សមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកលូកដៃកាន់តែជ្រៅ?
សង្រ្គាមពាក្យសម្តីកំពុងបន្តកើតមានយ៉ាងផុសផុលរវាងចិន និងអាមេរិកទាក់ទងនឹងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ បន្ទាប់ពីមានវត្តមាននាវាចម្បាំងអាមេរិកមួយគ្រឿងនៅក្បែរទីប្រជុំកោះប៉ារ៉ាសែលនាថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ មករាមក ទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក៏បានបញ្ចេញប្រតិកម្មឆ្លើយឆ្លងដាក់គ្នាយ៉ាងចាស់ដៃ។ សូមជម្រាបជូនថា ជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាជម្លោះរវាងចិន និងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួន តែនារយៈពេលចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញអាមេរិកបានចូលខ្លួនអន្តរាគមន៍កាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការបញ្ជូននាវាចម្បាំង ឬមួយក៏បញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងទៅក្បែរកោះមួយចំនួនក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៨
ប្រតិកម្មរបស់ចិនបានធ្វើឡើងព្រមគ្នាពីក្រសួងការបរទេស និងក្រសួងការពារជាតិ។ តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ក្រសួងការបរទេសចិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មមានលក្ខណៈការទូតដោយបានអំពាវនាវអាមេរិកកុំឲ្យបំផ្លាញសេចក្តីទុកចិត្តរវាងប្រទេសទាំងពីរ ព្រមទាំងបានចាត់ទុកវត្តមាននាវាចម្បាំងអាមេរិកនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយគ្មានការអនុញ្ញាតថា ជាការរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាពរបស់ចិន។ ចំណែកប្រតិកម្មរបស់ក្រសួងការពារជាតិចិនវិញហាក់ដូចជាមានលក្ខណៈព្រមានធ្ងន់ៗដោយបានចោទអាមេរិកពីបទបំផ្លិចបំផ្លាញសន្តិភាពតាមរយៈទង្វើបង្ករឿងដោយគ្មានការទទួលខុសត្រូវ និងដែលអាចឈានដល់ការប៉ះទង្គិចផ្លូវយោធានៅក្នុងតំបន់។
ជាការឆ្លើយតបវិញ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកលោក Jeff Davis បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងថា បេសកកម្មរបស់នាវាចម្បាំងអាមេរិកនៅក្បែរកោះទ្រីតុង (Triton) ស្ថិតប៉ែកខាងលិចទីប្រជុំកោះប៉ារ៉ាសែល (Paracels) នាថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ មករាមានគោលដៅតែមួយគត់ គឺធានាពីសេរីភាពនៃការធ្វើចរាចរណ៍ផ្លូវសមុទ្រក្នុងតំបន់មួយដែលគ្មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការទាមទាររបស់ចិន តៃវ៉ាន់ និងប្រទេសវៀតណាមទេ។ តែទោះបីជាអាមេរិកព្យាយាមផ្តល់ហេតុផលអ្វីក៏ដោយ ក៏នៅមិនអាចទប់កំហឹងរបស់ចិនបានដែរ។
មិនមែនជាលើកទី១ និងក៏មិនមែនជាលើកចុងក្រោយ
វត្តមាននាវាចម្បាំងអាមេរិកនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនាថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ មករាមិនមែនជាលើកទី១ និងប្រហែលមិនមែនជាលើកចុងក្រោយទេ។
ជាក់ស្តែងក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០១៥ កន្លងទៅ អាមេរិកបានបញ្ជូននាវាចម្បាំងមួយគ្រឿងរបស់ខ្លួនទៅក្បែរទីប្រជុំកោះសិប្បនិម្មិតដែលចិនកំពុងបន្តការសាងសង់មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីទីប្រជុំកោះសប្រាតឡេ (Spratleys) ប៉ែកខាងត្បូង។ គួរបញ្ជាក់ជូនថា ក្រៅពីទីប្រជុំកោះប៉ារ៉ាសែល (Paracels) នៅមានទីប្រជុំកោះសប្រាតឡេ (Spratleys) មួយទៀតដែលជាតំបន់យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលចិនកំពុងមានជម្លោះដណ្តើមគ្នាយ៉ាងតានតឹងជាមួយនឹងប្រទេសវៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ព្រុយណេ និងកោះតៃវ៉ាន់។
ក្រៅពីការបញ្ជូននាវាចម្បាំង អាមេរិកក៏បានបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំងរបស់ខ្លួនឲ្យទៅហោះឆ្វែលឆ្លបមើលស្ថានការណ៍រួមពីលើតំបន់អស់រយៈពេលជាច្រើនខែកន្លងមកហើយ។ ហេតុផលដែលអាមេរិកបានលើកយកទៅសំអាង គឺច្បាប់អន្តរជាតិស្តីពីការធ្វើចរាចរណ៍ផ្លូវសមុទ្រនៅក្នុងតំបន់មួយដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីតោនយល់ថា មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់ប្រទេសណាមួយទេ។ អាមេរិកធ្លាប់បានបញ្ជាក់ប្រាប់ចិនជាច្រើនដងថា ដោយផ្អែកតាមច្បាប់អន្តរជាតិ អាមេរិកនឹងបន្តបេសកកម្មរបស់ខ្លួនជាបន្តទៀតនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
អាមេរិកលូកដៃកាន់តែជ្រៅនៅក្នុងជម្លោះមួយដែលមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធខ្លួន
អាចមានហេតុផលច្រើនដែលបញ្ជាក់ពីការលូកដៃកាន់តែជ្រៅរបស់អាមេរិកនៅក្នុងជម្លោះមួយដែលគ្មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអាមេរិក។ តែហេតុផលសំខាន់ជាងគេមានតែ ២គត់ ទី១ អាមេរិកមិនចង់ទុកបណ្តោយឲ្យចិនបន្តពង្រីកឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច និងយោធាតែម្នាក់ឯងនៅក្នុងតំបន់ និងទី២ អាមេរិក ក៏ដូចជាប្រទេសពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះតទល់នឹងចិនផ្ទាល់បារម្ភខ្លាចចិនក្រសោបកាន់កាប់តំបន់នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងទាំងមូលដែលជាតំបន់យុទ្ធសាស្រ្តនៃពាណិជ្ជកម្មផ្លូវសមុទ្រអន្តរជាតិ និងជាតំបន់ដែលសម្បូរដោយធនធានធម្មជាតិនៅក្នុង និងនៅក្រោមបាតសមុទ្រ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ វត្តមានកាន់តែញឹកញាប់របស់អាមេរិកនៅក្នុងតំបន់អាចជាសក្ខីកម្មមួយដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចង់បង្ហាញពីការគាំទ្រចំពោះប្រទេសវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី ព្រុយណេ និងហ្វីលីពីនដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន។ កន្លងមក ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនធ្លាប់បានស្នើឲ្យមានដំណោះស្រាយតាមផ្លូវចរចា តែចិនក៏ធ្លាប់បានព្រមានដោយចាត់ទុកជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន និងដែលចិនចេះដោះស្រាយខ្លួនឯងដោយមិនត្រូវការមេរៀនពីអ្នកណាទេ។ ជាការពិត ចិនធ្លាប់បានបង្ហាញពីជំហរក្នុងការដោះស្រាយ តែជាលក្ខណៈទ្វេភាគី ពោលជាមួយប្រទេសពាក់ព័ន្ធមួយៗ។
តែប្រទេសទំាងនោះចង់បានដំណោះស្រាយជាលក្ខណៈអន្តរជាតិដោយគេយល់ថា ជជែកមួយទល់មួយ គឺចាញ់ប្រៀបយ័ក្សចិនរួចទៅហើយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ