ហេតុអ្វីបានជាក្រុមគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅអ៊ីរ៉ាក់ជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការវាយប្រហាររបស់អ៊ីរ៉ង់?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៤០
នៅថ្ងៃចន្ទ ទី២៨ វិច្ឆិកា រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់បានសាទរលើការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងការបញ្ជូនកម្លាំងទ័ពទៅដាក់នៅតំបន់គួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ាក់ជាប់ព្រំដែនអ៊ីរ៉ង់។ តំបន់គួដឌីស្ថានក្នុងទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ជាតំបន់ស្វយ័តដែលជាមូលដ្ឋានរបស់ក្រុមប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់។ ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ពោលតាំងពីមានចលនាបាតុកម្មនៅអ៊ីរ៉ង់ជាង ២ខែកន្លងទៅ កងឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់បានធ្វើការវាយប្រហារលើក្រុមប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់លើទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ដោយប្រើមីស៊ីល និងដ្រូន។ អ៊ីរ៉ង់បានចោទក្រុមប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ថាជាអ្នកគាំទ្រ និងញុះញង់ឲ្យមានការបះបោរនៅអ៊ីរ៉ង់សព្វថ្ងៃ។ តើក្រុមប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅលើទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ជានរណា និងមានប្រភពមកពីណា?។
នៅក្នុងលោកសព្វថ្ងៃ ប្រជាជនគួដឌីស្ថានត្រូវបានគេចាត់ទុកជាប្រជាជនដែលរស់នៅរប៉ាត់រប៉ាយគ្មានរដ្ឋ និងគ្មានទឹកដី ឬនិយាយស្រួលយល់ ជាប្រជាជនដែលកំពុងរស់នៅជ្រកកោនលើទឹកដីរបស់ប្រទេសដទៃ។ ទីតាំង ឬតំបន់ដែលប្រជាជនគួដឌីស្ថានកំពុងតាំងលំនៅដ្ឋានច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្នមានពីរ ទី១ នៅតាមព្រំដែនរវាងតួកគី និងស៊ីរី ហើយទី២ នៅតាមព្រំដែនរវាងអ៊ីរ៉ាក់ និងអ៊ីរ៉ង់។ តែទោះនៅតាមព្រំដែនរវាងតួកគី និងស៊ីរី ឬនៅតាមព្រំដែនរវាងអ៊ីរ៉ាក់ និងអ៊ីរ៉ង់ ប្រជាជនគ្មានរដ្ឋ និងគ្មានទឹកដីមួយនេះកំពុងបន្តជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការតាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមិនចេះចប់ មិនចេះហើយ។ នៅម្ខាង តួកគីបានធ្វើការវាយប្រហារលើពួកគួដឌីស្ថាន PKK នៅប៉ែកខាងជើងស៊ីរីដោយចោទពីបទបានបង្កភេរវកម្មលើទឹកដីតួកគី។
ចំណែកនៅម្ខាងទៀត អ៊ីរ៉ង់បានបើកការវាយប្រហារនារយៈពេលចុងក្រោយលើពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ប៉ែកខាងជើង។ ក្រុងតេហេរ៉ង់បានចោទពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅអ៊ីរ៉ាក់ពីបទបានចូលរួមគាំទ្រ និងអុជអាលឲ្យមានភាពបះបោរនៅអ៊ីរ៉ង់តាំងពីជាង ២ខែកន្លងទៅ ពោលតាំងពីក្រោយការស្លាប់នារីម៉ាសា អាមីនីដែលជាជនជាតិគួដឌីស្ថានក្នុងថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា។ គួររម្លឹកថា គេអាចប្រដូចទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ង់ និងពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ដូចជាទឹក និងប្រេងដែលមិនអាចរលាយចូលគ្នាបាន ឬអាចនិយាយបានម្យ៉ាងទៀតថា ជាសត្រូវនឹងគ្នាដែលពិបាកជានាគ្នាបាន។ ពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់បានទៅតាំងលំនៅដ្ឋានក្នុងទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងទសវត្ស ៨០ ពោលក្នុងសម័យសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ អ៊ីរ៉ង់។
ក្រោមភ្នែកច្រមុះរបស់អ៊ីរ៉ង់ ពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ជាពួកភេរវជន និងជាពួកផ្តាច់ទឹកដីនិយម។ តែក្រោយពីមានការតស៊ូប្រដាប់អាវុធអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍មក ចលនាប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់បានកាត់បន្ថយសកម្មភាពយោធារបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំង។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ចលនាមួយនេះនៅតែមានក្រុមយុទ្ធជនប្រដាប់អាវុធ និងនៅតែបន្តធ្វើការវឹកវឺនជាប់ជាប្រចាំ។ ខុសពីនៅអ៊ីរ៉ង់ ចលនាប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់បានលើកដំកើងតម្លៃស្រ្តី និងតាំងខ្លួនដូចជាក្រុមគណបក្សសង្គម ប្រជាធិបតេយ្យ។ គណបក្សគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ដែលមានវ័យចំណាស់ជាងគេឈ្មោះគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ហៅកាត់ PDKI ដែលបានចាប់កំណើតក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥។ បន្ទាប់មក នៅមានគណបក្សកូម៉ាឡាគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ដែលបានចាប់កំណើតក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩។
ក្រៅពីគណបក្សគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ធំទាំងពីរ អ៊ីរ៉ាក់ក៏បានទទួលឲ្យមានវត្តមាននូវគណបក្សគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់ផ្សេងទៀតដូចជាគណបក្សសេរីភាពគួដឌីស្ថាន ឬគណបក្សដើម្បីជីវិតសេរីគួដឌីស្ថានជាដើម។ ក្រុមគណបក្សគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅតំបន់គួដឌីស្ថានក្នុងទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់បានផ្តល់ការគាំទ្រលើចលនាបាតុកម្មដែលបានផ្ទុះនៅអ៊ីរ៉ង់តាំងពីក្រោយការស្លាប់នារីគួដឌីស្ថានម៉ាសា អាមីនីក្នុងទីក្រុងតេហេរ៉ង់កាលពីថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា។ តែគណបក្ស PDKI បានធានាថា ខ្លួនមិនបានប្រើទឹកដីអ៊ីរ៉ាក់ដើម្បីវាយប្រហារលើកម្លាំងទ័ពអ៊ីរ៉ង់ទេ និងថា អ្វីដែលខ្លួនកំពុងតស៊ូ គឺទាមទារសិទ្ធិជាតិឲ្យប្រជាជនគួដឌីស្ថាននៅក្នុងសង្គមអ៊ីរ៉ង់សហព័ន្ធ និងប្រជាធិបតេយ្យ។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនអ៊ីរ៉ង់សរុបចំនួន ៨៣លាននាក់នៅអ៊ីរ៉ង់សព្វថ្ងៃ មានប្រជាជនគួដឌីស្ថានប្រមាណជា ១០លាននាក់។ តែក្រុមគណបក្សគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅអ៊ីរ៉ាក់បានបរិហារពីភាពរើសអើងលើប្រជាជនគួដឌីស្ថាននៅអ៊ីរ៉ង់ ពិសេសអវត្តមានតំណាងរបស់ប្រជាជនភាគតិចមួយនេះនៅក្នុងស្ថាប័ននយោបាយ និងអវត្តមាននៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងតំបន់ដែលប្រជាជនគួដឌីស្ថានរស់នៅ។ នេះដោយមិននិយាយពីការហាមមិនឲ្យរៀនភាសាគួដឌីស្ថាននៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាផង។ តើពួកប្រឆាំងគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅអ៊ីរ៉ាក់ពិតជាបានរួមចំណែកនៅក្នុងក្បួនបាតុកម្មដែលកំពុងពុះកញ្រ្ជោលនៅអ៊ីរ៉ង់ដូចការចោទរបស់រដ្ឋអំណាចអ៊ីរ៉ង់ដែរ ឬទេ?។
ពិតជាមាន ទោះតិច ឬច្រើន នេះជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកជំនាញលោក Adel Bakawan។ តែអ្នកវិភាគលោក Fabrice Balanche ហាក់មិនបានយល់ឃើញដូចលោក Adel Bakawan ទេ។ សម្រាប់លោក Fabrice Balanche ការដែលអ៊ីរ៉ង់បានចង្អុលមុខដាក់ក្រុមចលនាគួដឌីស្ថានអ៊ីរ៉ង់នៅអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងរឿងបាតុកម្មនៅអ៊ីរ៉ង់ពេលនេះ គឺមកពីរដ្ឋអំណាចក្រុងតេហេរ៉ង់ចង់បង្ហាញប្រាប់គេឯងថា បាតុកម្មផ្ទុះនៅអ៊ីរ៉ង់ពេលនេះត្រូវបានបញ្ឆេះ និងរៀបចំពីខាងក្រៅ ពោលមិនមែនកើតចេញពីបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់អ៊ីរ៉ង់ទេ។ ការលើកឡើងរបស់លោក Fabrice Balanche មិនសូវខុសប៉ុន្មានទេ ព្រោះជានិច្ចកាល និងឲ្យតែមានរឿងរ៉ាវផ្ទៃក្នុងខ្លួនឯង រដ្ឋអំណាចអ៊ីរ៉ង់តែងព្យាយាមទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវលើអ្នកផ្សេង ពិសេសក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចដែលមានអាមេរិកជាមេខ្លោង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ