អានតួអត្ថបទ
អាកាសធាតុ-សុខភាព

របាយការណ៍​អន្តរជាតិ ​ថា​ពិភពលោក​កំពុង​រងឥទ្ធិពល​អាក្រក់ ​នៃ​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ​រួច​ទៅ​ហើយ

អង្គការអន្តរជាតិ ចំនួន២៤ បានរួមគ្នា ធ្វើរបាយការណ៍មួយ​ស្តីពី ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី។ យោងតាមការសន្និដ្ឋាន ដោយផ្អែកលើតួលេខវិទ្យាសាស្ត្រ របាយការណ៍នេះ បានអះអាងថា ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនេះ បានកំពុងតែជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ រួចទៅហើយ មកលើជីវិតមនុស្សសត្វ តាមរយៈ គ្រោះធម្មជាតិ ការរីករាលដាលនៃមេរោគ ព្រមទាំងផលប៉ះពាល់ ដោយប្រយោលផ្សេងទៀត ទៅលើកត្តាជីវភាពរបស់ប្រជាជនក្រីក្រ ជាដើម។

ផែនដីឡើងកំដៅ គឺជាបញ្ហារួម របស់មនុស្ស​ជាតិ
ផែនដីឡើងកំដៅ គឺជាបញ្ហារួម របស់មនុស្ស​ជាតិ Getty Images/ana_gr
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

ភពផែនដីយើងឡើងកំដៅ បានបង្កជាការប្រែប្រួលដល់ កត្តាអាកាសធាតុទូទៅ និងបានបង្កជាគ្រោះធម្មជាតិ យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែញឹកញាប់។​ របាយការណ៍ពិសេស ដែលបានចុះផ្សាយ នៅក្នុងទស្សនាវត្តីវិជ្ជសាស្ត្រអង់គ្លេស ឈ្មោះ The Lancet នេះ បានបន្តថា ដូច្នេះមិនបាច់ចោទសួរថា តើការកើនឡើងកំដៅផែនដី​ នឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ មកលើជីវិតមនុស្សលោកយើង យ៉ាងណាខ្លះនោះទេ។ គឺឥទ្ធិពលអាក្រក់ទាំងនេះ វាកំពុងតែមានរួចទៅហើយ។

របាយការណ៍ បានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើផលប៉ះពាល់ ដល់សុខភាពរបស់មនុស្សជាតិ។ សីតុណ្ហភាពឡើងក្តៅ រវាងពីឆ្នាំ២០០០ ដល់ឆ្នាំ២០១៦ បានបង្កការលំបាកដល់មនុស្ស កើនពី ១២៥លាន ដល់ ១៧៥លាននាក់។ កំដៅកើនឡើង បានបង្កជាផលវិបាកផ្នែកសតិអារម្មណ៍ ខូចប្រព័ន្ធដកដង្ហើម ខូ​ចចលនានិងចង្វាក់បេះដូង  និងអាចឈានទៅប៉ះពាល់ដល់ក្រលៀន  ដោយសារតែខ្វះជាតិទឹកក្នុងខ្លួន។ បញ្ហាសុខភាពទាំងនេះ បានធ្វើឲ្យមនុស្សមិនអាចបំពេញការងារ ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃបាន ជាពិសេសគឺប្រជាជននៅតាមទីជនបទស្រែចំការ ដែលសកម្មភាពបំពេញការងាររបស់គេ បានថយចុះ ៥,៣%។

ជាងនេះទៅទៀត ជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ បានរីកសាយភាយកាន់តែងាយស្រួល ដោយសារសីតុណ្ហភាពក្តៅ។ សីតុណ្ហភាពឡើងក្តៅ  វាបានពង្រីកដែនដីធ្វើប្រតិបត្តិការ របស់សត្វមូស ដែលជាភ្នាក់ងារ​ចំលងជំងឺជាច្រើនមុខ មានជាអាថទិ៍​ជំងឺគ្រុនចាញ់ និងគ្រុនឈាម។ រង្វង់ទីកន្លែងដែលមានមូសទៅដល់​ បានកើនឡើងចំនួន៩,៤% បើគិតចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥០មក។ ចំណែកអ្នកជម្ងឺវិញ​ បានកើនឡើងដល់ទៅ១ទ្វេរជា២ ក្នុងរយៈ​ពេល១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។

នៅចន្លោះពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់២០១៦ ចំនួនគ្រោះធម្មជាតិកាចសាហាវ ដូចជាខ្យល់ព្យុះ ភ្លៀងបង្កទឹកជំនន់​ គ្រោះរាំងស្ងួតជាដើម បានកើនឡើងចំនួន៤៦%។ បញ្ហាទាំងនេះ បានជះឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ ទៅលើជីវភាពមនុស្ស ដែលក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ ហើយគួបផ្សំ ជាមួយនឹងការចុះខ្សោយ នៃសុខភាពរបស់ពួកគេ។

សូមបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍នេះ គឺជាលទ្ធផលនៃការសហការ ផ្ទៀងផ្ទាត់ទន្និន័យ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥មក រវាងអង្គការចំនួន២៤ ដែលធ្វើការក្នុងវិស័យសុខាភិបាល និងបញ្ហាអាកាសធាតុ មានជាអាថទិ៍ អង្គការសុខភាពភិភពលោក (OMC) និងអង្គការឧត្តុនិយមពិភពលោក (OMM)។

ជាការសន្និដ្ឋាន ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ លើកឡើងថា ពិភពលោក ត្រូវតែងាកទៅរកការប្រើប្រាស់ ថាមពល ដែលមិនបញ្ចេញនូវឧស្ម័នកាបូនិក ព្រោះឧស្ម័នកាបូនិក​នេះហើយ ដែលជាប្រភព នៃការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី។ ប្រទេសក្រីក្រ ដែលគ្មានលទ្ធភាព ត្រូវតែទទួលបានជំនួយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍វិស័យថាមពលស្អាតស្អំ គ្មានផ្សែងពុល៕

ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចាំថ្ងៃ​នឹង​អាច​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្នុង​អ៊ីមែល​របស់​លោក​អ្នក​ផ្ទាល់៖

តាមដានព័ត៌មានកម្ពុជានិងអន្តរជាតិដោយទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ RFI

ចែករំលែក :
រកមិនឃើញអត្ថបទដែលស្វែងរកទេ

មិនមាន​អត្ថបទ​ដែលអ្នកព្យាយាមចូលមើលទេ