តើអ្នកធ្លាប់វិជ្ជមានកូវីដ ត្រូវទទួលចាក់ថ្នាំបង្ការទៀតដែរឬទេ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:៣៣
ពីថ្ងៃទី ២៦ មេសា ដល់ថ្ងៃទី ២ឧសភា ២០២១ ជាទិវា “សប្តាហ៍អឺរ៉ុបនៃការចាក់ថ្នាំបង្ការ”។ សម្រាប់អឺរ៉ុប ផ្តល់វ៉ាក់សាំងដល់គ្រប់ក្មេង ជាការចាំបាច់នៃអាយុជីវិតនិងសុខភាពនាពេលអនាគត។ រៀងរាល់ឆ្នាំ អាជ្ញាធរអឺរ៉ុបតែងបើកយុទ្ធនាការ ក្នុងទិសដៅតែមួយ និងផ្តល់សារតែមួយគឺ រារាំង ការពារ និងចាក់ថ្នាំបង្ការ។ ប៉ុន្តែនាឱកាសនេះ កម្មវិធីសុខភាពរបស់វិទ្យុយើងសូមផ្តោតចំណាប់អារម្មណ៍ទៅលើថ្នាំបង្ការប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបាននិងកំពុងបន្តឆ្លងរីករាលដាលនៅលើពិភពលោក។ ហេតុអ្វីបានជាទទួលវ៉ាក់សាំងហើយនៅតែអាចឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ទៀត ថ្នាំគ្មានប្រសិទ្ធភាពឬយ៉ាងណា? តើអ្នកឆ្លងកូវីដ១៩ហើយ គួរចាក់វ៉ាកសាំងពីរដូសដដែលឬ ?
ជិតមួយឆ្នាំក្រោយការលេចឡើងនៃជំងឺកូវីដ១៩ វិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញស្នាដៃរបស់ខ្លួនតាមរយៈការឃើញថ្នាំបង្ការ យ៉ាងលឿនរហ័សមិនធ្លាប់មានឡើយក្នុងប្រវត្តិវេជ្ជសាស្ត្រ។ មកទល់ពេលនេះមានថ្នាំបង្ការកូវីដ១៩យ៉ាងហោច៥ កំពុងធ្វើចរាចរណ៍នៅលើពិភពលោក។ ទីមួយគឺថ្នាំបង្ការរកឃើញនិងផលិតឡើងដោយមន្ទីរពិសោធន៍អាមេរិកអាល្លឺម៉ង់ Pfizer/BioNTech ទីពីរជារបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកម៉ូដែនណា។ ថ្នាំបង្ការពីរនេះប្រើបច្ចេកវិទ្យាដូចគ្នា គឺយកគំរូមេរោគទៅធ្វើជាសារចាក់ប្រាប់សរីរាង្គកាយឱ្យផលិតអង់ទីក័រសម្រាប់ការពារខ្លួនពីការចម្លងមេរោគពិត។ បន្ទាប់មកមានថ្នាំបង្ការផលិតឡើងដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យាបូរាណ ពោលគឺយកមេរោគទៅដកពិស ឬសម្លាប់ហើយ ក្នុងបរិមាណដ៏តិចតួចបំផុតមិនអាចបង្កជាជំងឺបានមកផ្សំធ្វើជាថ្នាំវ៉ាក់សាំងចាក់លើខ្លួនមនុស្ស ដើម្បីដាស់ប្រាប់សរីរាង្គកាយឱ្យបង្កើតអង់ទីក័រការពារ មានជាអាទិ៍ថ្នាំ បង្ការរបស់ក្រុមហ៊ុនអាស្ត្រាហ្សេនីកា ឬក្រុមហ៊ុនចនស៊ុន ឬថ្នាំបង្ការរបស់ចិន Sinovac និង Sinopharm ជាដើម។
ប៉ុន្តែជាមួយនឹងអំណរ នៅមានសំណួរជាច្រើនកំពុងចោទជុំវិញប្រសិទ្ធភាព និងការប្រើប្រាស់នៃថ្នាំបង្ការទាំងអស់នេះ។ ជាពិសេសនៅពេលគេបានជួបករណី ចាក់ថ្នាំរួចហើយ ប៉ុន្តែនៅតែអាចឆ្លងនិងឈឺកូវីដបានទៀត។ នេះបណ្តាលមកពីថ្នាំគ្មានប្រសិទ្ធភាពឬ?
តាមការពិតទៅនោះ មាន អ្នកជំងឺកូវីដ១៩បានទទួលវ៉ាក់សាំងមួយដូសហើយ មិនតិចទេ ដែលធ្លាក់ខ្លួនឈឺកូវីដទៀតនោះ។ អ្នកជំនាញសុខភាពសូមធានាអះអាងថា នេះមិនមែនបណ្តាលមកពីប្រសិទ្ធភាពនៃថ្នាំវ៉ាក់សាំងទេ។ វ៉ាក់សាំងដែលកំពុងធ្វើចរាចរណ៍នាពេលនេះ សុទ្ធតែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ចំពោះថ្នាំបង្ការរបស់ក្រុមហ៊ុនPfizer BioNTech ឬ Moderna ដែលប្រើបច្ចេកវិទ្យាទំនើបថ្មី ថ្នាំពីរនេះមានប្រសិទ្ធភាពការពារ បានដល់៩៤% ទាំងនៅពេលកំពុងសាកល្បង និងនៅចាក់ជូនប្រជាពលរដ្ឋជាទូទៅ នៅពេលនេះ។ ចំពោះថ្នាំបង្ការអាស្ត្រាហ្សេនីកា (ផលិតនៅអឺរ៉ុប ឬនៅឥណ្ឌា)វិញ មានប្រសិទ្ធភាពទប់ស្កាត់ការចម្លងបានដល់៧០% និងជិតដល់១០០%មិនឱ្យធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ធ្ងរ។ លទ្ធផលទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែបានបញ្ជាក់តាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រនៅក្នុងពេលសាកល្បងនិងពេលចាក់មែនទែន។
ហេតុអ្វីអ្នកបានទទួលថ្នាំបង្ការហើយនៅតែអាចឆ្លងនិងកើតជំងឺកូវីដ១៩បានទៀត ?
ពាក្យថាថ្នាំបង្ការ មិនមែនមានន័យលែងកើតលែងឆ្លងសោះនោះទេ ! នេះម្យ៉ាង ! ហើយម្យ៉ាងទៀត អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានសេចក្តីពន្យល់ពីរយ៉ាង។ ទីមួយ គឺអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដបានប្រឈមនឹងមេរោគ មុនពេលដែលសរីរាង្គកាយផលិតអង់ទីក័រការពារបានពេញលេញ។ នៅពេលទទួលថ្នាំវ៉ាក់សាំងភ្លាម ប្រព័ន្ធការពារខ្លួនមនុស្សត្រូវការពេលវេលាចំនួន១៥ថ្ងៃ ក្នុងការបង្រៀនប្រព័ន្ធអង់ទីករ ឱ្យចេះការពារខ្លួនពី មេរោគSars-CoV-2។ ដូច្នេះក្នុងអំឡុងពេលពីរសប្តាហ៍ដំបូងនេះ បើអ្នកមិនបន្តការពារខ្លួនទេ អ្នកអាចឆ្លងមេរោគដូចអ្នកមិនបានចាក់ថ្នាំបង្ការដែរ។
ទីពីរ វ៉ាក់សាំងមានប្រសិទ្ធភាពពេញលេញ ដរាបណាបានចាក់រំលឹកតាមកម្មវិធីត្រឹមត្រូវ ពោលគឺបានចាក់គ្រប់ពីរដូស និងត្រូវរង់ចាំ១៥ថ្ងៃទៀតសិន ទើបថ្នាំអាចបង្កើនមហិទ្ធិរិទ្ធ ពេញអំណាច ដូចការអះអាងរបស់ក្រុមហ៊ុនឱសថ និងការពារខ្លួនអ្នកបានយ៉ាងប្រាកដ ពីជំងឺកូវីដ១៩បាន។ បើមិនបន្តការពារខ្លួន ឱ្យបាន១៥ថ្ងៃក្រោយការចាក់ដូសទីពីរទេនោះ នោះអ្នកអាចនឹងឆ្លងហើយធ្លាក់ខ្លួនឈឺកូវីដ១៩បាន។ ហើយការចម្លងបែបនេះមានកើតឡើងជាច្រើនករណីមកហើយ។
ជាចុងក្រោយ ក៏មានដែរ ករណីបានចាក់ថ្នាំបង្ការត្រឹមត្រូវបំពេញតាមគ្រប់លក្ខខណ្ឌឥតខ្ចោះហើយ តែនៅឆ្លងនិងឈឺទៀតនោះ ប៉ុន្តែជាករណីកម្របំផុត ក្នុងកំរិតពី១ទៅ២%ទេ។ បើតាមការអះអាងរបស់អ្នកជំនាញរោគរាតត្បាតបារាំង នេះក៏ជាករណីធម្មតា សម្រាប់ក្រសែភ្នែកអ្នកវេជ្ជសាស្ត្រ ព្រោះ អ្នកបានឆ្លងកូវីដ១៩ហើយ មានអង់ទីករការពារខ្លួនតាមបែបធម្មជាតិហើយ ក៏អាចឆ្លងនិងកើតជំងឺកូវីដម្តងទៀតដែរ តែក្នុងករណីកម្រ ប្រមាណពី ១ទៅ២%។ នេះដោយមិនរាប់និងគិតអំពីការចម្លងមេរោគកូវីដ១៩បំប្លែងខ្លួនទេ។ ប៉ុន្តែការចម្លងមេរោគកូវីដ១៩ជាថ្មីនេះ ភាគច្រើនមិនបង្កឱ្យមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងទេ និងជួនគ្មានទាំងផ្តល់រោគសញ្ញាផង។
ហេតុអ្វី វ៉ាក់សាំងរបស់ Johnson&Johnson ប្រើតែមួយដូស ?
គ្រប់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងកូវីដ១៩ ដែលអឺរ៉ុបបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រើ សុទ្ធតែត្រូវការចាក់ពីរដូស លើកលែងតែថ្នាំរបស់ក្រុមហ៊ុនឱសថJohnson&Johnson។ ហេតុអ្វី ក្រែងថ្នាំនេះបើបច្ចេកវិទ្យាដូចAstraZenecaដែរ ទេតើ ?! ថ្នាំរបស់Johnson&Johnson មានប្រសិទ្ធភាពទប់ស្កាត់ការចម្លងបាន៦៦% និងដល់៧៦%មិនឱ្យធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ ជាក្តីរំពឹងខ្លាំងរបស់អឺរ៉ុប ក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសជាច្រើនផ្សេងៗទៀតនៅលើពិភពលោកដែរ ព្រោះស្រួលដឹកជញ្ជូនហើយនិងត្រូវការតែមួយដូស។
បើតាមវិទ្យាស្ថានសុខភាពនិងស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្ត្របារាំង ជម្រើសប្រើតែមួយដូសនេះជាយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មរបស់មន្ទីរពិសោធន៍ ច្រើនជាងលទ្ធផលតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ព្រោះកាលពីខែវិច្ឆិកា ក្រុមហ៊ុនJohnson&Johnson បានធ្វើការសាកល្បងដោយចាក់ពីរដូស ដោយបង្ហាញលទ្ធផលថា កំរិតប្រសិទ្ធភាពនិងបរិមាណនៃការផលិតអង់ទីករ បានកើនឡើងទ្វេពីរជាបីដងលើសការចាក់មួយដូស។ ប៉ុន្តែសម្រាប់មន្ទីរពិសោធន៍ វ៉ាក់សាំងដែលប្រើបច្ចេកវិទ្យាយកវីរុសបង្ក្រាបហើយ(Adénovirus) ឱ្យទៅធ្វើជាភ្នាក់ងារអង់ទីហ្សែន ប្រឆាំងប្រូតេអ៊ីននៃមេរោគSars-Cov-2 ចាក់តែមួយម្ជុលអាចគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះដូសទីពីរអាចនឹងអត់សូវមានប្រយោជន៍ ដោយប្រព័ន្ធការពារខ្លួនអាចស្គាល់មេរោគហើយ ហើយកម្ចាត់វាមុនថ្នាំបញ្ចេញឥទ្ធិពលបង្កើតអង់ទីករថ្មីបន្ថែម។
អ្នកដែលបានឆ្លងនិងបានឈឺកូវីដហើយ តើការចាក់ថ្នាំបង្ការ តម្រូវឱ្យធ្វើពីរដូសដដែលឬយ៉ាងណា ?
ការសិក្សាអាមេរិក លើអ្នកស្ម័គ្រចិត្តជាងពីររយនាក់ ១៤៣នាក់ពុំធ្លាប់មានកូវីដសោះ និងជាង៨៣នាក់កើតកូវីដ១៩រួច បានបង្ហាញថាអ្នកធ្លាប់មានកូវីដ១៩ មានផលរំខានខ្លាំងក្រោយការចាក់ថ្នាំបង្ការដូសទីមួយរួច (ឈឺក្បាល អស់កម្លាំង រងារស្រៀវស្រាញ ក្តៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំចុករោយ ខ្លាំងនិងជាញឹកញយខ្លាំង។ មានន័យថា ថ្នាំវ៉ាក់សាំងមួយដូសអាចបញ្ចេញប្រសិទ្ធភាពលឿន។ ប្រព័ន្ធការពារខ្លួនអ្នកធ្លាប់មានកូវីដ១៩ពីមុន ឆាប់បញ្ចេញសមត្ថភាពការពារបានភ្លាម។ នេះបើតាមការបកស្រាយរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិក ដែល បានផ្តល់ក្តីសន្និដ្ឋានថា អ្នកធ្លាប់មានកូវីដហើយចាក់វ៉ាក់សាំងតែមួយដូសអាចគ្រប់គ្រាន់។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាមេរិកក្រុមនេះកំពុងបន្តសិក្សាទៀត ថាតើការចាក់តែមួយដូសនេះ អាចការពារអ្នកជំងឺធ្លាប់កើតកូវីដឱ្យបានយូរប៉ុណ្ណា វែងឬខ្លីខុសគ្នានឹងអ្នកចាក់ពីរដូសយ៉ាងណា។
ប៉ុន្តែលទ្ធផលនៃការសិក្សានេះ បានបើកផ្លូវឱ្យអឺរ៉ុបប្តូរផ្លាស់នយោបាយចាក់ថ្នាំបង្ការរបស់ខ្លួន។ អាជ្ញាធរសុខភាពអឺរ៉ុបបានចេញសេចក្តីណែនាំឱ្យអ្នកបានឆ្លងនិងឈឺកូវីដ១៩ ចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងតែមួយដូសទេ។ បុគ្គលធ្លាប់វិជ្ជមានកូវីដ១៩ ទោះមានឬអាការៈរោគក៏ដោយ ក៏មានអង់ទីក័រការពារខ្លួន (តាមយន្តការធម្មជាតិក្រោយឆ្លងមេរោគ) រយៈពេលយ៉ាងហោច៣ខែ។ ដូច្នេះដើម្បីរំលឹកសរីរាង្គ ការចាក់មួយដូសបន្ថែមទៀត ជាការគ្រប់គ្រាន់ ហើយយកល្អត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងនេះនៅរវាង៦ខែក្រោយឆ្លង/ឈឺកូវីដ១៩។ មធ្យោបាយដ៏គាប់ប្រសើរជាងគេ និងដើម្បីឱ្យកាន់តែប្រាកដក្នុងសម្រេចចាក់ថ្នាំបង្ការមួយដូស ឬពីរដូសដល់អ្នកឆ្លងកូវីដ១៩ហើយនោះ គឺការធ្វើតេស្តវិភាគឈាម រកមើលអង់ទីករជាមុន។
តាមការពិតទៅនោះ ផ្តល់ថ្នាំបង្ការដល់អ្នកកើតកូវីដហើយ ពីរដូស ក៏មិនថ្វីដែរ មួយដូសបន្ថែមទៀតនេះមិនបង្កឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានអ្វីទៅលើបរិមាណអង់ទីក័រទេ ប៉ុន្តែវាជាការចាក់សាច់ឱ្យឈឺឥតប្រយោជន៍ផង និងការខ្ជះខ្ជាយវ៉ាក់សាំង ក្នុងបរិបទនៃការខ្វះខាតផង។ ចាក់តែមួយដូសឱ្យអ្នកឆ្លងកូវីដ១៩ហើយ ជាគំនិតល្អ ជាការសន្សំសំចៃខ្ពស់និងផ្តល់ឱកាសឱ្យមនុស្សជាច្រើនផ្សេងទៀតបានទទួលការពារផង ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអាជ្ញាធរប្រទេសជាច្រើនប្រកាន់យកយុទ្ធសាស្ត្រនេះ។
កើតកូវីដក្រោយពេលចាក់ដូសទីមួយ តើត្រូវទៅចាក់ដូសទីពីរទៀតដែរឬទេ ?
ចំពោះសំណួរដែរថា អ្នកឆ្លងកូវីដក្រោយការវ៉ាក់សាំងចាក់ដូសទីមួយ គួរទៅចាក់ដូសទីពីរដែរឬយ៉ាងណានោះ ? ចម្លើយនៅមានលក្ខណៈប្រទាញប្រទង់គ្នាបន្តិច ត្រង់ចំណុចថាតើត្រូវចាក់ដូសទីពីរនៅពេលណា។ សម្រាប់អាជ្ញាធរសុខភាពបារាំង សម្រេចកាលពីថ្ងៃទី ១២កុម្ភៈ ២០២១ អ្នកវិជ្ជមានកូវីដក្រោយការចាក់ថ្នាំបង្ការដូសទីមួយរួច នឹងត្រូវទទួលវ៉ាក់សាំងដូសទីពីរដដែល ព្រោះគេចាត់ទុកថាដូសទីមួយ ផ្តល់ការការពារមិនគ្រាន់ និងត្រូវបន្ថែមដូសទីពីរ។ ប៉ុន្តែរយៈពេលចាក់ដូសទីពីរត្រូវពន្យារ អាចដល់បីទៅ៦ខែ គិតចាប់ពីថ្ងៃឆ្លងកូវីដ១៩មក។ ចំណែកអាជ្ញាធរអាមេរិក បើតាមប្រសាសន៍របស់លោក អង់តូនី ហ្វោស៊ី ប្រធានក្រុមបឹ្រក្សាវិទ្យាសាស្ត្រអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី ២២មេសា ២០២១ អ្នកជំងឺបានជាពីកូវីដស្រួលបួលហើយ អាចទៅចាក់ដូសទីពីរបានហើយ។ ហើយបន្តរក្សាវិន័យការពារខ្លួន ពាក់ម៉ាស់ រក្សាគម្លាត និងលាងដៃឱ្យញឹកញាប់។ ទោះចាក់ថ្នាំបង្ការហើយក្តី ក៏មិនត្រូវបោះបង់ទម្លាប់ការពារបីយ៉ាងនេះដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ