ហេតុអ្វីប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងជួបភាពចលាចលខ្លាំង?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤៩
មកទល់នឹងថ្ងៃពុធ ទី១៤ កក្កដា ភាពចលាចលនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងបានឈានដល់ថ្ងៃទី ៦ ហើយ។ ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយអំពើហិង្សាបានកើនឡើងដល់ច្រើនជាង ៧០នាក់ និងមានមនុស្សជាង ១២ ០០នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។ ក្រៅពីនេះ អាជីវកម្មរាប់រយបានរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ រហូតបង្ខំឲ្យប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមួយចំនួន តស៊ូកាន់អាវុធដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ដើម្បីការពាររបស់ទ្រព្យ។ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងធ្លាក់ក្នុងភាពចលាចលខ្លាំងបែបនេះ? ហើយថាតើការខូតខាតមានកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរប៉ុនណា?
ចំនួនអ្នកស្លាប់នៅក្នុងអាហ្វ្រិកខាងត្បូងបានកើនឡើងដល់ច្រើនជាង ៧០នាក់ដោយសារអំពើហិង្សានៅបន្តកើតមាននៅទូទាំងប្រទេស ក្រោយការជាប់ពន្ធនាគាររបស់អតីតលោកប្រធានាធិបតី យ៉ាកុប ហ្ស៊ូម៉ា (Jacob Zuma)។ ភាគច្រើននៃការស្លាប់គឺបានកើតឡើងក្នុងហេតុការណ៍រត់ជាន់គ្នា ក្នុងអំឡុងពេលមានការចូលលួចប្លន់ក្នុងហាងលក់ទំនិញ។ ហើយករណីផ្សេងទៀតជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាញ់ប្រហារ និងការផ្ទុះម៉ាស៊ីនដកប្រាក់ស្វ័យប្រវត្តិរបស់ធនាគារ (ATM)។
តើអ្វីជាមូលហេតុនៅពីក្រោយអំពើហិង្សាក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង?
ការតវ៉ាបានចាប់ផ្ទុះឡើងកាលពីសប្តាហ៍មុននៅពេលដែលអតីតប្រធានាធិបតីវ័យ ៧៩ ឆ្នាំរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងលោក យ៉ាកុប ហ្ស៊ូម៉ា បានចូលប្រគល់ខ្លួនឲ្យអាជ្ញាធរដើម្បីទទួលទោសជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១៥ ខែពីបទមើលងាយតុលាការ។
លោក ហ្ស៊ូម៉ា បានកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីពីឆ្នាំ ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ ២០១៨ ហើយលោកត្រូវបានប្រជាជនអាហ្វ្រិកខាងត្បូងជាច្រើន ចាត់ទុកថាជាឥស្សរជនសំខាន់មួយរូបនៅក្នុងចលនារំដោះប្រទេស។ លោកធ្លាប់បានចំណាយពេល ១០ ឆ្នាំនៅក្នុងពន្ធនាគារជាមួយអតីតប្រធានាធិបតីល្បីឈ្មោះ លោក នែលសុន ម៉ង់ដេឡា ដែលជាវីរៈបុរសរំដោះប្រទេសជាតិឲ្យរួចផុតពីរបបប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងការរើសអើសមកលើប្រជាជនស្បែកខ្មៅ។
ក្រោយលោកហ្ស៊ូម៉ាត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក្រុមអ្នកគាំទ្រលោកបាននាំគ្នាចេញបិទផ្លូវធំៗដែលជាសរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ ពួកគេបានស្រែកទាមទារឲ្យដោះលែងវីរៈបុរសនយោបាយរបស់ពួកគេមកវិញ។
អស់រយៈពេលជិតមួយសប្តាហ៍មកហើយ ដែលក្រុមអ្នកតវ៉ាបានប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយកងរក្សាសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ជាច្រើននៃប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ ហើយភាពចលាចលបានរីករាលដាលខ្លាំងទ្វេឡើងទៀត ព្រោះតែមានក្រុមអ្នកឆ្លៀតឱកាសបានចូលទៅលួចប្លន់នៅតាមផ្សារទំនើបជាច្រើន។
បន្ថែមពីលើនេះ ភាពក្រីក្រ បញ្ហាអត់ការងារធ្វើ ក៏ជាកាតាលីករធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍វិវត្តកាន់តែអាក្រក់ទៅៗដែរ។ ភាពក្រីក្រនៅក្នុងប្រទេសអហ្វ្រិកខាងត្បូងកាន់តែធ្លាក់ក្នុងសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលកូវីដ ១៩ របស់រដ្ឋាភិបាល។ ចំណែកអត្រាអត់ការងារធ្វើវិញបានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់ថ្មី ពោលគឺឡើងដល់ ៣២,៦ % ក្នុងរយៈពេល ៣ ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២១នេះ។ វិសមភាពសង្គម នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក៏បានធ្វើឱ្យបញ្ហាកាន់តែអាក្រក់ឡើងដែរ។
តើការខូតខាតមានកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងប៉ុនណា?
រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ មានផ្សារទំនើបនិងមជ្ឈមណ្ឌលលក់ទំនិញប្រមាណ ២០០ នៅទូទាំងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ត្រូវបិទទ្វារដោយសារអំពើហិង្សានិងការលួចប្លន់។ របស់ទ្រព្យរួមមានជាអាទិ៍ ស្បៀងអាហារ ថ្នាំពេទ្យ រហូតដល់ទូរស្សន៍ និងសម្លៀកបំពាក់ជាដើមត្រូវបានគេចូលលួចយកអស់ជាច្រើន។
ផ្សារទំនើបមួយចំនួននៅសូវ៉េតូ ដែលជាទីប្រជុំដ៏ធំបំផុតស្ថិតក្នុងខេត្ត Gauteng ត្រូវគេចូលលួចឥវ៉ាន់ សម្ភារៈ និងរបរទ្រព្យស្ទើរទាំងអស់។ នៅទីនោះ ទូម៉ាស៊ីន ATM ត្រូវគេវាយបំបែក ហើយភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់សម្លៀកបំពាក់ និងហាងគ្រឿងស្រវឹងរងការបំផ្លិចបំផ្លាញជាខ្លាំង។
ចំណែកម្ចាស់អាជីវកម្មវិញ បានព្យាយាមប្រមូលរបរសម្ភារៈតិចតួចដែលនៅសេសសល់ក្រោមការឃ្លាំមើលយាមកាមរបស់កងកម្លាំងសន្តិសុខដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សា។ អំពើហិង្សាដែលបន្តមានក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូ មកទល់នឹងថ្ងៃពុធ ទី១៤ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២១។
ដោយក្តីបារម្ភ ពលរដ្ឋខ្លះបានខំក្រោកឈរកាន់អាវុធដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ដើម្បីការពារទ្រព្យសម្បត្តិ និងអាជីវកម្មរបស់ពួកគេក្នុងស្ថានភាពដ៏ច្របូកច្របល់ដែលប្រទេសមិនដែលធ្លាប់ជួបទាល់តែសោះក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅតែមានភាពស្ទាក់ស្ទើរនៅឡើយក្នុងការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន។ ចំណែក លោកប្រធានាធិបតី ស៊ីរីល រ៉ាម៉ាហ្វូហ្សា វិញ បានជួបប្រជុំមន្ត្រីបក្សសំខាន់ៗរបស់លោកនាថ្ងៃពុធនេះដែរ ដើម្បីពិភាក្សាគ្នារកវិធីដំណោះស្រាយភាពវឹករកដែលកំពុងកើតមានក្នុងប្រទេស។ ហើយនាខណៈពេលនេះ គេ កំពុងរកចាំមើលថាតើ លោកប្រធានាធិបតី រ៉ាម៉ាហ្វូហ្សា នឹងដឹកនាំប្រទេសឲ្យងើបចេញពីវិបត្តិដោយវិធីណា?
គ្មានអ្វីគួរឲ្យសសង្ស័យនោះទេ ភាពចលាចលចុងក្រោយនេះ គឺជាបញ្ហាសន្តិសុខដ៏ធំបំផុតដែលលោកប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ត្រូវប្រឈមមុខចាប់តាំងពីលោកបានក្លាយជាមេដឹកនាំប្រទេសនៅឆ្នាំ ២០១៨ ក្រោយការទម្លាក់លោកហ្ស៊ូម៉ា៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ