ជាង២០ឆ្នាំនៃបេសកកម្មសិទ្ធិមនុស្សរបស់UNប្រចាំកម្ពុជា!
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០១
លោកសុរិយា ប្រាសាទ ស៊ូប៊ែឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាកំពុងបំពេញបេសកកម្មនៅកម្ពុជាមុននឹងបញ្ចប់អាណត្តិរបស់ខ្លួន។ រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកហើយដែលតំណាងពិសេសឬអ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានផ្លាស់ប្តូរវេនគ្នាបំពេញបេសកកម្មនៅកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ការមិនចុះសម្រុងរវាងភាគីទាំងពីរក៏តែងកើតមានជាញឹកញាប់ដែរ។ តើអ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងសិទ្ធិមនុស្សជាអ្នកណា? ហេតុអ្វីចាំបាច់មានអ្នករាយការណ៍ពិសេស និងការិយាល័យរបស់ឧត្តមស្នងការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា?
អ្នករាយការណ៍ពិសេសគឺជា«អ្នកជំនាញការឯករាជ្យ» ដែលតែងតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីតាមដាន និង រាយការណ៍ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ អ្នករាយការណ៍ពិសេសមិនមែនជាសមាជិកនៃបុគ្គលិកអង្គការសហប្រជាជាតិ និងមិនទទួលប្រាក់បៀវត្សពីអង្គការសហប្រជាជាតិទេ ហើយក៏មិនធ្វើការឲ្យរដ្ឋាភិបាលឬក្រុមណាមួយដែរ ។
ភារកិច្ចរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសគឺវាយតម្លៃអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស រួចហើយរាយការណ៍ជាសាធារណៈអំពីស្ថានភាពនោះ។ ជាទូទៅ អ្នករាយការណ៍ពិសេសធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកផ្សេងទៀត ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៅក្នុងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ អ្នករាយការណ៍ពិសេសធ្វើទស្សនកិច្ចឬបំពេញបេសកកម្មជាទៀងទាត់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានិងរាយការណ៍ជាប្រចាំឆ្នាំ អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សដល់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសបំពេញការងារដោយមានជំនួយខាងបរិក្ខារ និង បច្ចេកទេសពីការិយាល័យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សសហប្រជាជាតិ(OHCHR )ប្រចាំកម្ពុជា។ អាណត្តិនៃអ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាកើតចេញមកពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ១៩៩១។ (យោងមាត្រា១៧ នៃការព្រមព្រៀងស្តីពីការសម្រុះសម្រួល នយោបាយដ៏ទូលំទូលាយនៃជម្លោះនៅកម្ពុជា និង មាត្រា ៣ នៃការព្រមព្រៀងទាក់ទិននឹងអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព ការបង្រួបបង្រួមជាតិ និង ភាពមិនអាចរំលោភបំពានបានរបស់កម្ពុជា )។
ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៨ ភារកិច្ចនេះត្រូវបានកាន់កាប់ដោយអ្នកតំណាងពិសេសនៃ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយលោកអគ្គលេខាធិការផ្ទាល់តែម្តង ។ ប៉ុន្តែ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៨ មក អ្នកតំណាងពិសេសត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសវិញ ដោយយោងតាមការវិវឌ្ឍនៃស្ថានការណ៍ជាក់ស្តែង និងបន្ទាប់ពីមានកិច្ចចរចាសម្របសម្រួលរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិក្រោយកើតមានបញ្ហាចម្រូងចម្រាសជាច្រើន។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន មានតំណាងពិសេសនិងអ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិចំនួន៥នាក់ហើយគឺលោក Michael Kirby ជនជាតិអូស្ត្រាលី (១៩៩៣ - ១៩៩៦) ។ លោក Thomas Hammarberg ជនជាតិស៊ុយអែត( ១៩៩៦ - ២០០០) ។ លោក Peter Leuprecht ជនជាតិអូទ្រីស( ២០០០ - ២០០៥) ។ លោក Yash Ghai ជនជាតិកេនយ៉ា ( ២០០៥ - ២០០៨) និងលោក Surya Subedi ជនជាតិនេប៉ាល់ ពីឆ្នាំ ២០០៩ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
គួរកត់សម្គាល់ថា ការមិនចុះសម្រុងគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេសនៅក្នុងការវាយតម្លៃស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សគឺជាបញ្ហាដ៏ធំមួយ។ ដោយសារបញ្ហានេះហើយបានជាជារឿយៗរដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញបានបង្ហាញចេតនាមិនចង់ឲ្យមានបេសសកម្មនេះតទៅទៀតទេក្រោមហេតុផលថា កម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យដែលគួរតែមានស្វ័យភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការអនុវត្តគោលការណ៍គោរពសិទ្ធិមនុស្សដោយខ្លួនឯង។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ក៏ដូចជាអ្នកតាមដានបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនទៀត វត្តមាននៃការិយាល័យឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាក៏ដូចជាវត្តមានរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងសិទ្ធិមនុស្សដែរ ពិតជាមានសារសំខាន់នៅក្នុងបរិបទដែលការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនកំពុងកើតឡើងនៅឡើយនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
សរុបមកវិញ វត្តមាននៃអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជារយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកនេះបានបញ្ជាក់ពីកាតព្វកិច្ចរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងការតាមឃ្លាំមើលការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ ការមិនចុះសម្រុងគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងការមិនផ្តល់តម្លៃដល់បេសកកម្មនេះពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញបានធ្វើឲ្យវត្តមានរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសមិនសូវជាផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ការកែលម្អស្ថានការណ៍គោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាប៉ុន្មានឡើយ។
ដូច្នេះ ទីក្រុងភ្នំពេញនិងញូវយ៉កគួរតែរិះរកភាពចុះសម្រុងគ្នាឲ្យបានល្អជាងនេះដើម្បីក្លាយជាដៃគូពិតប្រាកដក្នុងការលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ សូមកុំភ្លេចថា ការលើកស្ទួយការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនឹងបានជាប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅផងក៏ដូចជាលើកស្ទួយមុខមាត់របស់ប្រទេសកម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិផង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ