«វប្បធម៌មិនទទួលខុសត្រូវ»ជាប្រភពនៃជំងឺសង្គមខ្មែរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៦
នៅកម្ពុជាមានបញ្ហាច្រើនយ៉ាងណាស់ដែលកើតឡើងដោយសារតែការមិនទទួលខុសត្រូវ។ ការមិនទទួលខុសត្រូវកើតមានគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ទាំងក្នុងមជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយ ក្នុងសង្គមគ្រួសារ ក្នុងពិភពការងារ និងក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈជាដើម។ និយាយជារួម នៅក្នុងសង្គមខ្មែរទាំងមូល វប្បធម៌ទទួលខុសត្រូវនៅមានភាពទន់ខ្សោយដែលគួរតែនាំគ្នាពង្រឹង។ វប្បធម៌មិនទទួលខុសត្រូវមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងជាងគេនៅក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយ។ ដូច្នេះ ការពង្រឹងវប្បធម៌ទទួលខុសត្រូវគឺជាឱសថដ៏មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺសង្គមនិងជំងឺនយោបាយនៅកម្ពុជា។
ពាក្យថា«ទទួលខុសត្រូវ»មានន័យច្បាស់លាស់ណាស់សម្រាប់ភាសាខ្មែរពីព្រោះមានពាក្យពីរម៉ាត់ដែលនៅជាប់គ្នាគឺពាក្យថា«ខុសនិងត្រូវ»។ ពាក្យនេះមានន័យថា មនុស្សយើងត្រូវចេះទទួលខុសផងនិងត្រូវផង។ ម្យ៉ាងទៀត ពាក្យថាខុសត្រូវបានគេដាក់នៅមុនពាក្យថាត្រូវថែមទៀត។
ប៉ុន្តែ នៅក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែងវិញ មនុស្សខ្មែរជាទូទៅចូលចិត្តទទួលយកតែខាងត្រូវ ហើយមិនសូវចូលចិត្តទទួលខុសទេ។ វប្បធម៌មិនទទួលខុសត្រូវកើតមាននៅក្នុងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងនោះ មជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយបានបង្ហាញច្បាស់ជាងគេ។ ជាក់ស្តែង អតីតមេដឹកនាំកំពូលៗខ្មែរក្រហមដែលបាននាំប្រទេសឲ្យធ្លាក់ក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដ៏រង្គាលក្នុងចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩ មិនដែលទទួលកំហុសម្តងណាដែរ។ ម៉ាត់ណាក៏ពួកគេប្រកែកយកតែត្រូវហើយបដិសេធមិនទទួលកំហុសជានិច្ច។
បច្ចុប្បន្ន អ្នកនយោបាយខ្មែរក៏នៅតែមិនចូលចិត្តទទួលខុសនោះដែរ។ ពួកគេច្រើនចូលចិត្តពាក្យសរសើរបើទោះជាពាក្យសរសើរខ្លះមានលក្ខណៈបញ្ចើចបញ្ចើហួសពីការពិតក៏ដោយ។ អ្នកនយោបាយតែងខិតខំអួតបង្ហាញតែចំណុចល្អ តែបិទបាំងកំហុសរបស់ខ្លួនជានិច្ច។
នៅពេលដែលមានការរិះគន់ទៅលើកំហុសឆ្គងណាមួយ ពួកគេតែងទាត់ចោលជាស្វ័យប្រវត្តិហើយបញ្ចេញកំហឹងថ្កោលទោសអ្នករិះគន់វិញ។ នៅពេលដែលអ្នកនយោបាយមិនចេះទទួលខុស ពិតណាស់ថា ពួកគេមើលមិនឃើញកំហុសឆ្គងរបស់ខ្លួនឡើយ។ តើនេះមិនមែនជាប្រភពនៃបញ្ហារាប់រយជំពូកដែលកំពុងកើតឡើងសព្វថ្ងៃទេឬ?
នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារវិញក៏មិនខុសគ្នាដែរ ឪពុកម្តាយជាច្រើនមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះកូន៖ បុសរជាឪពុកខ្លះដើរផឹកស្រាស្រវឹងរាល់ថ្ងៃ ខ្លះទៀតមានស្ត្រីខាងក្រៅហើយក៏តាំងរករឿងប្រពន្ធកូនដែលបង្កឲ្យកើតមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារជាប្រចាំ។ ក៏មានដែរស្ត្រីជាមេគ្រួសារមួយចំនួនដែលលង់នឹងល្បែង ឬសុរា ខ្លះទៀតប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មរបស់កូនរហូតដល់លក់កូនឬក៏បណ្តោយឲ្យកូនធ្លាក់ក្នុងបណ្តាញជួញដូរឬក្នុងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងទៀតក៏មាន។ សមត្ថកិច្ចនិងមន្ត្រីតុលាការមួយចំនួនធ្វើសេចក្តីសម្រេចក្រោមឥទ្ធិពលនៃ«អគតិ»ណាមួយដោយមិនបង្ហាញពីការទទួលខុសត្រូវចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើយ។
នៅក្នុងពិភពការងារក៏មិនសូវខុសគ្នាដែរ៖ ជាទូទៅ ថៅកែមិនសូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ការងារ និងមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសុខទុក្ខនិងជីវភាពរបស់បុគ្គលិក កម្មករ របស់ខ្លួនប៉ុន្មានឡើយទោះបីជាក្រុមហ៊ុនមានផលចំណេញខ្ពស់ក៏ដោយ។ ចំណែកនិយោជិតមួយចំនួនក៏មិនទាន់មានទម្លាប់ទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខការងារឲ្យបានពេញលេញដែរ។ អ្នកខ្លះធ្វើការបន់ឲ្យតែដល់ម៉ោង ខ្លះធ្វើការងារដោយខ្ជីខ្ជា អ្នកខ្លះទៀតចំណាយពេលច្រើនជាមួយហ្វេសប៊ុក ឬបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមផ្សេងទៀតក្នុងពេលធ្វើការងារ។
នៅក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈទម្លាប់មិនទទួលខុសត្រូវក៏កើតមានគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែរ។ ជាទូទៅ ថ្នាក់លើមិនដែលទទួលខុសទេ តែពួកគេចូលចិត្តទទួលតែផលប្រយោជន៍និងមុខមាត់ចំណែកឯកំហុសវិញច្រើនតែត្រូវបានទម្លាក់ទៅឲ្យអ្នកក្រោមបង្គាប់ទទួលជំនួស។
ក្រោមហេតុផលប្រាក់ខែចាយមិនគ្រប់ មន្ត្រីរាជការជាច្រើនបានលួចម៉ោងការងារហើយឆ្លៀតទៅធ្វើការងារផ្សេងដើម្បីរកចំណូលបន្ថែម។ នៅតាមដងផ្លូវសាធារណៈ អ្នកបើកបរជាច្រើនមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ចរាចរណ៍ក៏ដូចជាចំពោះជីវិតអ្នកដទៃឡើយ។ អ្នកលក់ដូរប្ហូបអាហារតែងប្រើសារធាតុគីមីដោយមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះសុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ គ្រូពេទ្យ ខ្លះមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្នកជំងឺ អ្នកវិនិយោគជាច្រើនមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ។ល។
ឧទាហរណ៍ត្រួសៗទាំងអស់នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា វប្បធម៌មិនទទួលខុសត្រូវក្នុងសង្គមខ្មែរជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរនិងកំពុងចាក់ឫសនៅគ្រប់ទិសទី។ នេះគឺជាប្រភពនៃជំងឺសង្គមដែលកំពុងកើតឡើងក្នុងគ្រប់វិស័យ។ ជាពិសេស ការមិនទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកនយោបាយគឺជាគ្រោះថ្នាក់ធំជាងគេពីព្រោះពួកគេជាអ្នកកាច់ចង្កូតប្រទេសដែលអាចនាំពលរដ្ឋទូទាំងនគរទៅរកគ្រោះថ្នាក់បាន។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលខ្មែរត្រូវព្យាបាលជំងឺមិនទទួលខុសត្រូវជាបន្ទាន់។ អ្នកនយោបាយ ជាពិសេសគឺអ្នកដឹកនាំប្រទេសតែម្តងដែលត្រូវចាប់ផ្តើមមុនគេ គឺចាប់ផ្តើមពីការទទួលខុសត្រូវខ្លួនឯងដើម្បីជាគំរូ មុននឹងចាប់ផ្តើមពង្រឹងប្រព័ន្ធដឹកនាំប្រទេសបែបស៊ីវីល័យមួយដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាចេះទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ក៏ដូចជាចំពោះកាតព្វកិច្ចរៀងៗខ្លួន។ ប្រសិនបើមិនដូច្នោះទេ ជំងឺសង្គមខ្មែរនឹងកាន់តែពិបាកព្យាបាលជាក់ជាមិនខាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ