បារាំងទម្លាយឯកសារសម្ងាត់ទាក់ទងនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍រវ៉ាន់ដាដើម្បីតម្លាភាពនិងការពិត
នៅថ្ងៃខួប២១ឆ្នាំនៃការផ្ទុះអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅរវ៉ាន់ដា ប្រទេសបារាំងបានចុះហត្ថលេខា នៅល្ងាចថ្ងៃអង្គារម្សិលមិញ បញ្ចេញឯកសារសម្ងាត់របស់ប្រធានាធិបតី ពីឆ្នាំ១៩៩០-១៩៩៤ ឱ្យសាធារណជនចូលអាន។ ជាសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយ ដែលត្រូវបើកទម្លាយឱ្យឃើញច្បាស់អំពីនយោបាយបារាំង ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ព្រោះប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដា នៅតែបន្តចោទប្រកាន់ប៉ារីសថាជាអ្នករួមគំនិតក្នុងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៦:០១
ឯកសារដែលវិមានប្រធានាធិបតី បញ្ចេញឱ្យសាធារណជនអាចសុំអានបាន គឺជាឯកសារដឹកនាំប្រទេស នៅរវាងពីឆ្នាំ១៩៩០-១៩៩៤ ដែលមានលោកហ្វ្រង់ស័រ មីតេរ៉ង់ ជាប្រធានាធិបតី។ ឯកសារទាំងអស់នោះមានពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសរវ៉ាន់ដា។ ជាឯកសារផ្សេងៗទាក់ទងនឹងការងារ - របស់ទីប្រឹក្សាការបរទេស និង យោធាបារាំង ព្រមទាំងរបាយការណ៍នៃជំនួបប្រជុំផ្សេង របស់ក្រុមប្រឹក្សាការពារជាតិរបស់ប្រធានាធិបតី ឬការប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
ជាមួយនឹងការចុះហត្ថលេខាព្រមព្រៀងរវាងអគ្គលេខារបស់វិមានប្រធានាធិបតី និងអតីតរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករក្សាឯកសារសម្ងាត់ប្រធានាធិបតី មីតេរ៉ង់ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងសមាគមជនរងគ្រោះរវ៉ាន់ដា អាចមានសិទ្ធអានឯកសារទាំងអស់នោះបាន។ សម្រាប់លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ការទម្លាយឯកសារបែបនេះ គឺជារួមចំណែកសម្រួលដល់ក្រុមការងារដែលចង់ចងក្រងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាពិសេសបារាំងចង់បង្ហាញអំពីតម្លាភាពនៃការដឹកនាំ និងការពិត ! សេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះ គឺជាលទ្ធផលនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារាំង ហ្វ្រង់ស័រហូឡង់ តាំងពីមួយឆ្នាំមកហើយ !
ប៉ុន្តែឯកសារទាំងអស់នេះ គ្មានពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំឯកសារ ដែលតុលាការក្រុងប៉ារីសកំពុងអង្កេតនិងកាត់ក្តី ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ របស់ អតីតមេកើយរវ៉ាន់ដាទេ។ ជនជាប់ចោទម្នាក់ជា អតីតអង្គរក្សប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដា ត្រូវបានតុលាការក្រុងប៉ារីសកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២៥ឆ្នាំ។ តុលាការក៏នឹងត្រូវបើកសវនការដែរ លើសំណុំរឿងជនជាប់ចោទរវ៉ាន់ដាពីរនាក់ទៀតនៅខែឧសភា ឬមិថុនាឆ្នាំ២០១៦ ខាងមុខ។
ដើមហេតុនៃការសង្ស័យថាបារាំងមានពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍រវ៉ាន់ដា
អំពើប្រល័យពូជសាសន៍រវ៉ាន់ដា ដែលបានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សអស់ ជាង ៨សែននាក់ ក្នុងរយៈពេលតែ១០០ថ្ងៃនេះ បានផ្ទុះឡើងមួយថ្ងៃក្រោយពីមានភេរវកម្មបាញ់សម្លាប់ ប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដាលោក Habyarimana ជាជាតិពិន្ធុ ហ៊ូទូ នៅថ្ងៃទី ៦ មេសា ១៩៩៤។ ក្រុមអ្នកជ្រុលនិយមហ៊ូទូ ដែលជាអ្នកកាន់អំណាច បានចោទភ្លាមថាជាស្នាដៃរបស់ពួកឧទ្ទាមទុតស៊ី។ ក្នុងរយៈពេលមិនដល់២៤ម៉ោងផង ការកាប់សម្លាប់គ្នាក៏បានកើតឡើង ដោយប្រើកាំបិតពូថៅ ឬដុតសម្លាប់គ្នាស្រស់ៗ។ កងកម្លាំងឆ័ត្រយោងបារាំងក៏បានចេញធ្វើប្រតិបត្តិការ ជម្លៀសពលរដ្ឋ បស្ចឹមប្រទេស និងជនភៀសខ្លួនចូលជ្រកក្នុងស្ថានទូតបារាំងប្រចាំក្រុង គីហ្កាលី រួចមកក្រុងប៉ារីស ក្នុងនោះក៏មានរូបភរិយាអតីតប្រធានាធិបតីដែលស្លាប់ក្នុងភេរវកម្ម និងតំណាងសាសនាជាតិហ៊ូទូមួយចំនួន។
ហើយគួរចម្លែកបន្តិច គឺស្ថានទូតបារាំងពេលនោះ បានក្លាយជាកន្លែងជួបប្រជុំលើកដំបូងរបស់រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្ន ដែលសុទ្ធសឹងជាក្រុមជនជាតិហ៊ូទូ។ បីសប្តាហ៍ក្រោយប្រធានាធិបតីបារាំង លោក ហ្វ្រង់ស័រ មីតេរ៉ង់ បានទទួលជួបមេដឹកនាំរវ៉ាន់ដាដ៏មានឥទ្ធិពលពីរនាក់ទៀត។
នៅអំឡុងពេលនេះ បារាំង បដិសេធមិននិយាយពាក្យថា “ប្រល័យពូជសាសន៍” ដោយយល់ថា ពួកហ៊ូទូ និងទុតស៊ី កាប់សម្លាប់គ្នាទៅវិញទៅមកដូចគ្នា។ រហូតដល់ថ្ងៃទី ២២មិថុនា ១៩៩៤ ក្រោយពីមានសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទើបទាហានបារាំង២៥០០នាក់ បានចេញធ្វើប្រតិបត្តិការមនុស្សធម៌ បានជួយសង្គ្រោះជនជាតិទុតស៊ីពីការកាប់សម្លាប់។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពួកឧទ្ទាមរបស់ប្រធានាធិបតី កាហ្កាមេ ភាពយឺតយ៉ាវរបស់បារាំងក្នុងការបញ្ចេញសកម្មភាព ទំនងជាបានជួយពួកឧក្រិដ្ឋជនហ៊ូទូឱ្យរត់ភៀសខ្លួនទាន់។ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍បានបិទបញ្ចប់ជាផ្លូវការ នៅថ្ងៃទី ៥កក្កដា ១៩៩៤ នៅពេលកម្លាំងទុតស៊ីរបស់លោកកាហ្កាមេវាយយកទីក្រុងគីហ្កាលីបាន។
តាំងពីនោះមក បារាំងនិងរវ៉ាន់ដា មិនដែលមានទំនាក់ទំនងល្អនឹងគ្នាទេ និងត្រូវកាត់ផ្តាច់ស្ទើរទាំងស្រុងនៅរវាងពីឆ្នាំ២០០៦ដល់ឆ្នាំ២០០៩។ ប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដា លោក ប៉ូល កាហ្កាមេ ដែលកាន់អំណាចតាំងពីអំពីប្រល័យពូជសាសន៍បានបញ្ចប់មក តែងតែចោទប្រកាន់ប្រទេសបារាំង ថាជាអ្នកផ្សំគំនិតឱ្យមានអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅរវ៉ាន់ដា។ កាលពីឆ្នាំទៅ ប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដា បានចោទប្រកាន់ច្បាស់ៗ ថាបារាំង មានតួនាទីផ្ទាល់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំនិងប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ នៅខែកុម្ភៈកន្លងទៅថ្មីៗនេះ លោកប្រធានាធិបតីរវ៉ាន់ដា បានអញ្ជើញមកបំពេញទស្សនកិច្ចទីក្រុងប៉ារីស ក្នុងក្របខ័ណ្ឌឯកជន។ លោក កាហ្កាមេ មិនបានជួបពិភាក្សាជាមួយតំណាងអាជ្ញាធរនិងរដ្ឋាភិបាលបារាំងណាម្នាក់ទេ ក្រៅអំពីលោកនីកូឡា សាកូហ្ស៊ី។ បារាំង ក្រោមអាណត្តិរបស់លោកនីកូឡាសាកូហ្ស៊ី ធ្លាប់បានទទួលស្គាល់ថាមាន ការខុសឆ្គងនយោបាយ ប៉ុន្តែគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតរឿងនេះ តែងបដិសេធជានិច្ចថាបារាំងមិនបានចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍រវ៉ាន់ដាឡើយ។
ដូច្នេះសង្ឃឹមថាការបើកបង្ហាញឯកសារ អាចជួយបំភ្លឺការពិត ! លោកកាហ្កាមេ ផ្ទាល់ក៏បានសម្តែងការអបអរភ្លាមដែរ នៅពេលបានទទួលដំណឹងពីវិមានប្រធានាធិបតីបារាំងម្សិលមិញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ