នៅកម្ពុជា អ្នកប្រជាធិបតេយ្យពូកែថ្វីមាត់តែអនុវត្តស្ទើរ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៧
ពាក្យថា «ប្រជាធិបតេយ្យ ឬ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ» បានក្លាយជាពាក្យដ៏ពេញនិយមនៅលើឆាកនយោបាយកម្ពុជា។ គណបក្សនយោបាយស្ទើរតែទាំងអស់ តែងលើកយកពាក្យប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីទាក់ទាញការគាំទ្រពីសំណាក់ម្ចាស់ឆ្នោត។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់នោះគឺ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យទាំងនោះភាគច្រើន ពូកែត្រឹមតែថ្វីមាត់ ចំណែកការអនុវត្តជាក់ស្ដែង ហាក់នៅស្ទើរនៅឡើយ។
រយៈពេលជិត៣០ឆ្នាំក្នុងរបត់ប្រជាធិបតេយ្យ កម្ពុជាហាក់ដូចជានៅតែមិនទាន់រកឃើញ «អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ» ពិតប្រាកដនៅឡើយ។ នេះបើគេពិនិត្យមើលចរន្តនយោបាយដែលបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ គេនៅចាំបានថា គណបក្សរាជានិយម ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលកកើតឡើងពីចលនាតស៊ូជាយដែនកាលពីអំឡុងទសវត្ស ៨០ ក៏មានគោលដៅនាំយកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមកឲ្យកម្ពុជាដែរ។
ក្រោយបានឡើងកាន់អំណាចមិនបានប៉ុន្មានឆ្នាំផង ក៏ស្រាប់តែលេចចេញគណបក្សថ្មីមួយទៀតឈ្មោះថាគណបក្សជាតិខ្មែរដែលក្រោយមកបានប្តូរឈ្មោះជាគណបក្ស សម រង្ស៊ី។ គណបក្សនេះបានក្លាយជាចលនាប្រឆាំងដ៏ធំមួយដែលអះអាងថាមានបំណងនាំយកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមកឲ្យកម្ពុជា បន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី ខកចិត្តជាមួយគណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិច។ ក្រោយពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី រីកធំធាត់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ក៏ស្រាប់តែលោក កឹម សុខា បានប្រកាសបង្កើតគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមួយទៀត។
គោលដៅរបស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សក៏មិនខុសពីគណបក្សមុនៗដែរ គឺចង់ឲ្យមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា ពីព្រោះគណបក្សនេះមើលឃើញថា គណបក្ស សម រង្ស៊ី ខ្វះលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យនៅផ្ទៃក្នុងបក្ស។ ទីបំផុត ដោយសារស្ថានការណ៍បង្ខំ លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ក៏បានចាប់ដៃគ្នា ហើយបង្កើតបានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីមុនបោះឆ្នោតខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣។ គោលការណ៍សំខាន់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ដូចគ្នាដែរគឺប្រមូលផ្តុំ «អ្នកប្រជាធិតេយ្យ» និង «អ្នកស្នេហាជាតិ» ឲ្យមកនៅក្រោមដំបូលតែមួយដើម្បីផ្តួលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលគេចោទថា «កុំម្មុយនិស្ត»។
លុះក្រោយមក នៅពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវតុលាការកំពូលរំលាយចោលនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមបណ្ឌិត បញ្ញវន្ត ធ្លាប់មានឈ្មោះបោះសំឡេងក្នុងសង្គមមួយចំនួន បានពូនផ្ដុំគ្នាបង្កើតចលនានយោបាយថ្មីមួយ បានចោទអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា គ្មានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងបក្សនៅឡើយ ហើយអះអាងថា ចង់កសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះប្រជាធិបតេយ្យនៅឯមូលដ្ឋានដើម្បីបង្ហាញជាគំរូ។ ចំណែកមន្ដ្រីអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួន បន្ទាប់ពីទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ក៏កំពុងតែរៀបចំប្រមូលផ្ដុំគ្នាឈានទៅបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មី ដោយមានបេសកកម្មចម្បង គឺប្រែក្លាយកម្ពុជាឲ្យក្លាយជាសង្គមប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដផងដែរ។
ជាការពិត រាប់សិបឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅ ប្រជាជននិងប្រទេសកម្ពុជាហាក់ដូចជាស៊ាំនឹងពាក្យថាប្រជាធិបតេយ្យទៅហើយ ប៉ុន្តែក្នុងពិភពនយោបាយ គេនៅតែមិនទាន់រកឃើញថា តើនរណាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅឡើយ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនដែលជាម្ចាស់ឆ្នោត ជាពិសេសអ្នកទទួលរងគ្រោះដោយអយុត្តិធម៌សង្គមផ្សេងៗហាក់ដូចជាកំពុងតែស្ថិតក្នុងសភាពវិលវល់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងការស្វែងរក «អ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ»។ ប្រទេសកម្ពុជាហាក់ដូចជាសម្បូរ «អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ» ណាស់ ពីព្រោះស្ទើរតែគ្រប់អ្នកនយោបាយ សុទ្ធតែអួតខ្លួនថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ មិនចង់បានអំណាច និងចង់នាំវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យមកស្រុកខ្មែរ។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរឲ្យឆ្ងល់គឺ ហេតុអ្វីបានជា «អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ» ទាំងនោះមិនអាចចូលគ្នាចុះ? ចម្លើយដំបូងគេតបនឹងសំណួរនេះ គឺមកពីជំងឺ «មុខមាត់និយម»។ បន្ថែមពីលើនេះ នយោបាយប្រជាភិថុតិក៏នៅតែមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅឡើយដែរ ពោលគឺជាតិជាអ្នកនយោបាយ បើមិនពូកែ «ប្រូ» ប្រាកដជាមិនអាចរកសំឡេងគាំទ្របានទេ។ អ្នកនយោបាយមួយចំនួន គ្រាន់តែជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យតែមាត់ ប៉ុន្តែមិនអាចអនុវត្តគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងសាច់ការជាក់ស្ដែងបាន។
សរុបមកវិញ វាគួរតែដល់ពេលហើយដែលកម្ពុជាត្រូវព្យាបាលជំងឺប្រជាធិបតេយ្យចេញពីសង្គមរបស់ខ្លួន។ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺប្រជាធិបតេយ្យ មានកិច្ចការសំខាន់ចំពោះមុខពីរដែលត្រូវធ្វើដំណាលគ្នា៖ ទី១ គឺអ្នកដែលអះអាងថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យទាំងឡាយ ត្រូវបង្ហាញគំរូប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដដល់មហាជនខ្មែរ ហើយត្រូវរួមគ្នាសម្រេចគោលដៅ និងទី២ វប្បធម៌លាបពណ៌គ្នា ជាពិសេសការចោទគ្នាទៅវិញទៅមកថាមិនប្រជាធិបតេយ្យ គួរត្រូវបានលុបបំបាត់។ ព្រោះប្រសិនបើមិនដូច្នោះទេ ពលរដ្ឋខ្មែរទំនងជាត្រូវបន្តវិលវល់ក្នុងពិភពប្រជាធិបតេយ្យមិនពិតប្រាកដក្នុងរយៈពេលយូរតទៅទៀត ទម្រាំដល់ពេលដែលពួកគេមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្គាល់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដដោយខ្លួនឯងបាន។ ការបន្តរស់ត្រាំត្រែងក្នុងជំងឺប្រជាធិបតេយ្យបែបនេះ ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋស្គាល់តែការខកចិត្តនិងខាតបង់។ ចំណែកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាវិញ ក៏ទំនងជាមិនអាចរីកលូតលាស់ទៅណាឆ្ងាយជាងនេះទៅទៀតដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ