OMS/WHO៖ ថ្នាំជក់ ជាថ្នាំពុលដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត ដល់ជីវិតមនុស្ស និងភពផែនដី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៥៩
ថ្នាំជក់ គឺជាថ្នាំពុលដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត មកលើជីវិតមនុស្សយើង ព្រមទាំងទៅលើភពផែនដីផងដែរ។ នេះគឺជាការលើកឡើង នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយ របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣១ឧសភា។ មិនត្រឹមតែបង្កហានិភ័យ បំផ្លាញសុខភាពមនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ ថ្នាំជក់បានជះផលអាក្រក់ជាច្រើន ទៅលើបរិស្ថានធម្មជាតិ តាមរយៈកាកសំណល់សារធាតុពុល ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ព្រមទាំងការបង្ហិនទឹកស្អាត ដែលជាប្រភពចាំបាច់នៃជីវិត។
ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ គឺជាអ្នកបំពុលបរិស្ថានដ៏ធំបំផុតមួយ នៅក្នុងពិភពលោកយើង។ នេះគឺជាការលើកឡើង របស់លោក Rudiger Krech ប្រធានផ្នែកលើកកំពស់សុខភាព នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលបានធ្វើបទបង្ហាញ អំពីរបាយការណ៍ស្តីពីគ្រោះថ្នាក់ នៃថ្នាំជក់។ របាយការណ៍ ដែលមានឈ្មោះថា “ថ្នាំជក់ ថ្នាំបំពុលពិភពលោក” គឺជាការស្រាវជ្រាវ សន្និដ្ឋាន ស្តីអំពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន បង្កឡើងដោយវិស័យឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ទាំងមូលតែម្តង ដោយរាប់ចាប់តាំងពី ការដាំដំណាំថ្នាំជក់ ការផលិតបារី ព្រមទាំងការជក់ និងកាកសំណល់បារី ចោលទៅក្នុងធម្មជាតិ។
ការដាំដំណាំថ្នាំជក់ គឺជាប្រភពបង្កឲ្យមានការកាប់ដើមឈើ ចំនួនយ៉ាងហោច ៦០០លានដើម ជាមធ្យម ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ទន្ទឹមគ្នានេះទៀត ជាមួយនឹងផ្ទៃដីដំណាំថ្នាំជក់ សរុបទាំងអស់ប្រមាណ ២សែនហិកតា គឺវាត្រូវការទឹកស្រោចស្រពចំនួន ២ម៉ឺនលានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ បន្ថែមពីនេះ ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ បញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ទៅក្នុងបរិយាកាស ចំនួន ៨១លានតោន។
ផលិតផលថ្នាំជក់ បានបង្កើតជាកាកសំណល់ច្រើនប្រភេទណាស់ ដែលគេចោលទៅក្នុងធម្មជាតិ រាប់ទាំងកន្ទុយបារី ព្រមទាំងសំបកវេចខ្ចប់ជាដើម។ យោងតាមលោក Rudiger Krech ក្នុងកាកសំណល់បារី មានសារធាតុគីមី ចំនួន៧០០០មុខផ្សេងគ្នា ហើយនៅពេលកាកសំណល់ទាំងនេះ អណ្តែតចូលទៅដល់បណ្តាញទឹកស្អាត គឺវាបានបំពុលគុណភាពទឹក។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ មានកន្ទុយបារី ចំនួន ៤៥០ម៉ឺនលានកន្ទុយ ដែលត្រូវគេចោលទៅក្នុងធម្មជាតិ ហើយត្រឹមកន្ទុយបារីតែមួយ វាអាចបំពុលទឹកស្អាត ចំនួន១០០លីត្រជាមធ្យម។
ផលវិបាកមកលើសុខភាព បណ្តាលមកពីថ្នាំជក់ មិនមានតែទៅលើអ្នកជក់ប៉ុណ្ណោះទេ ។ មួយភាគ៤ នៃប្រជាជនដែលប្រកបរបរដាំដំណាំថ្នាំជក់ បាននឹងកំពុងប្រឈមជាមួយជំងឺមួយចំនួន បណ្តាលមកពីថ្នាំជក់បៃតង។ ពោលគឺជាជំងឺបង្កឡើងដោយសារធាតុនីកូទីន ដែលជាប់លើស្បែករបស់ពួកគេ។ ដោយប៉ះពាល់ផ្ទាល់ ជាមួយស្លឹកថ្នាំជក់ជាប្រចាំ គឺមនុស្សនោះបានស្រូបយកសារធាតុនីកូទីន ប្រៀបស្មើនឹងការជក់បារី ៥០ដើម ក្នុងមួយថ្ងៃ។ អ្វីដែលគ្រោះថ្នាក់ជាងនេះទៀតនោះ គឺមានកុមារជាច្រើន ដែលធ្វើការនៅក្នុងរបរដំណាំថ្នាំជក់។ ដូច្នេះ គួរស្រមៃទៅមើល នៅពេលក្មេងអាយុ ១០-១២ឆ្នាំម្នាក់ ជក់បារីមួយថ្ងៃ៥០ដើម តើសុខភាពគ្នានឹងជួបបញ្ហាអ្វីខ្លះទៅថ្ងៃក្រោយ?
យោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ជាទូទៅដំណាំថ្នាំជក់ តែងតែត្រូវគេដាំ នៅតាមប្រទេសក្រីក្រភាគច្រើន ហើយនៅតាមប្រទេសទាំងនោះ ជាទូទៅ ទឹកស្អាត ក៏ដូចជាផ្ទៃដីកសិកម្មល្អ តែងតែខ្វះខាត។ ដូច្នេះការដាំដំណាំថ្នាំជក់ បានធ្វើរួញខើចដល់ផ្ទៃដីកសិកម្ម សម្រាប់ដំណាំស្បៀងអាហារដ៏សំខាន់ផ្សេងទៀត ហើយបានស្រូបយកទឹក ពីការប្រើប្រាស់ចាំបាច់ផ្សេងទៀតដែរ។ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅទូទាំងពិភពលោក ៥% គឺធ្វើឡើង ដើម្បីយកផ្ទៃដីទៅដាំដំណាំថ្នាំជក់។
ការដឹកជញ្ជូន និងការកែច្នៃថ្នាំជក់ ក៏ជាកត្តាមួយចូលរួមចំណែកផងដែរ ក្នុងការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកទៅក្នុងបរិយាកាស។ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងវិស័យដឹកជញ្ជូនផ្លូវអាកាស គឺមានទំហំប្រមាណ ១ភាគ៥។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ផលិតផលកែច្នៃផ្សេងៗ ជុំវិញថ្នាំជក់ ដែលមានដូចជាបារី បារីគ្មានផ្សែង ព្រមទាំងបារីសាកថ្មជាដើម គឺបានចូលច្រើនបង្កើនឲ្យមានកាកសំណល់ប្លាស្ទិក នៅទូទាំងពិភពលោក។ នៅក្នុងស្រទាប់តម្រងបារី គឺមានផ្សំដោយកំទិចមីក្រូប្លាស្ទិក ដែលបន្ទាប់មកបានអណ្តែតចូលទៅក្នុងទឹកសមុទ្រ បំផ្លាញប្រព័ន្ធជីវចម្រុះ។ មីក្រូប្លាស្ទិកបារី គឺជាប្រភពដ៏ធំទី២នៃមីក្រូប្លាស្ទិក នៅទូទាំងពិភពលោក។
ថ្វីបើក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ បានអះអាងថាស្រទាប់តម្រងប្លាស្ទីក ដែលមាននៅក្នុងកន្ទុយបារីនេះ វាអាចជួយការពារសុខភាពអ្នកជក់ក៏ដោយ តែធាតុពិត គឺវាមិនមានភស្តុតាងមកបញ្ជាក់ទេ ថាវាពិតជាមានអត្ថប្រយោជន៍ ការពារសុខភាពអ្នកជក់មែននោះ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានអំពាវនាវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយ នៅទូទាំងពិភពលោក ត្រូវតែចាត់ទុក ស្រទាប់តម្រងប្លាស្ទិកក្នុងកន្ទុយបារី ឲ្យដូចជាប្លាស្ទិកដែលប្រើម្តងបោះចោល ហើយដែលត្រូវហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់វា។
វាជារឿងគួរឲ្យសោកស្តាយណាស់ ខណៈដែលឧស្សាហកម្មផលិតបារី កើបប្រមូលប្រាក់ចំណេញ តែរដ្ឋទៅវិញដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ បោសសំអាតបរិស្ថាន ប្រមូលកន្ទុយបារី ដោយប្រើថវិកាដែលប្រមូលបានពីពន្ធអាករ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ យោងតាមរបាយការណ៍ រដ្ឋាភិបាលចិន បានចំណាយប្រាក់ប្រមាណ២៦០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីកំទេច សំអាតកាកសំណល់ផ្សេងៗ ដែលកើតចេញពីផលិតផលថ្នាំជក់។ នៅឥណ្ឌាវិញ ការចំណាយរបៀបនេះ មានទំហំស្មើនឹង ៧៦៦លានដុល្លារ រីឯប្រេស៊ីល និងអាល្លឺម៉ង់ ចំណាយប្រមាណ២០០លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីកំទេចកាកសំណល់ថ្នាំជក់។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានក្រើនរំលឹក ឲ្យប្រទេសទាំងអស់ យកគម្រូ តាមប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាបារាំង និងអេស្ប៉ាញជាដើម ដែលបានអនុវត្តគោលការណ៍ “អ្នកបំពុល ត្រូវតែជាអ្នកចំណាយ”។ តាមរយៈគោលការណ៍នេះ រដ្ឋយកពន្ធខ្ពស់លើតម្លៃថ្នាំជក់ តម្លៃបារី ហើយអ្នកជក់ម្នាក់ៗ ត្រូវតែមានការទទួលខុសត្រូវ ដឹងពីទំហំនៃផលអវិជ្ជមានទៅលើសុខភាពខ្លួន និងទៅលើបរិស្ថានទាំងមូល ហើយត្រូវតែចូលរួមចំណាយប្រាក់សងប៉ះប៉ូវ។ ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ លោក Rudiger Krech រំពឹងចង់ឃើញ ក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ ចូលរួមទទួលខុសត្រូវផ្នែកថវិកាឲ្យបានច្រើន សមរម្យទៅនឹងទំហំនៃផលប៉ះពាល់ ដែលបង្កឡើងដោយជំនួញរបស់ខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ