ក្នុងខណៈដែលពិភពលោកទាំងមូលធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសុខភាព មានជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ១៩ អស់ជាងមួយឆ្នាំមក ក្រុមគ្រូពេទ្យបានក្លាយជាពលទាហាននៅជួរមុខ ឬហៅថាទ័ពអាវស។ វិបត្តិកូវីដបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់អំពីភាពសំខាន់របស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ និងតម្រូវការកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យនេះយ៉ាងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែពិភពលោកកាន់តែត្រូវការ អ្នកបំរើការក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រកាន់តែចង់ដកខ្លួនថយ។ នេះបើតាមការអង្កេតទើបចេញផ្សាយនៅប្រទេសបារាំង។ ហេតុអ្វី ? ព្រោះអាជីពនេះប្រឈមនឹងគ្រោះហានិភ័យខ្លាំងឬ ? តើក្នុងនាមជាទ័ពស មានអាជីពព្យាបាលជំងឺអ្នកដទៃ មានហានិភ័យយ៉ាងណា ? ហានិភ័យពាក់ព័ន្ធអាជីពមានអ្វីខ្លះ និងត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ដែរឬទេ ?
ប្រើកម្លាំងខ្លាំង និងបានទទួលប្រាក់កម្រៃការងារទាប ក្រុមគ្រូពេទ្យផ្នែកថែទាំ ឬក្រុមគីលានុបដ្ឋាក-យិកា ក្រុមការងារអមវេជ្ជសាស្ត្រ ប្រឈមនឹងគ្រោះឆ្លងជំងឺជាងគេ ហើយមិនសូវបានគេទទួលស្គាល់ឬផ្តល់តម្លៃទេ ប៉ុន្តែដោយជាក់ស្តែងទៅនោះ ក្រុមគ្រូពេទ្យនេះជាបង្គោលដ៏សំខាន់មួយនៃវេជ្ជសាស្ត្រ។
ធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រនេះ កំពុងក្លាយជាចំណាប់អារម្មណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលត្រូវលើកតម្កើង និងពង្រឹងឱ្យបានប្រសើរឡើង។ អ្នកមានឯកទេសក្នុងផ្នែកថែទាំវេជ្ជសាស្ត្រនេះ មិនព្រួយបារម្ភនឹងស្វែងរកទីផ្សារការងារឡើយ ប៉ុន្តែជាអាជីពនេះមិនទាក់ទាញសិស្សនិស្សិតសោះ។ ហេតុអ្វីបានជាយុវជន យុវនារី មិនសូវចង់ក្លាយជាគិលានុបដ្ឋាក គិលានុបដ្ឋាយិកា ? ព្រោះជាការងារដែលល្បីថាមានលក្ខខណ្ឌការងារលំបាក ! មិនសូវមានគេឱ្យតម្លៃ ឬមិនសូវមានតម្លៃ ឬ ? មែនលក្ខខណ្ឌការងារពេទ្យលំបាកណាស់ ៖ ដើម្បីអាចធានាសេវាកម្ម ២៤ ម៉ោង លើ២៤ម៉ោង នៅតាមមន្ទីរពេទ្យ គ្លីនិក ឬមណ្ឌលសុខភាព ក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវធ្វើការ ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ គ្មានសៅរ៍ គ្មានអាទិត្យ គ្មានថ្ងៃបុណ្យទេ។ បុគ្គលិក ត្រូវតែបង្ខំចិត្តគោរពតាមកាលវិភាគការងារតម្រូវឱ្យ ជាពិសេសសម្រាប់ គិលានុបដ្ឋាក គិលានុបដ្ឋាយិកា ទើបចាប់ផ្តើមការងារដំបូង។ ប្រឈមនឹងវិបត្តិកូវីដ១៩ ក្រុមគ្រូពេទ្យថែទាំ គិលានុដ្ឋាក-យិកា បានក្លាយជាកម្លាំងជួរមុខ មានងារជាទ័ពអាវស ដ៏ពិរោះទៀត។ ពិភពលោក រំពឹងនិងខ្វះទ័ពអាវសនេះខ្លាំងណាស់ មិនថានៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រ មធ្យម ឬអ្នកមានទេ។
ទ័ពអាវស
តាមការពិតទៅនោះ ចំណោទស្តីពីកង្វះទ័ពស បានចាប់លេចឡើងតាំងពីយូរមកហើយ តែបញ្ហានេះបានស្តែងឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ នៅពេលវិបត្តិកូវីដ១៩ផ្ទុះឡើង។ ក្នុងកំរិតពិភពលោក គេប៉ាន់ប្រមាណពិភពលោកខ្វះគិលានុបដ្ឋាក-យិកា ដល់ទៅ៦លាននាក់ ក្នុងបណ្តាប្រទេសជាច្រើន រាប់ទាំងប្រទេសដែលមានប្រព័ន្ធសុខាភិបាលរឹងមាំផង។ នេះជាបញ្ហាជាក់ស្តែង និងពិតៗ តាំងពីមុននិងសម្រាប់ពេលនេះ។ ចុះទៅពេលខាងមុខនឹងទៅជាយ៉ាងណាទៅវិញទៀត ?! តើត្រូវធ្វើដូចម្តេចអាចទ្រទ្រង់ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលបាន បើស្ងៀមៗមួយប៉ប្រិចភ្នែកស្រាប់តែមានវិបត្តិសុខភាពបានផ្ទុះឡើង មកអង្រួនពិភពគ្រូពេទ្យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មួយហើយមួយទៀតបន្តគ្នាឥតឈប់នោះ ?! ការអង្កេតមួយបានបង្ហាញថា មានគ្រូពេទ្យ គិលានុដ្ឋាក-យិកា ជួរមុខជាច្រើនពាន់នាក់ចង់បោះបង់ការងារ ដ៏ហត់នឿយ គ្មានស្គាល់ថ្ងៃយប់នេះ។ លក្ខខណ្ឌការងារលំបាក ការងារជាក់ស្តែងនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យមិនដូចក្តី ស្រមៃនិងការគិត។
តើអាជីពមួយនេះមានហានិភ័យយ៉ាងណា ?
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Dr Véronique Lefebvre des Noëttes គ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកវិកលសាស្ត្រមនុស្សចាស់ នៅមន្ទីរពេទ្យCentre Hospitalier Emile Roux ជាយទីក្រុងប៉ារីស និងជាបណ្ឌិតផ្នែកទស្សនវិជ្ជានិងក្រមសីលធម៌វេជ្ជសាស្ត្រ ៖
“ហានិភ័យនៃអាជីពពេទ្យ ត្រូវបានគេស្គាល់និងកំណត់យ៉ាងច្បាស់លាស់ តាំងពីជាង២០ឆ្នាំមកហើយ។ ជាអាជីពដ៏ថ្លៃថ្នូរ ចាំបាច់មានប្រយោជន៍ ពេទ្យងាយប្រឈមនឹងគ្រោះកើតជំងឺធុញថប់នឹងមុខរបរ លែងចង់ធ្វើការ លែងមើលឃើញអំពីតម្លៃការងារដែលខ្លួនធ្លាប់ស្រលាញ់ចូលចិត្ត ដែលគេហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា Burn Out បឺនអៅ។ ដោយមិននិយាយអំពីហានិភ័យឆ្លងមេរោគនិងជំងឺផ្សេងៗ គ្រោះថ្នាក់នៃអាជីពពេទ្យ មានចាប់ពី បឺនអៅ ទៅជាមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ឬក៏ដល់ថ្នាក់មានគំនិតចង់ធ្វើអត្តឃាតផង។ គេសម្គាល់ឃើញថា បឺនអៅ ជាជំងឺមួយរបស់ពិភពគ្រូពេទ្យតាំងពីជំងឺបឺនអៅនេះ មិនទាន់ត្រូវបាន គេទទួលស្គាល់ថា ជាជំងឺផង។ អង្គការសុខភាពពិភពលោកទើបទទួលស្គាល់ថាបឺនអៅថាជាជំងឺនៅពេលថ្មីៗនេះប៉ុណ្ណោះ គឺនៅថ្ងៃទី ២៨ឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ ពីរឆ្នាំមុននេះទេ។
បុគ្គលិកពេទ្យអាចជួបអាការៈជំងឺមួយទៀត គឺជំងឺនឿយហត់ក្នុងចិត្តខ្លាំង និងហត់ផ្លូវកាយ។ ហើយពេលនេះ ក្នុងអំឡុងពេលមានរោគរាតត្បាតកូវីដ១៩ គ្រូពេទ្យត្រូវប្រឈមនឹងគ្រោះថ្មីបន្ថែមមួយទៀត គឺ ស្ត្រេសថ្មី។ ស្ត្រេសនឹងជំងឺថ្មី ស្ត្រេសនឹងមិនស្គាល់ជំងឺ ស្ត្រេសខ្លាចកូវីដ១៩។ ដោយហេតុកូវីដ ការលំបាកដែលមានស្រាប់ លេចឡើងកាន់តែច្បាស់ មិនថាសម្រាប់គ្រូពេទ្យជំនាញ ឬគ្រូពេទ្យធម្មតាទេ។ ជួបការលំបាកខ្លាំងហើយនឿយហត់ខ្លាំងបំផុតទៀត ជាពិសេសក្រុមអ្នកនៅខាងផ្នែកប្រពោធនកម្ម សង្គ្រោះបន្ទាន់ ដែលត្រូវការថែមើលអ្នកជំងឺកូវីដ ដែលជាជំងឺធ្ងន់។ ជាសរុប បុគ្គលិកពេទ្យ រាប់តាំងពី និស្សិតពេទ្យកំពុងបំពេញកម្មសិក្សាឆ្នាំចុងក្រោយ កូនពេទ្យគ្មានជំនាញ គិលានុដ្ឋាក-យិកា អ្នកជំនួយថែទាំសុខភាព គ្រូធំ គ្រូតូច ... ប្រឈមខ្លាំងជាពិសេសតែម្តងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបន្តចម្លងរាតត្បាតខ្លាំងនៅឡើយ។ ពួកគាត់ពិតជានឿយហត់ខ្ចោះកម្លាំងខ្លាំងណាស់ ទាំងកម្លាំងចិត្ត ទាំងកម្លាំងកាយ។”
កូវីដបានបន្សល់ទុក្ខនូវផលវិបាកសង្គមសេដ្ឋកិច្ចនិងសុខភាពច្រើនណាស់។ មិនមែនតែបុគ្គលិកក្នុងវិស័យសុខាភិបាល និងពិភពវេជ្ជសាស្ត្រទេ ដែលប្រឈមនឹងគ្រោះកើតជំងឺបឺនអៅ អស់កម្លាំងនឿយហត់ផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្តនោះ។ នៅប្រទេសបារាំង បើតាមរបាយការណ៍ទើបចេញ ផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ២៦ឧសភា ២០២១ អត្រាកើតជំងឺបឺនអៅ បានកើនឡើងមួយទ្វេជាពីរ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំនៃកូវីដ។ បើតាមលោក Christophe Nguyen ប្រធានការិយាល័យកូនកាត់បារាំងកាណាដា Empreinte Humaine ជំនាញខាងការពារហានិភ័យវិបត្តិផ្លូវចិត្ត (បឺនអៅ ធ្លាក់ទឹកចិត្ត អត្តឃាត ...) បឺនអៅ ឬភាពនឿយហត់ផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្តក្នុងការងារ បានធ្វើឱ្យមនុស្សរស់ដោយ លែងមាន ទម្រង់ជាមនុស្ស ម្នាក់ៗរស់ដូចមនុស្សយន្ត គ្មានមនោសញ្ចេតនា។ មិនចង់ជួប ឬមិនខ្វល់នឹងមនុស្ស គេចមិននិយាយរកមនុស្ស ដើម្បីការពារ ដើម្បីលាក់អារម្មណ៍ខ្លួនឯង។
ជាងមួយឆ្នាំក្រោយវិបត្តិកូវីដ១៩ ស្ថានភាពសុខភាពផ្លូវការចុះខ្សោយដែរ ៤០%មានបញ្ហាដំណេក ៣៧%មានអាការៈឈឺចុកចាប់ឆ្អឹងសាច់ដុំ ១៩%មានបញ្ហាប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ២៦%ឈឺក្បាល និង១០% ឧស្សាហ៍ក្អួតចង្អោរ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍បារាំងដដែល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ