តើលោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានបន្សល់ទុកអ្វីខ្លះសម្រាប់មនុស្សជាតិក្នុងលោក?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៥
លោកអតីតប្រធានាធិបតីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងនែលសុន ម៉ង់ដេឡា (Nelson Mandela) បានទទួលអនិច្ចកម្មកាលពីថ្ងៃទី៥ ធ្នូក្នុងជន្មាយុ ៩៥ឆ្នំានៅគេហដ្ឋានរបស់លោកក្នុងទីក្រុងយ័ននេសប៊ួរ (Johannesburg)។ តំាងពីវ័យក្មេង រហូតដល់ដង្ហើមជីវិតចុងក្រោយ លោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទំាងអស់ដើម្បីប្រទេស និងប្រជាជនអាហ្រ្វិក ខាងត្បូង ពិសេសរំដោះប្រទេសជាតិឲ្យរួចផុតពីរបបប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងរើសអើងពីសំណាក់ជនជាតិស្បែក ស។ គឺជាបុព្វហេតុមួយដែលបានធ្វើឲ្យលោកម៉ង់ដេឡាមានឈ្មោះល្បីល្បាញនៅទូទំាងពិភពលោក។ អ្វីទៅ ជាដំណើរជីវិតរបស់លោកម៉ង់ដេឡា និងថា តើលោកបានបន្សល់ទុកអ្វីខ្លះសម្រាប់មនុស្សជាតិ?
« ទីណាមានការជិះជាន់ សង្កត់សង្កិន ទីនោះតែងតែមានការតស៊ូរើបម្រះ » នេះហើយជាសុភាសិតដែលលោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានយកមកអនុវត្តន៍ក្នុងការរំដោះប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងឲ្យរួចផុតពីការគ្រប់គ្រងដោយរបបអាប៉ាថេដ។ អាប៉ាថេដ គឺជារបបមួយដែលជនជាតិស្បែកខ្មៅម្ចាស់ស្រុកមានចំនួនច្រើនត្រូវបានពួកជនជាតិស្បែក ស មានចំនួនតិចត្រួតត្រា។ នៅក្រោមរបបអាប៉ាថេដ ពួកស្បែកខ្មៅបានទទួលរងការរើសអើង ជិះជាន់ ធ្វើបាបតាមគ្រប់រូបភាពពីពួកស្បែក ស។ ក្រោមភ្នែក ច្រមុះរបស់ជនជាតិស្បែក ស ជនជាតិស្បែក ខ្មៅ ជាមនុស្សល្ងង់ខ្លៅ មុជមិនជ្រៅ ទៅមិនឆ្ងាយ។
គឺផ្តើមចេញពីការមើលងាយ មើលថោកពីសំណាក់ជនជាតិស្បែក ស នោះឯង ដែលយុវជនស្បែក ខ្មៅ នែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានចាប់ផ្តើមជីវិតតស៊ូរបស់ខ្លួនដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពឲ្យជនជាតិស្បែកខ្មៅនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ បន្តិចម្តងៗ ការប្រយុទ្ធតស៊ូផ្ទៃក្នុងរបស់យុវជនម៉ង់ដេឡាបានបែកធ្លាយសុះសាយជាលក្ខណៈអន្តរជាតិក្នុងឆ្នំា ១៩៦២។ នៅពេលនោះ យុវជនម៉ង់ដេឡាបានលួចរត់ចេញស្ងាត់ៗពីប្រទេសទៅចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទមួយស្តីពីសាមគ្គីភាពរវាងប្រជាជនអាហ្រ្វិកនៅក្នុងប្រទេសអេត្យូពី។ បន្ទាប់មក យុវជនម៉ង់ដេឡាក៏បានឆ្លៀតឆ្លងទៅប្រទេសអាល់ហ្សេរីដើម្បីទទួលការហ្វឹកហ្វឺនផ្នែកប្រយុទ្ធ។ មុននឹងវិលចូលស្រុកវិញ យុវជនម៉ង់ដេឡាបានទៅប្រទេសអង់គ្លេសដើម្បីសំណេះសំណាលជាមួយថ្នាក់ដឹកនំាគណបក្សពលករអង់គ្លេស។
ចាប់ពីពេលនោះមក បុព្វហេតុរបស់យុវជននែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានផ្តើមល្បីរន្ទឺនៅទូទំាងពិភពលោក។ នៅក្នុងអំឡុងឆ្នំា ១៩៦២ យុវជនម៉ង់ដេឡាធ្លាប់បានស្គាល់បន្ទប់គុកជាច្រើនដង។ តែនៅក្នុងឆ្នំា ១៩៦៤ រដ្ឋអំណាចបានចាប់យុវជនម៉ង់ដេឡាដាក់គុកមួយជីវិតតែម្តងដោយតុលាការបានចោទលោកពីបទបានធ្វើនយោបាយដោយលួចលាក់។ តែនៅក្នុងគុក សកម្មភាពនយោបាយលួចលាក់របស់លោកម៉ង់ដេឡានៅបន្តមានជាប់ជានិច្ច។ គឺដោយសារតែសម្ពាធរបស់ប្រជាជនអាហ្រ្វិកខាងត្បូង រួមផ្សំនឹងបរិបទពិភពលោកជំនាន់នោះផ្លាស់ប្តូរទេ ទើបរដ្ឋអំណាចបានស្នើឲ្យមានការដោះលែងលោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបណ្តោះអាសន្ន ក្រោមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនក្នុងខែធ្នូ ឆ្នំា ១៩៨៨។ តែលោកម៉ង់ដេឡាមិនព្រម ដោយបានទាមទារឲ្យដោះលែងជាស្ថាពរ និងគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ គេត្រូវរង់ចំារហូតដល់ថ្ងៃទី១១ កុម្ភៈ ឆ្នំា ១៩៩០ ទើបរដ្ឋអំណាចរបស់លោកប្រធានាធិបតីស្បែក ស Frederik de Klerk បានយល់ព្រមតាមសំណើរបស់លោកម៉ង់ដេឡា។
មកដល់ចំណុចនេះ មានសំណួរមួយបានចោទសួរថា តើការដោះលែងអ្នកទោសម៉ង់ដេឡា វាមានអ្វីប្លែក និងខុសគ្នាពីការដោះលែងអ្នកទោសផ្សេងអ្វីទៅ?
ពិតជាមិនមានអ្វីចម្លែកទេ តែអ្វីដែលខុសគ្នាពីការដោះលែងអ្នកទោសផ្សេងនោះនៅត្រង់ថា ការដោះលែងអ្នកទោសម៉ង់ដេឡាបានធ្វើឲ្យប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងបើកទំព័រសករាជមួយថ្មីស្រឡាង នោះគឺ ទំព័រសករាជនៃការបង្រួបបង្រួមរវាងជនជាតិស្បែក ស និងជនជាតិស្បែកខ្មៅ។ សេរីភាពដែលលោកម៉ង់ដេឡាបានទទួលឡើងវិញនាពេលនោះ មិនមែនជាសេរីភាពសម្រាប់លោកម៉ង់ដេឡាតែម្នាក់ឯងប៉ុណ្ណោះទេ តែវាជាសេរីភាពរបស់ប្រជាជនអាហ្រ្វិកខាងត្បូងស្បែក ខ្មៅទំាងអស់។ ការដោះលែងអ្នកទោសម៉ង់ដេឡា គឺជាការបិទទំព័រនៃឧត្តមភាពអំណាចរបស់ពួកស្បែក ស លើពួកស្បែក ខ្មៅ និងឧត្តមភាពអំណាចរបស់ពួកស្បែកខ្មៅ លើពួកស្បែក ស។
រស់ក្នុងបន្ទប់ចំរឹងដែករយៈពេល ២៧ឆ្នំា អ្នកទោសនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានទទួលរងទារុណកម្មគ្រប់រូបភាព។ តែខុសប្លែកពីអ្នកទោសផ្សេង អ្នកទោសម៉ង់ដេឡាបានដើរចេញពីគុក ដោយមិនបាននំាមកជាមួយនូវគំនុំគំគួនសងសឹកអ្វីទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកមានតែគំនិតរួបរួម និងផ្សះផ្សាជាមួយអ្នកដែលបានធ្វើបាបលោក។ ជាក់ស្តែង កិច្ចចរចាសន្តិភាពរវាងលោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡា និងលោក Frederik de Klerk បានធ្វើឲ្យឥស្សរជនទំាងពីរទទួលបានពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពក្នុងឆ្នំា ១៩៩៣។ មួយឆ្នំាក្រោយមក ពោលក្នុងឆ្នំា ១៩៩៤ លោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាក៏បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីស្បែកខ្មៅរបស់អាហ្រ្វិកខាងត្បូង និយាយបែបម្យ៉ាងទៀត លោកម៉ង់ដេឡាបានធ្វើឲ្យសុបិន្តរបស់ប្រជាជនអាហ្រ្វិកខាងត្បូងក្លាយជាការពិត។
ក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតី និងដើម្បីបន្តនយោបាយផ្សះផ្សាជាតិ លោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិមួយដោយជ្រើសយកលោក Frederik de Klerk ដែលធ្លាប់ជាប្រធានាធិបតីស្បែក ស មកធ្វើជាអនុប្រធានាធិបតី។ អ្វីដែលលោកនែលសុន ម៉ង់ដែឡាបានបន្សល់ទុកសម្រាប់មនុស្សជាតិក្នុងលោក គឺការអត់ឱនទោស និងការផ្សះផ្សា។ ការអត់ឱនទោស និងការផ្សះផ្សាដែលជានិមិត្តរូបសាកល និងដែលលោកម៉ង់ដេឡាចង់ឲ្យកើតមាននៅក្នុងពិភពលោកទំាងមូល គឺមិនមែននៅតែអាហ្រ្វិកខាងត្បូងមួយប៉ុណ្ណោះទេ។
សម្រាប់លោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡា មនុស្សគ្រប់រូប មិនថាមានព័ណ៌សម្បុរអ្វីទេ គឺកំពុងរស់នៅលើភពផែនដីតែមួយដូចគ្នា និងអាចរួបរួមគ្នាដើម្បីកសាងពិភពលោកមួយប្រកបដោយសុខសន្តិភាព និងភាពសំបូររុងរឿង។ វីរបុរសនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបានចែកឋានបាត់ទៅហើយ តែកេរដំណែលដែលលោកនែលសុន ម៉ង់ដេឡាបន្សល់ទុកឲ្យយើងមានច្រើន ពិសេសគឺការអត់ឱនទោស និងការផ្សះផ្សា៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ