កម្ពុជា
ប្រវត្តិរបស់អៀង សារី ភាគទី២
ដូចដែលលោកអ្នកស្តាប់បានជ្រាបរួចមកហើយ កាលពីសប្តាហ៍មុន ថា អៀង សារី គឺជាមនុស្សស្និទ្ធនឹង ប៉ុល ពត បំផុត។ អតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងពីររូបនេះបានស្គាល់ និងរាប់អានគ្នាជាមិត្តភ័ក្តិយ៉ាងជិតស្និទ្ធ តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៧ មុនពេលពួកគេចេញទៅរៀននៅប្រទេសបារាំងម្ល៉េះ។ អៀង សារី តែងតែទៅណាមកណាជាប់ជាមួយ ប៉ុល ពត ជានិច្ច។ ពេល ប៉ុល ពត ឡើងធ្វើជាលេខាបក្សកុម្មុយនស្ត អៀង សារី ឡើងជាមេដឹកនាំលំដាប់ទីបីក្នុងបក្ស។ ពេល ប៉ុល ពត ឡើងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី អៀង សារី ក៏ឡើងជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ អៀង សារី បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការប្រមូលកៀងគរបញ្ញវន្តខ្មែរពីបរទេសយកទៅ សម្លាប់។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៨:៣៤
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម
នៅក្រោយរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៧០ អៀង សារី ត្រូវបានតែងតាំងឲ្យធ្វើជាប្រេសិតពិសេសទទួលបន្ទុកផ្នែកទំនាក់ទំនងរវាងសមរភូមិមុខនៅកម្ពុជា និងសម្តេច នរោត្តម សីហនុ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ ដែលមានស្នាក់ការនៅទីក្រុងប៉េកាំង។ ក៏ប៉ុន្តែ យោងតាមលោកស្រី Elizabeth Becker តួនាទីពិតរបស់ អៀង សារី នៅពេលនោះ គឺឃ្លាំមើលសកម្មភាពរបស់សម្តេច នរោត្តម សីហនុ។
នៅពេលដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមដណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ១៩៧៥ អៀង សារី កំពុងស្ថិតនៅទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម។ មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក ទើបអៀង សារី ធ្វើដំណើរពីហាណូយមកដល់ភ្នំពេញ។ អៀង សារី ត្រូវបានតែងតាំងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស នៃរាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិកម្ពុជា ជំនួស សារិន ឆាក។ ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានបង្កើតឡើង នៅឆ្នាំ១៩៧៦ អៀង សារី បានក្លាយជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស។ អៀង សារី គឺជាមនុស្សតែម្នាក់គត់ ដែល ប៉ុល ពត មានទំនុកចិត្តឲ្យធ្វើជាតំណាងបដិវត្តន៍នៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
យោងតាមសក្ខីកម្មនៃបញ្ញវន្តខ្មែរមួយចំនួន ដែលបានរួចជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ដូចជាលោក ពិន យ៉ាថៃ និង អ៊ុង ធុងហឿង ជាដើម អៀង សារី ក្នុងឋានៈជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស គឺជាអ្នកបញ្ចុះបញ្ចូលបញ្ញវន្តខ្មែរ ដែលកំពុងនៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេស នៅប្រទេសបារាំង ឲ្យវិលត្រឡប់ចូលមកកម្ពុជាវិញ ដើម្បីជួយកសាងប្រទេស។ បញ្ញវន្តខ្មែរ វិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាតាមការបញ្ចុះបញ្ចូលនេះ ភាគច្រើនសុទ្ធតែត្រូវបានខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់ចោល។
នៅក្នុងពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់ត្រូវបានពួកខ្មែរក្រហមជម្លៀសចេញពីទីក្រុងឲ្យទៅធ្វើស្រែចម្ការ ពង្រាត់ប្រពន្ធពីប្តី កូនពីឳពុកម្តាយ ឲ្យទៅនៅតាមកងចល័ត ឬតាមសហករណ៍ផ្សេងៗគ្នា ក្រុមគ្រួសាររបស់ អៀង សារី បែរជារស់នៅជួបជុំគ្នា ក្នុងភូមិគ្រឹះដ៏ស្កឹមស្កៃក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ មានទឹក មានភ្លើង មានអ្នកបើកឡាន មានអង្គរក្ស និងអ្នកបម្រើឆ្វេងស្តាំទៅវិញ។
យោងតាមលោកស្រី Elizabeth Becker កូនៗរបស់ អៀង សារី ដែលរៀនមិនទាំងបានសញ្ញាបត្រអ្វីធំដុំផងនោះ សុទ្ធតែបានធ្វើជាកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហម ដូចជា កូនស្រីច្បងធ្វើជាគ្រូពេទ្យ កូនស្រីពីរទៀតធ្វើជាឱសថការី និងកូនប្រុសធ្វើជាអ្នកបើកយន្តហោះ។ នេះឬ ជាសង្គមស្មើភាព គ្មានអ្នកមាន គ្មានអ្នកក្រ គ្មានអ្នកជិះជាន់គេ និងគ្មានអ្នកដែលត្រូវគេជិះជាន់ ដែលក្រុមមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមតែងតែប្រកាសក្តែងៗនោះ?
ក្រោយពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានដួលរលំ នៅថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ អៀង សារី ក៏ដូចជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមផ្សេងៗទៀតដែរ បានទៅបង្កើតចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធ នៅតាមបណ្តាយព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងវត្តមានកងទ័ពវៀតណាម និងរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា។
ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងអស់ អៀង សារី គឺជាមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលត្រូវបានតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា កាត់ទោសជាមួយ ប៉ុល ពត ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩មក អៀង សារី លែងសូវចេញមុខចេញមាត់តំណាងខ្មែរក្រហមដូចមុនទៀតហើយ ដោយទុកនាទីជាអ្នកនាំពាក្យឲ្យ ខៀវ សំផន ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវវិញ។
នៅឆ្នាំ១៩៩៦ អៀង សារី បានផ្តាច់ខ្លួនចេញពីក្រុមឧទ្ទាមខ្មែរក្រហម ហើយចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ អៀង សារី បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ចោទប្រកាន់ សាឡុត ស ហៅ ប៉ុល ពត ដែលត្រូវជាបងថ្លៃ និងធ្លាប់ជាមិត្តភ័ក្តិចិត្តមួយថ្លើមមួយរបស់ខ្លួននោះ ថាជាមនុស្សផ្តាច់ការ។ អៀង សារី បានលើកឡើងទៀតថា ក្នុងរយៈពេលដែលខ្មែរក្រហមកាន់អំណាច ប៉ុល ពត គឺជាអ្នកសម្រេចរាល់កិច្ចការអ្វីៗទាំងអស់ រួមទាំងការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង ការកាប់សម្លាប់បញ្ញវន្តខ្មែរ ដោយចោទថាជាភ្នាក់ងារចារកិច្ចបរទេស និងការកម្ចាត់ បោសសម្អាតបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា។
អៀង សារី បានបញ្ជាក់ថា ដោយមកពីមើលឃើញការដឹកនាំបែបផ្តាច់ការរបស់ ប៉ុល ពត នេះហើយ ទើបគាត់សម្រេចចិត្តផ្តាច់ខ្លួនចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែ បើ ប៉ុល ពត គឺជាមនុស្សតែម្នាក់ដែលដឹកនាំបែបផ្តាច់ការ សម្លាប់មនុស្ស ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយ អៀង សារី ជាអ្នកប្រឆាំងនឹងការសម្លាប់មនុស្សពិតមែន ហេតុអ្វីបានជាក្រោយពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដួលរលំ នៅឆ្នាំ១៩៧៩ អៀង សារី នៅតែបន្តធ្វើជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមតទៅទៀត? ហេតុអ្វីបានជាត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ទៅជិត២០ឆ្នាំ ទើប អៀង សារី ចេញមុខមកថ្កោលទោស ប៉ុល ពត បែបនេះ? ការទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេស ទៅលើ ប៉ុល ពត ដែលបានស្លាប់បាត់ទៅហើយនោះ គឺជាទម្លាប់ទៅហើយ របស់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមដែលនៅរស់រានមានជីវិត ហើយដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងការកាត់ទោសពីសំណាក់តុលាការខ្មែរក្រហម។
ជាថ្នូរនឹងការចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាល អៀង សារី ត្រូវបានព្រះបាទ សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ លើកលែងទោសឲ្យរួចផុតពីទោសប្រហារជីវិត ដែលតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍ នៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាបានកាត់ទោស កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៩។ ពីពេលនោះមក អៀង សារី បានរស់នៅសោយសុខ នៅក្រុងប៉ៃលិន ដែលកូនប្រុសរបស់គាត់ធ្វើជាអភិបាលរងក្រុង។ បន្ទាប់មក អៀង សារី និងប្រពន្ធ អៀង ធីរិទ្ធ បានមករស់នៅ ក្នុងវីឡាដ៏ស្កឹមស្កៃមួយ នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ដោយមានទាំងអង្គរក្សយាមឆ្វេងស្តាំផង។
នៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៧ អៀង សារី និង អៀង ធីរិទ្ធ ជាភរិយាត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញនៃតុលាការកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកជំនុំជម្រះអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមចេញដីកាចាប់ខ្លួន ពីភូមិគ្រឹះរបស់គាត់ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ អៀង សារី ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម ហើយត្រូវបានតុលាការចេញដីកាឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នរហូតមកទល់ពេលនេះ ដោយរង់សវនាការជំនុំជម្រះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ