មេរៀនដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរគួរដកស្រង់ពីភាពវឹកវរក្នុងប្រទេសនានា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១២
រយៈពេលចុងក្រោយនេះ មានបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងដែលបានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក។ ពីចលនាបដិវត្តអារ៉ាប់ រហូតដល់បញ្ហានៅអ៊ុយក្រែន និងជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេសថៃជាប់ព្រំដែនកម្ពុជានាពេលនេះ សុទ្ធសឹងជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលបង្ហាញពីគំរូអាក្រក់ផង និងល្អផងដែលគួរពិចារណា។ ក្នុងឋានៈជាប្រទេសមួយដែលកំពុងតែពង្រឹងខ្លួននៅលើវិថីនៃប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកនយោបាយខ្មែរគួរតែសិក្សាអំពីចំណុចវិជ្ជមាននិងអវិជ្ជមាននៃព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះដើម្បីធ្វើឲ្យឆាកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែផូរផង់ឡើង។
ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយក្តៅគគុកជាបន្តបន្ទាប់ រាប់តាំងពីបដិវត្តន៍ក្នុងពិភពអារ៉ាប់ដែលទើបតែស្ងាប់ស្ងាត់បន្តិចទៅវិញ រហូតដល់ព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីបំផុតនៅអ៊ុយក្រែន និងនៅថៃ ដែលកំពុងតែផ្ទុះឡើងពេញបន្ទុកនៅពេលនេះ សុទ្ធតែបានផ្តល់មេរៀនល្អផងនិងអាក្រក់ផងគួរឲ្យពិចារណា។
ដោយមិនចាំបាច់ក្រឡេកទៅណាឆ្ងាយ បដិវត្តន៍ប្រជាជនដែលកំពុងកើតមានយ៉ាងពេញបន្ទុកនៅក្នុងប្រទេសថៃ គឺជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង។ ជាងពីរឆ្នាំក្រោយពីបានឡើងកាន់អំណាចតាមរយៈការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលថៃត្រូវបានក្រុមប្រឆាំងទាមទារឲ្យចាកចេញពីតំណែង ហើយប្រគល់អំណាចឲ្យទៅក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនដែលបង្កើតឡើងនៅក្រៅប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតទៅវិញ។
នៅលើទិដ្ឋភាពប្រជាធិបតេយ្យ វាពិតជារឿងចម្លែកណាស់ដែលយន្តការជ្រើសរើសមេដឹកនាំតាមរយៈការបោះឆ្នោត ត្រូវបានបំផ្លាញចោលក្រោមសម្ពាធនៃចលនាប្រជាជនតាមដងផ្លូវ។
ពិតហើយថា ប្រទេសថៃធ្លាប់ជួបបញ្ហាបែបនេះឡើងស៊ាំអស់ទៅហើយ តាមរយៈភាពវឹកវរនិងឈានដល់រដ្ឋប្រហារយោធា រឺក៏ការប៉ុនប៉ងរដ្ឋប្រហារ ១៨ លើក ក្នុងរយៈពេល៨ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្តែ បញ្ហាទាំងនោះគឺជាឧបសគ្គដ៏ធំធេងក្នុងការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងប្រទេសនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គេមិនត្រូវមើលរំលងចំណុចវិជ្ជមានជាច្រើន នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះទេ៖
ទី១ បើទោះបីជាបក្សកាន់អំណាចបានជាប់ឆ្នោតដោយសំឡេងភាគច្រើនក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែ ពួកគេមិនអាចធ្វើអ្វីបានស្រេចតែចិត្តនោះឡើយ។ ក្រុមអ្នកមានសំឡេងភាគតិចក៏អាចងើបឡើងតវ៉ាបានដែរ ក្នុងករណីដែលពួកគេមិនពេញចិត្តចំពោះបញ្ហាអ្វីមួយ។
ទី២ ប្រឈមមុខចំពោះស្ថានការណ៍ដ៏តឹងតែង រដ្ឋាភិបាលបានខិតខំអត់ធ្មត់យ៉ាងខ្លាំងបំផុតដើម្បីចៀសវាងវិធានការបង្ក្រាប។ និងទី៣ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចសុខចិត្តបណ្តោយឲ្យបាតុករចូលកាន់កាប់ទីតាំងជាច្រើន រាប់ទាំងទីបញ្ជាការដ្ឋានរបស់ខ្លួនផង ដោយមិនប្រើអំពើហិង្សាពីព្រោះពួកគេគិតថា អ្នកទាំងនោះគឺជាប្រជាជនដែលជាម្ចាស់ប្រទេស។ ដូច្នេះ សមត្ថកិច្ចសុខចិត្តដកថយដោយទុកឲ្យក្រុមបាតុករទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ដោយខ្លួនឯង។
ទាំងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីការគោរពសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋពីសំណាក់មេដឹកនាំនិងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច បើទោះបីជាពួកគេយល់ថាសកម្មភាពរបស់បាតុករបំពានទៅលើការបោះឆ្នោតក៏ដោយ។ ភាពទន់ភ្លន់នេះហើយដែលអាចកាត់បន្ថយបានយ៉ាងច្រើននូវអំពើហិង្សា។ ខុសពីក្នុងបណ្តាប្រទេសអារ៉ាប់ដែលមេដឹកនាំប្រើវិធានការបង្ក្រាបរហូតដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ។ ទីបំផុត គឺអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមរហូតរុញច្រានប្រទេសជាតិឲ្យធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។
ជាការពិតណាស់ មានទស្សនៈខ្វែងគំនិតគ្នាជាច្រើនជុំវិញបញ្ហានេះ។ អ្នកខ្លះរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃដែលបណ្តោយឲ្យក្រុមប្រឆាំងអុកឡុកតាមអំពើចិត្តរហូតកាន់កាប់ទីតាំងសំខាន់ៗរបស់រដ្ឋាភិបាល។ អ្នករិះគន់បានលើកហេតុផលថា បញ្ហានេះនឹងក្លាយជាទម្លាប់អាក្រក់មួយដែលនឹងបំផ្លាញគោលការណ៍គ្រឹះប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ មានន័យថា បើគង់តែដូច្នេះដដែល គេមិនចាំបាច់រៀបចំបោះឆ្នោតនាំឲ្យខាតពេលនោះឡើយ។
ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកខ្លះទៀតបានកោតសរសើរដល់រដ្ឋាភិបាល និងសមត្ថកិច្ចប៉ូលិសថៃដែលសុខចិត្តដកថយ មិនប្រើហិង្សាទៅលើប្រជាជន។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកស្រីយីងឡាក់ ថែមទាំងបានអះអាងថា សុខចិត្តចុះចេញពីតំណែង ឬសុខចិត្តរំលាយសភាដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតជាថ្មីក៏បាន ឲ្យតែប្រទេសមានសុខសន្តិភាព។ ប៉ុន្តែ ការលះបង់នេះនៅតែមិនសមល្មមនឹងការចង់បានរបស់ក្រុមប្រឆាំងឡើយ។
សរុបមកវិញ អ្វីដែលបានកើតឡើងទាំងនេះជាជំនួយស្មារតីយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់អ្នកដឹកនាំនិងអ្នកនយោបាយខ្មែរ។ តើជម្រើសណាមួយដែលនាំដល់ភាពផូរផង់នៃឆាកនយោបាយប្រទេសកម្ពុជា? នេះជាសំណួរនេះដែលត្រូវពិចារណា។ ផ្ទុយទៅវិញ ជម្រើសធ្វើឲ្យប្រទេសជួបភាពវឹកវរបង្ហូរឈាមជាអ្វីដែលត្រូវចៀសវាងជាដាច់ខាត។
សម្រាប់ក្រុមអ្នកវិភាគ ជម្រើសដែលល្អបំផុតនោះគឺ ប្រជាធិបតេយ្យតាមបែបទន់ភ្លន់ ពោលគឺគេត្រូវគោរពមតិភាគច្រើនតាមរយៈការបោះឆ្នោត តែគេក៏មិនត្រូវបំភ្លេចចោលមតិភាគតិចទាំងស្រុងដែរ។ ការប្រកាន់តឹងដាច់ខាតរៀងៗខ្លួន ដោយខ្វះភាពសំយោគ ប្រហែលជាអាចពន្យល់បានពីអ្វីដែលកម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះសព្វថ្ងៃ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ