពួក ពណ៌សម្បុរនយោបាយដែលកាលពីមុន ច្រើនឃើញតែមានក្នុងចំណោមបក្សកាន់អំណាច ឥឡូវបែរជាកើតមានគួរឲ្យព្រួយបារម្ភផងដែរ ក្នុងចំណោមសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដែលជាអ្នកស្រែកទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រតិកម្មរបស់ពួកគេតាមរយៈបណ្តាញសង្គមក្តី ឬក៏តាមរយៈការបណ្តេញអ្នកកាសែតដែលខ្លួនយល់ថាគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល មិនឲ្យយកព័ត៌មានពីសកម្មភាពរបស់ខ្លួនជាដើមក្តី គឺជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។
ក្នុងបរិបទនេះ មេដឹកនាំនយោបាយគួរតែផ្តល់ជាគំរូអំពីចរិតអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដល់សកម្មជននិងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនឲ្យបានច្រើនជាងនេះបន្ថែមទៀត ពីព្រោះកន្លងទៅនេះ អ្នកនយោបាយច្រើនតែបង្ហាញគំរូហិង្សា ការសងសឹក និងគំរូនៃការបំពានច្បាប់ដល់ថ្នាក់ក្រោមរបស់ខ្លួនទៅវិញ។ នេះជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរដែលគួរពិចារណាឡើងវិញជាចាំបាច់។
សរុបមកវិញ ទោះបីជាប្រជាធិបតេយ្យរីកលូតលាស់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ក៏ដោយ ក៏ចរិតអ្នកប្រជាធិបតេយ្យមិនទាន់ចាក់ឬសរឹងមាំក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយនិងសកម្មជននយោបាយខ្មែរនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ ពួកគេគួរតែព្យាយាមបើកចិត្តទូលាយថែមទៀត ដើម្បីទទួលយកវប្បធម៌ពហុគំនិត។ នៅពេលដែលអ្នកនយោបាយចេះរិះគន់គ្នាក្នុងន័យស្ថាបនា និងការទទួលខុសត្រូវ ចេះទទួលយកការរិះគន់ និងចេះកែលម្អកំហុសឆ្គងរបស់ខ្លួន នោះហើយជា«ចរិតអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ»។ បើពុំដូច្នោះទេ ពាក្យប្រជាធិបតេយ្យដែលគេនិយមនាំគ្នាប្រើសព្វថ្ងៃនេះ វាគ្រាន់តែជាពាក្យបោកប្រាស់ ឬពាក្យនិយាយឲ្យតែពិរោះស្តាប់តែប៉ុណ្ណោះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ