តើប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់អាចនឹងជាប់នៅក្នុងអន្ទាក់បំណុលរបស់ប្រទេសចិនដែរ ឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៤
ចិនកំពុងបន្តគម្រោង « ផ្លូវ និងខ្សែក្រវ៉ាត់ » របស់ខ្លួនដើម្បីតភ្ជាប់ផ្លូវគោក និងផ្លូវសមុទ្ររវាងចិនទៅកាន់ទ្វីបអាស៊ី អឺរ៉ុប និងអាហ្រ្វិក។ តែប្រទេសនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាមិនបានស្ថិតនៅក្រៅគម្រោង « ផ្លូវ និងខ្សែក្រវ៉ាត់ » របស់ចិនទេ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ជាដៃគូម្នាក់របស់ចិននៅក្នុងគម្រោងមួយនេះ និងកំពុងត្រូវការវិនិយោគបរទេសសម្រាប់ការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងស្រុក។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុងបាកដាដ និងក្រុងប៉េកាំងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយមានឈ្មោះ « ប្រេងដូរនឹងការសាងសង់ »។ ក្រុមអ្នកវិភាគបានមើលឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះអាចធ្វើឲ្យអ៊ីរ៉ាក់ធ្លាក់ទៅក្នុងអន្ទាក់បំណុលរបស់ចិន។
ចិនមានវត្តមាននៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់មិនថានៅអាស៊ី អឺរ៉ុប អាហ្រ្វិក ឬនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា។ អ៊ីរ៉ាក់ជាប្រទេសមួយនៅមជ្ឈិមបូព៌ាដែលចិនមានវត្តមានតាំងពីយូរមកហើយ នោះបើទោះបីជាប្រទេសមួយនេះកំពុងស្ថិតក្នុងក្រសែភ្នែករបស់បស្ចិមលោក ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ។ ក្នុងនាមជាប្រទេសជង្រុកប្រេងមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់ អ៊ីរ៉ាក់កំពុងត្រូវបានប្រទេសជាច្រើនបន្តចាប់អារម្មណ៍ និងចែចង់ ពិសេសប្រទេសដែលត្រូវការថាមពលខ្លាំងដូចជាចិន។ តែគេមិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា ក្រោយពីបានឆ្លងកាត់សង្រ្គាមអស់រយៈពេល ៤០ឆ្នាំ អ៊ីរ៉ាក់កំពុងត្រូវការវិនិយោគបរទេសដើម្បីកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងស្រុក ពិសេសក្នុងផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថាមពល។
នៅម្ខាងអ្នកមានប្រេង និងត្រូវការលុយដើម្បីអភិវឌ្ឍ ហើយនៅម្ខាងទៀតអ្នកត្រូវការប្រេង និងមានលុយ អ៊ីរ៉ាក់ និងចិនពិតជាដៃគូជំនួញដ៏ប្រសើរខ្លាំងណាស់។ លោកមូហ្សារ សាឡេ ទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីរ៉ាក់បានបញ្ជាក់ថា ចិនបានក្លាយជាអ្នកទិញប្រេងឆៅអ៊ីរ៉ាក់ទី១។ ក្នុងបរិមាណប្រេងឆៅចំនួន ៨០០ ០០០ធុងបារីលដែលអ៊ីរ៉ាក់បាននាំចេញក្នុងមួយថ្ងៃ ចិនម្នាក់ឯងបានទិញយកជិតពាក់កណ្តាល។ ចិន និងអ៊ីរ៉ាក់ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់ ព្រោះការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរមានទំហំធំធេងណាស់។ តាមឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំអ៊ីរ៉ាក់ ទឹកប្រាក់នៃការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងក្រុងបាកដាដ និងក្រុងប៉េកាំងក្នុងឆ្នាំ ២០២០ មានជាង ៣០ ០០០លានដុល្លារ។
ទំហំទឹកប្រាក់នៃការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មនេះជាសក្ខីកម្មដែលបញ្ជាក់ពីមហិច្ឆតា សក្តានុពល រូបភាព និងការចាក់គ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសមួយដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់បស្ចិមលោក ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក នេះជាការយល់ឃើញរបស់អ្នកវិភាគនៅក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនលោក John Calabrese។ ក្រៅពីដៃគូពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី អ៊ីរ៉ាក់ក៏ជាដៃគូម្នាក់របស់ចិននៅក្នុងមហាគម្រោង « ខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ » របស់ចិនដែរ។ តែមហាគម្រោងមួយនេះត្រូវបានបស្ចិមលោកចាត់ទុកជាឧបករណ៍ឥទ្ធិពលដែលចិនប្រើទៅលើក្រុមប្រទេសក្រីក្រតាមរយៈការផ្តល់ឲ្យនូវប្រាក់កម្ចីក្នុងអត្រាការប្រាក់ទាប ឬគ្មានការប្រាក់តែម្តង។
បស្ចិមលោកបានស្តីបន្ទោសចិនពីការជំរុញឲ្យក្រុមប្រទេសក្រីក្រជំពាក់បំណុលខ្លួនវ័ន ក និងដែលទីបំផុតទៅ ប្រទេសទាំងនោះត្រូវសងចិនវិញតាមរយៈការប្រគល់កំពង់ផែ ឬទីតាំងឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនជាអ្នកគ្រប់គ្រង ដូចករណីប្រទេសស្រីលង្កាជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងស្រាប់។ តើអ៊ីរ៉ាក់មិនមែនកំពុងដើរលើផ្លូវរបស់ស្រីលង្កាទេ ឬយ៉ាងណា?។ គេប្រហែលពិបាកប្រៀបធៀបរវាងស្រីលង្កា និងអ៊ីរ៉ាក់ព្រោះថា អ៊ីរ៉ាក់មានប្រេងដើម្បីទូទាត់ជាមួយចិន។ នៅតាមស្ថានីយបូមប្រេងក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ពិសេសនៅប៉ែកខាងត្បូង ក្រុមហ៊ុនចិន Petrochina បានធ្វើអាជីវកម្មដោយផ្ទាល់។ តែក្រៅពីចិន ក៏មានក្រុមហ៊ុនបរទេសផ្សេងដែរ ដូចជាក្រុមហ៊ុនបារាំង Total ឬក្រុមហ៊ុនម៉ាឡេស៊ី Petronas។
នេះជាសក្ខីកម្មមួយដែលបញ្ជាក់ថា អ៊ីរ៉ាក់មិនបានពឹងផ្អែកលើចិនតែមួយ ហើយមិនមែនមានតែចិនឯណាដែលត្រូវការប្រេងរបស់អ៊ីរ៉ាក់។ អ្វីដែលខុសគ្នារវាងចិន និងអ្នកផ្សេង ចិនហ៊ានចំណាយមុន រួចចាំទូទាត់តាមក្រោយ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុងបាកដាដ និងក្រុងប៉េកាំងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយមានឈ្មោះថា « ប្រេងដូរនឹងការសាងសង់ »។ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះ ក្រុមហ៊ុនចិនចូលរួមសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឲ្យអ៊ីរ៉ាក់ដោយទូទាត់ជាមួយនឹងលុយដែលអ៊ីរ៉ាក់បានពីការលក់ប្រេងឆៅឲ្យចិនចំនួន ១០០ ០០០ធុងបារីលក្នុងមួយថ្ងៃ។ តែមានលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនដែលក្រុមហ៊ុនចិនត្រូវគោរព ដូចជាត្រូវប្រើវត្ថុធាតុដើម និងកម្លាំងពលកម្មរបស់អ៊ីរ៉ាក់ជាដើម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកវិភាគបានទាញសញ្ញាអាសន្ន និងព្រមានទុកជាមុនពីផលវិបាកដែលអាចកើតចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះ។ ផលវិបាកនោះ គឺការដែលអ៊ីរ៉ាក់អាចធ្លាក់ទៅក្នុងអន្ទាក់បំណុលរបស់ចិនដូចបណ្តាប្រទេសអាហ្រ្វិកផ្សេងទៀត ប្រសិនបើអ៊ីរ៉ាក់មិនបានប្រើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយចិនឲ្យចំគោលដៅ និងឲ្យមានប្រយោជន៍ទេនោះ។ តាមក្រុមអ្នកវិភាគ ប្រទេសមានប្រេងក្រោមដីដែលជាធនធានធម្មជាតិមិនអាចត្រេកត្រអាលគ្រប់ពេលបានទេ ព្រោះពេលខ្លះ ធនធានធម្មជាតិទាំងនេះអាចប្រែក្លាយជារឿងក្តៅក្រហាយ និងធ្វើឲ្យប្រទេសធ្លាក់ក្នុងភាពវឹកវរក៏ថាបាន ប្រសិនបើគេគ្រប់គ្រងវាមិនបានល្អ និងគ្មានតម្លាភាព៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ