ជាង១ភាគ៣ នៃមរណភាពក្នុងពិភពលោក គឺបណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៨
យ៉ាងហោចណាស់ ជាង១ភាគ៣ នៃមរណភាពមនុស្ស នៅក្នុងពិភពលោកយើង គឺបណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង។ នេះគឺជាការសន្និដ្ឋាន របស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវចំនួន៧០នាក់ ស្តីពីផលប៉ះពាល់នៃការកើនឡើងកំដៅផែនដី មកលើសុខភាពមនុស្ស។ របាយការណ៍ដែលចុះផ្សាយ នៅក្នុងទស្សនាវត្តី Nature Climate Change នេះ បានទាញសញ្ញាអាសន្ន ស្តីអំពី ករណីស្លាប់មុនអាយុ កាន់តែច្រើនឡើងៗ ដោយសារតែកត្តាអាកាសធាតុ ក្តៅហួតហែងខ្លាំង នៅទូទាំងពិភពលោក។
អ្នកស្រាវជ្រាវចំនួន៧០នាក់ បានបើកការអង្កេត ប្រមូលទិន្នន័យពីស្ថានីយ៍ចំនួន ៧៣២កន្លែង នៅតាមប្រទេសចំនួន៤៣ប្រទេស។ ការស្រាវជ្រាវ ដែលផ្តោតលើរយៈពេល ចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៩១ ដល់ឆ្នាំ២០១៨ នេះ មានបំណងស្វែងយល់ អំពីទំហំ នៃផលប៉ះពាល់មកលើសុខភាពមនុស្ស បណ្តាលមកពីការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី។
ជាមួយនឹងវិធីគុណគូរ យ៉ាងស្មុគស្មាញ អ្នកជំនាញបានធ្វើការប្រៀបធៀប ភាពខុសគ្នា នៃចំនួនមរណភាព ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដែលមានពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹង ការកើនឡើងនូវសីតុណ្ហភាព។ ជាលទ្ធផលបង្ហាញថា សីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង គឺជាមូលហេតុចំបង បណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ ជា មធ្យម ៣៧% នៃករណីមរណភាពទាំងអស់។ អ្នកស្រាវជ្រាវ បានសន្និដ្ឋានថា ជាមធ្យមគឺមានមនុស្សស្លាប់ ប្រមាណ១សែននាក់ ក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលបណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង។ ពោលគឺ វាជាផលវិបាកដោយផ្ទាល់ ដោយសារការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី។
របាយការណ៍អះអាងថា តួលេខនេះ គឺអាចទាបជាងការពិតជាក់ស្តែងផង ដោយសារតែគេ ពុំអាចប្រមូលទិន្នន័យបានគ្រប់ ពីតំបន់អាហ្វ្រិកកណ្តាល និងតំបន់អាស៊ីខាងត្បូង។ តំបន់ទាំងអស់នេះសុទ្ធតែជាតំបន់ ដែលរងគ្រោះញឹកញាប់ ដោយសាររលកសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង។
នៅតាមប្រទេសរីកចំរើន ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី បារាំង អង់គ្លេស និងអេស្ប៉ាញជាដើម តួលេខចំនួនមរណភាព ដែលបណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង គឺប្រែប្រួល ពី៣៥% ទៅ ៣៩%។ ចំណែក នៅតាមប្រទេសខ្លះ ដូចជាមិកស៊ិក ឈីលី អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ថៃ និងវៀតណាម ជាដើម គឺកម្រិតមរណភាពបណ្តាលមកពីសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង គឺមានប្រមាណ៤០%ជាមធ្យម។ ដោយឡែក ទំហំនេះឡើងខ្ពស់ ដល់ទៅជាង៦០% នៅតាមប្រទេសមួយចំនួនទៀត ដូចជា ប្រេស៊ីល ប៉េរូ កូឡុំប៊ី ហ្កាតេម៉ាឡា កូវ៉េត និង ហ្វ៊ីលីពីន។
លោក Antonio Gasparrini សាស្ត្រាចារ្យនៅ London School of Hygiene and Tropical Medicine និងជាអ្នកដឹកនាំការស្រាវជ្រាវនេះ បានលើកឡើងថា លទ្ធផលនៃការអង្កេតនេះ បង្ហាញថា បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ គឺមិនមែនជាអ្វីដែលស្ថិតនៅក្នុងអនាគតយូរអង្វែងទៀតនោះទេ។ ក្រៅធ្វើប៉ះពាល់ដល់ បរិស្ថានធម្មជាតិ និងប្រព័ន្ធជីវចម្រុះ បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ កំពុងតែបង្កផលអវិជ្ជមាន មកលើសុខភាពរបស់មនុស្ស។
ទំហំចំនួនមរណភាព ឡើងខ្ពស់ មិនមែនបណ្តាលមកតែពី សីតុណ្ហភាពហក់ឡើងក្តៅខ្លាំងមួយរំពេច នៅរដូវក្តៅប៉ុណ្ណោះទេ។ រយៈពេលអូសបន្លាយ ដែលសីតុណ្ហភាពឡើងក្តៅខ្លាំង ក៏ជាមូលហេតុដែរ។ ដូចគ្នាដែរ ការឡើងកំដៅខ្លាំងនៅក្នុងពេលយប់ រួមទាំងការចុះថយនៃសំណើមក្នុងបរិយាកាស ក៏គឺជាកត្តាចូលរួម ធ្វើឲ្យមនុស្សដែលងាយរងគ្រោះ ងាយប្រឈមនឹងការស្លាប់។
មធ្យោបាយនានា ដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅ អាចចូលរួម ធ្វើឲ្យចំនួនមរណភាពចុះថយ។ ក៏ប៉ុន្តែមធ្យោបាយខ្លះ ដូចជាការប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ជាដើម ថ្វីបើអាចជួយបញ្ចុះកំដៅសីតុណ្ហភាពបានមែន តែវាជាមធ្យោបាយ ដែលស៊ីថាមពលអគ្គីសនីច្រើនបំផុត។ ការផលិតថាមពលអគ្គីសនី គឺជា ប្រភពនៃការចូលរួមបញ្ចេញឧស្ម័នពុល និងធ្វើឲ្យផែនដីឡើងកំដៅ។
គួររំលឹកថា កាលពីឆ្នាំ២០១៩ មានរបាយការណ៍មួយ ចុះផ្សាយដោយទស្សនាវត្តីវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ល្បី ឈ្មោះ The Lancet បានសន្និដ្ឋានថា មានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច ៣សែននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ នៅទូទាំងពិភពលោក ដោយសារតែកត្តាសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំង។ អ្នកជំនាញដែលធ្វើរបាយការណ៍នេះ បានក្រឿនរំលឹកថា ទំហំនៃការស្លាប់នេះ អាចនឹងកាន់តែរីកធំឡើង ដោយសារតែផលវិបាក បង្កឡើងដោយការកើនឡើងកំដៅផែនដី។ ជាក់ស្តែង នៅឆ្នាំ២០០៣ មានមនុស្សស្លាប់ចំនួន ៧ម៉ឺននាក់ ដោយសារតែសីតុណ្ហភាពក្តៅខ្លាំងជ្រុលហួស។
គួរកត់សំគាល់ថា កន្លងមក សំបូរតែ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ស្តីពីផលវិបាកនៃការកើនឡើងកំដៅផែនដី ទៅលើកត្តាអាកាសធាតុ គ្រោះធម្មជាតិកាចសាហាវ ខ្យល់ព្យុះ គ្រោះរាំងស្ងួតជាដើម។ ចំណែកការសិក្សាស្តីពីផលប៉ះពាល់ ទៅលើសុខភាពមនុស្ស គឺមានតិចណាស់។ លោក Dan Mitchell សាស្ត្រាចារ្យ នៅសកលវិទ្យាល័យ Bristol ប្រទេសអង់គ្លេស បានលើកឡើងថា របាយការណ៍ ដែលទើបតែបោះផ្សាយក្នុងទស្សនាវត្តី Nature Climate Change នេះ នឹងជួយជំរុញ ឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ បានភ្លឺភ្នែក នឹងឆ្វេងយល់ពីគ្រោះថ្នាក់ នៃការកើនឡើងកំដៅផែនដី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ