តើអ៊ីស្រាអែលនឹងអាចមាននាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលចង់ឲ្យមានរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនដែរឬទេ?
ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល ជាង៥លាននាក់ បានចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោត សភា នៅថ្ងៃអង្គារនេះ។ គណបក្ស ចំនួន ២៥ ប្រកួតប្រជែងសម្រាប់អាសនៈ ១២០នៅសភា ដែលនៅក្នុងនោះ មានគណបក្សធំៗ ដូចជា លីឃូត គណបក្សស្តាំនិយមរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី បិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ គណបក្សពលករដែលជាគណបក្សប្រឆាំង និងដែលកំពុងចាប់ដៃជាមួយគណបក្សកណ្តាលនិយម គណបក្សអ៊ីស្រាអែលអារ៉ាប់ និងគណបក្សសាសនា ultraorthodoxesជាដើម។ លទ្ធផលបោះឆ្នោត បណ្តោះអាសន្ន ដែលថា គណបក្សណានឹងបានទទួលសំឡេងច្រើនជាងគេ នឹងអាចត្រូវគេដឹង នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ គេត្រូវរង់ចាំជាច្រើនសប្តាហ៍ ដើម្បីស្គាល់មុខនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីរបស់អ៊ីស្រាអែល។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៧:៤១
ការរៀបចំការបោះឆ្នោតសភា មុនកាលកំណត់ ចេញមកពីការរំលាយសភា និងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ កាលពីបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ បន្ទាប់ពី លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីមិនចូលចិត្តជំហរនយោបាយរបស់លោកស្រី រដ្ឋមន្រ្តីយុត្តិធម៌ ដែលមកពីគណបក្សកណ្តាលនិយម។
ការបោះឆ្នោតសភា នៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល គឺជាការបោះឆ្នោត ដែលគេធ្វើឡើងតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រ ដូចនៅកម្ពុជា។ ប្រជាជនទៅបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសគណបក្សនយោបាយ ប៉ុន្តែ មិនមែនបោះឆ្នោត ឲ្យបេក្ខជន របស់គណបក្សដូចនៅបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបនោះទេ។ ចំណុចដែលខុសប្លែកពីកម្ពុជា គឺនៅត្រង់ថា នៅអ៊ីស្រាអែល គ្មានគណបក្សណាមួយ ចូលកាន់អំណាច តែម្នាក់ឯងផ្តាច់មុខនោះទេ។
នៅក្នុងរយៈពេល ៣០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គណបក្សធំៗ ពីរ របស់អ៊ីស្រាអែល ដែលនៅក្នុងនោះ គឺគណបក្សពលករ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងបច្ចុប្បន្ន និងគណបក្សលីឃូត ដែល ជាគណបក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលបច្ចប្បន្ន បានបែកបាក់ បាត់បង់សំឡេង ដោយសារតែ អតីតសមាជិករបស់បក្សបានចេញទៅបង្កើតគណបក្សថ្មី រហូត ធ្វើឲ្យសំឡេងរបស់បក្សធំៗ ត្រូវបែកគ្នា ជាបំណែកតូចៗ។
ដើម្បីអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយ គណបក្សត្រូវតែមានអាសនៈចំនួន ៦១ ក្នុងចំណោម អាសនៈសរុបចំនួន ១២០។ ប៉ុន្តែ នៅអ៊ីស្រាអែល គ្មានគណបក្សណាមួយ ឈ្នះឆ្នោត ទទួលបានកៅអីភាគច្រើននៅសភានោះទេ។ ជាទូទៅ គណបក្សធំៗ អាចទទួលបានសំឡេង ជាង ២០អាសនៈតែប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍គណបក្សលីឃូតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តិ បិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូដែលមានតែ២០អាសនៈ បានចរចាជាមួយគណបក្សដទៃទៀត ដើម្បី បង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរហូតមក។
រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ អ៊ីស្រាអែលតែងតែត្រូវដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ មានន័យថា មានយ៉ាងហោច គណបក្សបីចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាល។ គណបក្ស ណាមួយ ដែលបានទទួលសំឡេងច្រើនជាងគណបក្សមួយទៀត មិនប្រាកដថា នឹងអាច បង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយបក្សដទៃនោះទេ។ អ្វីៗគឺស៊ីសងទៅលើការចរចា និងគោលជំហររបស់បក្សនីមួយៗ។ កាលពីឆ្នាំ ២០០៩ គណបក្សកណ្តាលនិយមបានទទួលសំឡេងនាំមុខ ឈ្នះគណបក្សលីឃូតបានមួយកៅអីតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុត ក្រោយការចរចា យ៉ាងតឹងតែងជាមួយគណបក្សបានទទួលសំឡេងឆ្នោតដទៃទៀត គឺគណបក្ស លីឃូតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី នេតានីញ៉ាហ៊ូ ដែលបានជោគជ័យ ប្រមែប្រមូលគណបក្សផ្សេងទៀត ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។
គណបក្សប្រឆាំងរិះគន់នាយករដ្ឋមន្រ្តីថា គិតតែភ័យរឿងអសន្តិសុខ រហូតភ្លេចបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម
នៅ២ថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត ការស្ទង់មតិមួយបង្ហាញថា គណបក្សលីឃូត របស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី អស់អាណត្តិ លោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ មានសំឡេងគាំទ្រ តិចជាង បក្សប្រឆាំង ដែលមកពីក្រុមកណ្តាលឆ្វេងនិយម ដល់ទៅ៤កៅអី។
គូប្រជែងរបស់លោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ គឺលោក អ៊ីសាក់ អ៊ែរហ្សុក មកពីគណបក្សពលករ។ លោក អ៊ីសាក់ អ៊ែរហ្សុក បានចាប់ដៃជាមួយ អ្នកនយោបាយដ៏មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមួយ គឺលោកស្រី ត្សីពី លីវនី មកពីគណបក្សកណ្តាលនិយម ដែលធ្លាប់ធ្វើជារដ្ឋមន្រ្តីយុត្តិធម៌ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះអាណត្តិមុន។
ការស្ទង់មតិបង្ហាញថា គណបក្សពលករនឹងអាចទទួលបានសំឡេង ពី ២៤ ទៅ ២៦កៅអីនៅសភា ក្នុងពេលដែលគណបក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអស់អាណត្តិនឹងអាចបានទទួលតិចជាង ២០អាសនៈ។
គណបក្សឆ្វេងនិយមអាចអូសទាញសំឡេងគាំទ្រច្រើន ដោយមកពីគណបក្សនេះបានលើកនិយាយច្រើនពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ពីជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ដែលកំពុងលំបាក ដោយសារតែទំនិញឡើងថ្លៃ។ គណបក្សប្រឆាំងបានវាយប្រហាររដ្ឋាភិបាលរបស់លោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ ថា គិតនិយាយតែពីបញ្ហាសន្តិសុខ ជ្រុលហួសហេតុ និងយកបញ្ហានេះ ទៅបំភិតបំភ័យប្រជាជន ក្នុងពេលដែល ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល តាមពិត កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃ និងការខ្វះលំនៅឋាន។
ក្នុងសំណុំរឿងសំណង់អាណានិគមកិច្ចនៅទឹកដីហ្សេរូសេឡឹម ដែលអ៊ីស្រាអែលកាន់កាប់មួយផ្នែក ប្រធានគណបក្សពលករ មិនសូវជាចេញមុខ និយាយច្រើនប៉ុន្មានទេ ព្រោះ វាជាប្រធានបទរសើប ដែលនឹងអាចធ្វើគណបក្សបាត់បង់សំឡេងគំាទ្រពីប្រជាជនអ៊ីស្រាអែល។
គណបក្សពលករ មានជំហរចង់ឲ្យមានរដ្ឋពីរ គឺរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល និងរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។ គណបក្សឆ្វេងនិយមមួយនេះបានសន្យាថា បើសិនខ្លួនឈ្នះឆ្នោត នោះ អ៊ីស្រាអែល នឹងចរចា ជាមួយប៉ាឡេស្ទីន ដោយមិនឲ្យប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលបាត់បង់ទឹកដីនោះទេ ដោយរួមទាំងទីក្រុងហ្សេរូសេឡឹមផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ននេះ អ៊ីស្រាអែលនៅចូលកាន់កាប់ ទឹកដីពាក់កណ្តាល របស់ហ្សេរូសេឡឹម។ ប៉ាឡេស្ទីនដែលទាមទារឲ្យអ៊ីស្រាអែលគោរពខ្សែព្រំដែន ឆ្នាំ ១៩៦៧ ចង់ទារយកហ្សេរូសេឡឹមទៅធ្វើជារដ្ឋធានីរបស់ប៉ាឡេស្ទីន។
លោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ សង្ឃឹមរួបរួមជាមួយគណបក្សស្តាំជ្រុលនិយម និងគណបក្សសាសនាultraorthodoxes។ ចំណែកគណបក្សពលករវិញសង្ឃឹមបានការចូលរួមពីគណបក្សកណ្តាលឆ្វេងនិយម និងគណបក្សultraorthodoxesនេះដែរ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។
ការបោះឆ្នោត ត្រូវចប់នៅថ្ងៃអង្គារ ប៉ុន្តែ ផ្លូវចរចាដើម្បីឈានទៅដល់ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ នៅវែងឆ្ងាយតទៅទៀត។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គេក៏នៅតែមិនច្បាស់ថា រដ្ឋាភិបាលចម្រុះថ្មីរបស់អ៊ីស្រាអែលនឹងអាចមានអាយុវែងបានប៉ុណ្ណាទេ ព្រោះថា នៅអ៊ីស្រាអែល រដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញមកពីគណបក្សច្រើន មាននិន្នាការនយោបាយផ្សេងៗ គ្នា ឧស្សាហ៍ផុយស្រួយ បែកបាក់ ទៅវិញ នៅក្រោយចូលកាន់អំណាច បានត្រឹមប៉ុន្មានឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដូចរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិមុន ជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ ក្នុងចំណោមការបោះឆ្នោតសភា ចំនួន ១៩កន្លងមក មានតែរដ្ឋាភិបាលតែ៦ប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចបំពេញការងារចប់អាណត្តិ៤ឆ្នាំរបស់ខ្លួន។
ការបោះឆ្នោត អ៊ីស្រាអែលស្ថិតនៅក្រោមការតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ពី សហគមន៍អន្តរជាតិ
អ៊ីស្រាអែលដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ដើមបូព៌ា។ បរាជ័យរបស់គណបក្សស្តាំនិយមរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ នឹងអាចឲ្យគេសង្ឃឹមថាច្រើន ថា អ៊ីស្រាអែល ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សឆ្វេងនិយម និងងាកទៅរកក្រុមប៉ាឡេស្ទីន នឹងអាចត្រលប់ទៅចរចាសន្តិភាព ជាមួយប្រទេសប៉ាឡេស្ទីន។ គេចង់ដឹងដែរថា តើនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីរបស់អ៊ីស្រាអែលនឹងមានជំហរយ៉ាងម៉េចចំពោះកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់។
នៅក្នុងការឃោសនាបោះឆ្នោតនៅប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីអស់អាណត្តិលោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ ដែលឈរឈ្មោះជាថ្មី ជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រកាសយ៉ាងដាច់ណាត់ ប្រឆាំងដាច់ខាតមិនឲ្យកើតមានរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន នៅក្នុងអាណត្តិរបស់លោក។ លោកបានសន្យាបន្តសាងសង់សំណង់នៅក្នុងតំបន់អាណានិគមកិច្ចដែលអ៊ីស្រាអែលបានចូលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់អន្តរជាតិ។
បើសិនលោកបិនចាមីន នេតានីញ៉ាហ៊ូ ឈ្នះឆ្នោត ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីជាថ្មី នោះ អន្តរជាតិពិបាកសង្ឃឹមនឹងរកបានសន្តិភាព មិនថា ជាមួយប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ឬប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ ដោយសារតែសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ អ៊ីស្រាអែលក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សស្តាំនិយមបានបន្ទោសនយោបាយរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក រហូតធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ មិនសូវជាល្អប៉ុន្មាននៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ