បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមជាច្រើនទស្សវត្សមក អ៊ីរ៉ាក់ត្រូវការការវិនិយោគបរទេសយ៉ាងខ្លាំង ជាពិសេស លើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្នែកថាមពល។ ប្រទេសចិន បានក្តាប់យកឱកាសនេះ ហើយពង្រីក វត្តមានរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀង ប្រេងសម្រាប់ការសាងសង់ ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ មក អ៊ីរ៉ាក់ បានក្លាយជាប្រទេសយ៉ាងសំខាន់មួយ ក្នុងមហាគម្រោង “ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ”របស់ចិនក្នុងតំបន់មជ្ឃិមបូព៌ា។ កាវិនិយោគជាទឹកប្រាក់រាប់លានយ័នបានហូរចូលទៅក្នុង ក្នុងគម្រោងផ្សេងៗ ដូចជាគម្រោងរោងចក្រថាមពល រោងចក្រប្រេង ការសាងសង់ផ្លូវ និងសាលារៀន។ តើកត្តាអ្វីខ្លះដែលពង្រឹង ឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់?
កិច្ចការសំខាន់របស់ មហាគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ គឺការរីកជះ នៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ និងការវិនិយោគនៅទូទាំងតំបន់ អាស៊ីបូព៌ា មជ្ឈិមបូព៌ា និងអឺរ៉ុប ក្នុងគោលបំណងដើម្បី ពង្រីកនិងពង្រឹងវត្តមាន នៃឥទ្ធិពលជាសកលរបស់ប្រទេសចិន។
ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ស្ថិតក្នុងចំណោមដៃគូជាច្រើននៅក្នុងមហាគម្រោងមួយនេះ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានប្រាប់ សារព័ត៌មាន AFP ថាទីក្រុងបាកដាដ គឺជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការដ៏សំខាន់ ហើយគម្រោងនេះ នឹងជួយឲ្យ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់កសាងឡើងវិញនូវសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
នៅក្រោមគម្រោង ប្រេងសម្រាប់ការសាងសង់ ដែលបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ហិរញ្ញប្បទាន សម្រាប់ការចំណាយលើការសាងសង់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ នឹងត្រូវបានដោះដូរជាការលក់ប្រេងចំនួន១០ ម៉ឺនធុង ក្នុងមួយថ្ងៃទៅឲ្យប្រទេសចិន។ ជាហេតុ ទីក្រុងប៉េកាំងបានក្លាយជាអតិថិជនប្រេងឆៅធំបំផុតរបស់អ៊ីរ៉ាក់ គិតទៅប្រហែលជា៤៤% នៃការនាំចេញសរុប។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ អ៊ីរ៉ាក់បានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មលេខមួយរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ មជ្ឈិមបូព៌ា និងជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ប្រេងធំជាងគេទីបី បន្ទាប់ពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងរុស្ស៊ី។
យ៉ាងណាមិញ បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចជាច្រើន បានរិះគន់លើការផ្តល់មូលនិធិនេះថា ជាការបង្កើតគំនាប តម្រូវឱ្យប្រទេសក្រីក្រដូចជាអ៊ីរ៉ាក់ ពឹងផ្អែកជាខ្លាំងទៅលើប្រទេសចិន ដោយសារបំណុល ក្នុងរូបភាពនៃ ការធ្វើការសហការអភិវឌ្ឍន៍នេះ។
យោងតាមរបាយការណ៍ របស់សាកលវិទ្យាល័យ ហ៊ូដាន់ រហូតមកដល់ឆ្នាំមុននេះ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់បានទទួលយក ការវិនិយោគជាទឹកប្រាក់ ចំនួនជាង១០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកពីចិន រួចមកហើយ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសចិនបានចូលរួមនៅក្នុងការសាងសង់ជាច្រើន មានដូចជា រោងចក្រប្រេង និង ព្រលានយន្តហោះ ជាដើម ហើយបានសន្យាបន្តផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន ដល់ការសាងសង់សាលារៀនចំនួន ៨ពាន់ កន្លែងទៀតជាថ្នូរជាមួយនឹងទន្និផលប្រេងរបស់ អ៊ីរាក់។
ទន្ទឹមនឹងនេះ មានពាក្យចចាមអារ៉ាម ថាក្រុមហ៊ុនសំណង់ក្នុងស្រុកខ្លះដែលមានទំនាក់ទំនងនយោបាយ បានយកឱកាស នេះប្រមូលយកការវិនិយោគពីរដ្ឋ លើគម្រោងសាងសង់ឥតប្រយោជន៍ជាច្រើន ដែលអាចបណ្តាលឲ្យបំណុលចិននេះ កាន់តែកើនឡើង។ ឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅអ៊ីរ៉ាក់ក៏បានបង្ហាញឱ្យឃើញផងដែរក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ដោយទីផ្សារក្នុងតំបន់ឥឡូវនេះសម្បូរហូហៀរ ដោយផលិតផលចិន ហើយប្រជាជនជាច្រើនមានចំណាប់អារម្មណ៏ ចង់រៀនភាសាចិន ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការធ្វើការងារ អាជីវកម្ម។
ជារួមបន្ទាប់ពីអាមេរិក បានដកខ្លួនចេញ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ បានក្លាយជាទីផ្សារដែលមានសក្តានុពលមួយ ដែលកំពុងរីកចម្រើន មានតម្រូវការគ្រប់បែបយ៉ាង ស្របពេលដែលមានផ្ទុកធានធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់ ធ្វើឲ្យប្រទេសនេះក្លាយជា តំបន់វិនិយោគគួរឲ្យទាក់ទាញសម្រាប់ប្រទេសចិន។ ថ្មីៗនេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិននៅអ៊ីរាក់ បាននិយាយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ប្រទេសចិនទើបតែបានចាប់ផ្តើមតែប៉ុណ្ណោះ ទីក្រុងប៉េកាំង នៅមានគម្រោងជាច្រើនទៀតសម្រាប់ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ៊ីរ៉ាក់ក៏បានព្យាយាមកំណត់ ឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងវិស័យប្រេងរបស់ខ្លួនដែរ។ ជាក់ស្តែង កាលពីខែឧសភានេះ ក្រសួងប្រេងអ៊ីរ៉ាក់ បានបដិសេធកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មចំនួនបី របស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងឯកជនរុស្ស៊ី និង អាមេរិក ដែលបានព្យាយាម លក់ទ្រព្យសម្បត្តិក្រុមហ៊ុននៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់របស់ខ្លួន ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនចិន។
ក្រៅពីចិន ក្រុមហ៊ុនលោកខាងលិចជាច្រើនបានវិនិយោគ នៅក្នុងឧស្សាហកម្មប្រេងរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ពួកគេហាក់ដូចជាបាត់បង់ចំណាប់អារម្មណ៍ និងចង់ចាកចេញពីប្រទេស។
បើមិនប្រយត្ន័សេដ្ឋកិច្ច អ៊ីរ៉ាក់ ដែលពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើផលិតផលប្រេងអាចធ្លាក់ក្នុងដៃចិនទាំងស្រុង។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារពិភពលោក ការនាំចេញប្រេង គឺស្មើនឹង៩២% នៃថវិការដ្ឋ ប្រហែលនឹង ៤៣% នៃ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
បើយោងតាម សាស្រ្តាចារ្យមកពី វិទ្យាស្ថានមជ្ឈិមបូព៌ានៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ប្រទេសចិន ចាប់អារម្មណ៍លើអ៊ីរ៉ាក់ លើសពីសក្តានុពលពាណិជ្ជកម្ម នេះទៅទៀត។ មហិច្ឆតារបស់ប្រទេសចិន គឺ ពង្រឹងនិងពង្រីក ឥទិ្ធពលរបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្រទេស និងតំបន់ណាដែលប្រទេសលោកខាងលិច និងជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ធ្លាប់បានគ្រប់គ្រងរួចមកហើយ។
ផ្ទុយទៅនឹងការគ្រប់គ្រងដោយអំណាចយោធារបស់អាមេរិក ចិនបានប្រើយុទ្ធសាស្ត្រអំណាចទន់ នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ជាពិសេសលើការវិនិយោគសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយមិនធ្វើអន្តរាគមន៍។ សម្រាប់ពេលនេះ ច្បាស់ណាស់ថា ប្រទេសចិនកំពុង បន្តិចម្តងៗ កសាងជំហររបស់ខ្លួននៅមជ្ឈិមបូព៌ា ក្នុងការប្រកួតប្រជែងពិភពលោក។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ