វេន យ៉ាបៅចង់បានប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មនៃប្រទេសចិន
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន វេន យ៉ាបៅ(Wen Jiabao) បានអំពាវនាវឲ្យមានកំណែទម្រង់នយោបាយនៅក្នុងប្រទេស។ លោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលចិនបានថ្លែងដូច្នេះ នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី២២សីហាកន្លងទៅនេះ។ ដំណឹងនេះ ដែលទើបតែលេចឮខ្លាំងនៅថ្ងៃអង្គារទី២៤សីហានេះ ត្រូវបានសារព័ត៌មាននៅអាស៊ី និងនៅអឺរ៉ុប លើកយកមកបកស្រាយព្រោងព្រាត។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
បទវិភាគរបស់ តាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស្វ័រ
លោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលចិន វេន យ៉ាបៅបានថ្លែងសុន្ទរកថារបស់លោក នៅShenzhenប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេស។ គឺជាទីក្រុងមួយដែលគេចាត់ទុកថាជានិមិត្តរូបនៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងលឿនរហ័សរបស់មហាយក្សចិន។
នាឱកាសទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅក្នុងទីក្រុងនោះ កាលពីថ្ងៃទី២២សីហា លោក វេន យ៉ាបៅ បានអះអាងជាអាទិ៍ថា ប្រទេសចិនត្រូវតែធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយ បង្កើតឲ្យមាននូវបរិយាកាសនិងលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យរាស្រ្តរិះគន់ ឃ្លាំមើលរដ្ឋាភិបាលនិងចូលរួមចំណែកក្នុងការកំចាត់អំពើពុករលួយ។
ចំពោះលោក វេន យ៉ាបៅ «ការធានាឲ្យប្រជារាស្ត្រមានសិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការមួយសំខាន់»។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន ថែមទាំងបានគូសបញ្ជាក់ថា បើសិនជានៅតែគ្មានកំណែទម្រង់នយោបាយអ៊ីចឹងតទៅទៀតទេ នោះលទ្ធផលទាំងអម្បាលម៉ានដែលបានមកពីការអនុវត្តន៍កំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច នឹងរលាយបាត់បង់អស់ទៅវិញ នៅថ្ងៃណាមួយមិនខានឡើយ។
និយាយរួម អ្វីដែលលោក វេន យ៉ាបៅចង់បានគឺប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មនៃប្រទេសពោលគឺផ្ទុយពីទិសដៅនៃបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ដែលតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មក បានអនុញ្ញាតឲ្យប្រជារាស្រ្តមានសិទ្ធិទូលំទូលាយធំឡើងជាលំដាប់នៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច តែបាននិងកំពុងបន្តបំបិទសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋតទៅទៀត។
យ៉ាងណាមិញ នៅក្នុងរបបកុម្មុយនិស្តមួយដូចប្រទេសចិន អំណាចមិនមែនឋិតនៅក្នុងដៃរបស់ប្រធានាធិបតីឬនាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ តែនៅក្នុងដៃរបស់គណបក្ស។ បក្សជាអ្នកដាក់ទិសដៅនយោបាយ រីឯប្រធានាធិបតីនិងរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកអនុវត្ត។
នៅក្នុងករណីលោកវេន យ៉ាបៅ គេត្រូវដឹងម្យ៉ាងថា គាត់ជាអតីតសេនាដៃស្តាំរបស់លោកZhao Ziyang ដែលជាអតីតអគ្គលេខាធិការនៃបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។ គឺលោកZhao Ziyang នេះហើយ ដែលធ្លាប់បានទាមទារឲ្យមានសេរីភាពនយោបាយនៅក្នុងប្រទេស និងបានចេញមុខប្រឆាំងមិនឲ្យមានការវាយបង្ក្រាបទៅលើពួកនិស្សិតបាតុករ នៅលើទីលានTiananmen ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩។ ដោយឡែក គេត្រូវដឹងម្យ៉ាងទៀតថា លោក វេន យ៉ាបៅ ក៏ដូចលោកប្រធានាធិបតី ហ៊ូ ជីងតៅ(Hu Jintao) ដែរ នឹងត្រូវចាកចេញពីអំណាច នៅឆ្នាំ២០១២ នឹងត្រូវជំនួសដោយក្រុមអ្នកដឹកនាំថ្មី ដែលនឹងត្រូវតែងតាំងដោយបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។ ម្ល៉ោះហើយ គេអាចនិយាយថា លោក វេន យ៉ាបៅ ដែលជិតចុះចេញពីអំណាចទៅហើយ មិនខ្លាចនឹងបញ្ចេញមតិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោកឡើយ ទោះជាមតិនោះ វាផ្ទុយពីគន្លងនយោបាយរបស់បក្សក៏ដោយ។
តើវេន យ៉ាបៅ ពិតជាមានឆន្ទៈចង់ឲ្យចិនក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យឬទេ?
ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ អ្នកប្រឆាំងម្នាក់ បានលួចបោះពុម្ភសៀវភៅមួយក្បាលនៅហុងកុង។សៀវភៅនោះសរសេរបកអាក្រាតលោកវេន យ៉ាបៅ ថាមិនមែនជាអ្នកកំណែទម្រង់និយមពិតប្រាកដទេ តែជាឧបករណ៍នយោបាយមួយរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិនតែប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះអ្នកប្រឆាំងឈ្មោះYu Jie ដែលជាអ្នកនិពន្ធ វេន យ៉ាបៅ ជាស្តេចនយោបាយនយោបោក ពូកែខាងថ្ពឹនភ្នែកនិងបំភាន់មតិប្រជារាស្រ្ត។ អ្នកនិពន្ធអះអាងថា នៅឆ្នាំ១៩៨៩អគ្គមគ្គទេសក៍Deng Xiaoping ផ្ទាល់ជាអ្នកបានបញ្ជាឲ្យវេន យ៉ាបៅ ដើរតាមនិងធ្វើតាមZhao Zhiyang ឲ្យទៅជួបសំណេះសំណាលជាមួយពួកនិស្សិតបាតុករ នៅលើទីលានTiannanmen ដើម្បីយកការណ៍ឲ្យបក្ស ហើយថាតាំងពីពេលនោះមក វេន យ៉ាបៅចាប់ផ្តើមមានឈ្មោះនិងរូបភាពល្អ។
ម្ល៉ោះហើយ បើយោងទៅតាមសៀវភៅរបស់Yu Jie វេន យ៉ាបៅ ជាឧបករណ៍របស់គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ជាឧបករណ៍សម្រាប់និយាយលើកទឹកចិត្តប្រជារាស្រ្ត ឬក៏សម្រាប់និយាយបញ្ចុះបញ្ចូលពួកអ្នកប្រឆាំង។ Yu Jie អះអាងបន្ថែមថា អ៊ីចឹងហើយបានជាគេតែងតែឃើញវត្តមានរបស់ លោក វេន យ៉ាបៅ នៅទីណាដែលរាស្រ្តមានទុក្ខ ដូចជានៅទីកន្លែងដែលមានគ្រោះរញ្ជួយដី ឬគ្រោះទឹកជំនន់ជាដើម។
មិនងាយនឹងមានទេ ប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មនៅប្រទេសចិន
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទាមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទោះពីសំណាក់អ្នកដឹកនាំកំពូលណាម្នាក់ក៏ដោយ គឺជារឿងមួយ សេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត គឺជារឿងមួយផ្សេង។ ក្រុមអ្នកវិភាគអះអាងថា ពួកអភិរក្សនិយមមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងពួកកំណែទម្រង់និយមនៅក្នុងបក្សកុម្មុយនិស្តចិនសព្វថ្ងៃ។ បើអ៊ីចឹងមែន មិនងាយនឹងមានទៅកើតទេ ប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ីមួយនេះ។ ពីព្រោះពួកអភិរក្សនិយមទាំងនេះនៅតែយល់ឃើញថា សេដ្ឋកិច្ចសេរីធានាដោយអំណាចផ្តាច់ការកុម្មុយនិស្ត ជានយោបាយដែលកំពុងធ្វើឲ្យចិនឈ្នះ មិនចាំបាច់ប្រញាប់ផ្តល់សិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទៅឲ្យប្រជារាស្រ្តទេ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការផ្លាស់ប្តូរទិសដៅនយោបាយធំៗ មិនងាយនឹងប្រព្រឹត្តទៅបានទេ នៅក្នុងប្រទេសចិន។ តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៩មក កំណែទម្រង់ធំជាងគេ ដែលប្រទេសចិនបានធ្វើ គឺកំណែទម្រង់នៅឆ្នាំ១៩៧៨-១៩៧៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់Deng Xiaoping។ កាលណោះ Deng Xiaoping បានអូសទាញប្រទេសចិនចេញពីសករាជមនោគមវិជ្ជារបស់ ម៉ៅ សេទុង តាមរយៈការអនុវត្តន៍សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី តែបន្តរក្សារបបអំណាចផ្តាច់ការដឹកនាំដោយគណបក្សតែមួយ។ ជិត៣០ឆ្នាំក្រោយមក ប្រទេសចិននៅតែមិនទាន់ចេញពីសករាជDeng Xiaoping នៅឡើយទេ។
ហើយតាមមើលទៅ គឺមិនមែនលោកហ៊ូ ជីងតៅឬក៏លោក វេន យ៉ាបៅទេ ដែលអាចនាំប្រទេសចិនទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបាន ពីព្រោះវីរជនទាំងពីរនឹងត្រូវចុះចេញពីអំណាចនៅឆ្នាំ២០១២ ទុកឲ្យក្រុមថ្មីនិងថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីមកកាច់ចង្កូតប្រទេសជាតិម្តង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ